Fichus

Wbrew przekonaniu liberalnego społeczeństwa o „postępie” cywilizacji, posuwa się ona wielkimi krokami w kierunku stworzenia najbardziej gigantycznego i najbardziej destrukcyjnego despotyzmu, jaki człowiek kiedykolwiek widział. Wraz z osłabianiem władzy religijnej wzrastać musi bowiem kontrola polityczna, aż po tyranię. W ocenie Donoso Cortésa rewolucja 1848 roku dowiodła, że wybór nie leży już między wolnością a dyktaturą, ale między dyktaturą spiskowców a dyktaturą rządu (z eseju O porządku symbolicznym nowoczesnej demokracji). Jacob Taubes (1923–1987) – urodzony w Wiedniu żydowski filozof religii. Wykładał filozofię religii i hermeneutykę na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, na Harvardzie, Princeton, Columbii, a od lat 60. we Freie Universität w Berlinie. Za życia opublikował tylko jedną książkę Abendländische Eschatologie (1947), której tłumaczenie polskie ukaże się w przyszłym roku staraniem wydawnictwa Fundacji Augusta hrabiego Cieszkowskiego. Pośmiertnie ukazały się jego wykłady o teologii politycznej apostoła Pawła (Die Politische Theologie des Paulus, 1993; wyd. pol. Teologia polityczna świętego Pawła, 2010) oraz zbiór artykułów Vom Kult zur Kultur: Bausteine zu einer Kritik der historischen Vernunft (1996) stanowiący podstawę niniejszej publikacji.

Jest to jedna z najbardziej znanych, wręcz kultowych, książek filozoficznych XX wieku. Stanowi najpełniejszy wyraz myśli Heideggera z właściwą dlań metaforyką, charakterem nawiązań, aluzji i transpozycji. Stała się inspiracją dla wielu współczesnych prądów filozoficznych: fenomenologii, hermeneutyki, egzystencjalizmu i wpłynęła na styl myślenia najwybitniejszych współczesnych filozofów.

Książka Cztery eseje metafizyczne zawiera cztery prace finalistów pierwszej edycji konkursu na esej metafizyczny zorganizowanego przez Fundację na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi. Prace te prezentują różne i oryginalne podejścia do problematyki metafizycznej, podejmując kwestie stosunku metafizyki do innych nauk, do historii filozofii, do myślenia i do miłości.
(…) próbując naśladować polskiego astronoma, inicjuje Kant w filozofii „przewrót kopernikański”, którego następnie nie potrafi doprowadzić do końca.
Lukács, Derrida. Zrozumieć ich relację z Heglem to w pewnym sensie zrozumieć obecność metafizyki w świecie post-metafizycznym.
(…) kto osiągnął zrozumienie tej najbardziej złożonej wypowiedzi w historii myśli ludzkiej, jaką jest Wojna peloponeska, osiągnął zarazem granice zrozumienia wszystkiego na temat bytu ludzkiego i nieludzkiego (…).
Narodziła się bowiem późno, w świecie (…) pod istotnymi względami bliższym nam współczesnemu niż temu, w którym filozofia powstała i święciła swe złote czasy (…). Jest więc bardziej aleksandryjska, nawet późno-aleksandryjska, niż jońska czy ateńska (…).
Zebrane w tym tomie prace to:
Marek Kozłowski – Przewrót kopernikański 2.0
Maciej Sosnowski – Przejścia metafizyki. Dwa eseje po Heglu
Szymon Wróbel – Powrót Alkibiadesa. Opowieść o stłumieniu Erosa
Krzysztof Żółtański – Subiektywne wprowadzenie do metafizyki

Duch Dociekań filozoficznych Wittgensteina jest inny niż duch jego słynnego Traktatu logiczno-filozoficznego.
Jaki własciwie - to jest sporne do dziś.
W każdym razie dzieła te są tak różne od siebie w formie i treści, jakby nie pochodziły od jednego człowieka. Oba wywarły wielki wpływ na filozofię XX wieku.
fragment Wstępu

Prof. dr hab. Piotr Sztompka
Socjolog, profesor honorowy (emerytowany) Uniwersytetu Jagiellońskiego i wykładowca Wyższej Szkoły Europejskiej im. J. Tischnera. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, oraz dwóch akademii zagranicznych: American Academy of Arts and Sciences oraz Academia Europaea. Doktor honoris causa czterech uczelni polskich i zagranicznych. Były Prezydent Międzynarodowe go Stowarzyszenia Socjologicznego (ISA). Jego książki były publikowane w 10 językach. W rankingu Stanford University (2023) znalazł się wśród 2% najbardziej wpływowych uczonych świata. Ostatnio w Polsce opublikował Słownik socjologiczny; 1000 pojęć (2020) oraz Socjologia: wykłady o społeczeństwie (2021). W 2023 roku ukaże się Wiarygodność, zamykająca „trylogię” o moralnych fundamentach życia społecznego: Zaufanie (2007), Kapitał społeczny (2018).

Prof. dr hab. Jerzy Hausner
Profesor doktor habilitowany nauk ekonomicznych, przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit oraz Rady Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej, b. wicepremier i minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, poseł na Sejm 2001–2005, członek Rady Polityki Pieniężnej III kadencji, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, laureat nagród: Kisiela, Władysława Grabskiego, Edwarda Lipińskiego i Aleksandra Gieysztora, doktor honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Profesor Honorowy Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Wybrane najnowsze publikacje: Społeczna czasoprzestrzeń gospodarowania. W kierunku ekonomii wartości (2019), Ile warta jest kultura? (2020), Państwo i my: osiem grzechów głównych Rzeczpospolitej - 5 lat później (red.) (2020).

Encyklopedia nauk filozoficznych stanowi systemowe przedstawienