Eli, Eli

Własnym głosem, na własnych zasadach.
W czerwcu 2020 roku Pracownia Badań nad Historią i Tożsamościami LGBT+ w ISNS UW ogłosiła konkurs na pamiętniki. Nadesłano sto osiemdziesiąt prac napisanych przez osoby w różnym wieku (najmłodsze miały kilkanaście, najstarsze ponad sześćdziesiąt lat), pochodzące z różnych środowisk, różnych klas społecznych i wszystkich regionów Polski, a także osoby mieszkające na emigracji.
„Cała siła, jaką czerpię na życie” to obszerny, prawie tysiącstronicowy wybór wyrazistych i poruszających tekstów. Stanowi on wyjątkowy zapis doświadczeń osób LGBTQ+ w Polsce – ich dorastania i samotności, pierwszych miłości, coming out-ów, odrzucenia – lub akceptacji – ze strony najbliższych, sytuacji w szkole i w pracy, opresji ze strony Kościoła i prawicowych polityków. Ogłoszenie konkursu zbiegło się z homofobiczną i transfobiczną nagonką towarzyszącą wyborom prezydenckim, wiele tekstów powstało w geście sprzeciwu wobec nienawistnej polityki i policyjnej przemocy 7 sierpnia. Stanowią one zapis lęku i niepewności, ale też wściekłości, buntu, wzajemnej solidarności, determinacji i odwagi. Te intymne, autobiograficzne opowieści odzwierciedlają rzeczywistość osób LGBTQ+, są jednak także lustrem, w którym odbija się Polska. Opowiadana z ironią, sarkazmem i łobuzerskim wywracaniem porządku, językiem, który często odmawia uznania zastanych pojęć i narzuconego porządku – Polska squeerowana.
Każdy z tych tekstów jest zupełnie inny, każdy opowiada niezwykłą – choć prawdziwą – historię. Blisko osiemdziesiąt gotowych scenariuszy na film. Osiemdziesiąt świadectw, których nie da się już zignorować.
Książka opatrzona jest wstępem i posłowiem zespołu Pracowni Badań nad Historią i Tożsamościami LGBT+, w których wyjaśniono zasady konkursu i edycji tekstów oraz zaproponowano kilka różnych ścieżek i sposobów poruszania się po tomie.

Na książkę złożył się zapis cyklu programów telewizyjnych emitowanych wiosną 1969 roku. […] Wypowiedziałem w nim na głos rzeczy, których nie powiedziałbym w innych okolicznościach. […] Czym jest cywilizacja? Nie wiem. Nie jestem w stanie jej określić za pomocą pojęć ogólnych. Ale chyba umiem rozpoznać jej przejawy. Mam je przed oczami. Jak pisał Ruskin: „Wielkie narody spisują autobiografie w trzech rękopisach: w księdze czynów, w księdze słów i w księdze sztuki. Nie zrozumiemy żadnej z nich, dopóki nie przeczytamy dwóch pozostałych, ale spośród nich tylko ta ostatnia jest godna zaufania”.

Kenneth Clark

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

James George Frazer (1854-1941) - brytyjski antropolog społeczny, socjolog, filolog, religioznawca, olbrzymi wpływ na rozwój tych dziedzin wywarło jego fundamentalne 12-tomowe dzieło Złota gałąź (ukazała się także skrócona wersja, którą wydaliśmy w Polsce). Czarownik, kapłan, król to zapis wykładów Frazera dotyczących władzy (uosabianej przez króla) i religii zinstytucjonalizowanej (uosabianej prze kapłana) i pierwotnej (uosabianej przez szaman. Wzajemnych relacji, zależności, antagonizmów jakie wynikają na styku tych sfer życia społecznego u ludów pierwotnych.

Coraz częściej pojawia się pytanie, czy metropolia jest jeszcze miastem, czy też zupełnie inną forma osadniczą. Miasto było zwarte i miało wyraźne granice, metropolia rozlewa się szeroko w przestrzeni. Miasto było zbiorowością obywateli, metropolia zaś jest zbiorem jednostek, konsumentów i użytkowników. Miasto było powiązane z regionem, metropolia – z innymi metropoliami położonymi nieraz na innych kontynentach.
Czy istnieje zatem metropolitalna architektura, specyficzna struktura społeczna i nowa klasa – klasa metropolitalna? Czy można mówić o metropolitalnej kulturze, specyficznym środowisku innowacyjnym, szczególnych relacjach metropolia–region? Czy istnieje metropolitalna turystyka?
Odpowiedzi na te pytania szukali uczestnicy spotkania, które odbyło się w czerwcu 2009 roku na Uniwersytecie Warszawskim, zorganizowane staraniem Europejskiego Centrum Studiów Regionalnych i Lokalnych oraz Katedry UNESCO – Trwałego Rozwoju, a którego efektem jest niniejsza książka.

Zwięzła i przejrzysta analiza metod manipulacji statystykami, która wyjaśnia, dlaczego żyjemy w epoce terroru wszelkiej maści liczbowych zestawień Jes´li chcesz przechytrzyc´ lisa, poznaj jego sztuczki — autor wyjas´nia dokładnie, jak to zrobic´ w swoim ksiąz˙kowym klasyku Dlaczego statystyki kłamią. Od podkręconych wykreso´w i tendencyjnych pro´b badawczych, po wprowadzające w błąd us´rednienia — istnieją niezliczone statystyczne tricki, po kto´ re sięgnąc´ moz˙e kaz˙dy, kto ma w tym jakis´ interes lub produkt do sprzedania. Dzięki licznym przykładom i zabawnym ilustracjom z˙ywy i wciągający elementarz Darrella Huffa prezentuje podstawowe zasady statystyki i wyjas´nia, w jaki sposo´ b są one wykorzystywane do przedstawiania informacji w sposo´b nie do kon´ ca uczciwy. Wspo´ łczes´nie, w naszym opartym na danych s´wiecie, ksiąz˙ka ta stała się jeszcze bardziej niezastąpiona niz˙ w dniu pierwszej publikacji – sięgały po nią dotąd całe pokolenia czytelniko´w, kto´ rzy nie chcieli dac´ się oszukac´. Ksiąz˙ka działa niczym kubeł zimnej wody wylany na głowy „zwykłych” ludzi nieprzywykłych do analizowania niekon´ czącego się strumienia liczb płynących z reklam, serwiso´w telewizyjnych i internetowych. „Przes´mieszna eksploracja matematycznego zakłamania… Za kaz˙dym razem, gdy otwieramy nowy rozdział, rozwiewa się kolejna iluzja!” „New York Times”

Opinie o kryzysie małżeństwa i rodziny słychać z wielu stron: formułują je kościoły, rządy, partie polityczne, różnego typu organizacje. W 2014 roku pogląd taki wygłosił papież Franciszek w 2020 roku Kongres USA na swojej stronie internetowej domagał się od rządu polityki wspierającej małżeństwa w obliczu trwającego od dekad spadku ich liczby w tym samym roku ekspertka konserwatywnego polskiego think tanku Klub Jagielloński stwierdziła, że obecnie małżeństwa boimy się bardziej niż rozwodu instytucja badawcza Pew Research Center przekonuje ponadto, że 25 procent milenialsów – czyli osób urodzonych w latach 80. i 90. XX wieku – nigdy nie zawrze związku małżeńskiego, co jest najwyższym wskaźnikiem w historii.

Zanim jednak zaczniemy bić na alarm i z niepokojem pytać o los społeczeństw, warto zadać jedno proste pytanie: o jakim małżeństwie w ogóle się mówi? Jaki typ związku jest w kryzysie? Papieżowi Franciszkowi, Kongresowi USA, Klubowi Jagiellońskiemu i milenialsom (prawdopodobnie) chodzi o relację łączącą dwie osoby, bo w kręgu kultury judeochrześcijańskiej ten rodzaj małżeństw uchodzi za jedyny dopuszczalny prawnie i moralnie. Należy wszelako mieć świadomość, że w momencie, gdy ogłasza się stan pogotowia dla monogamii, inne typy małżeństw mogą się mieć bardzo dobrze. Ludzka kreatywność nie ogranicza się bowiem – o czym traktuje ta książka - do jednego modelu małżeństwa.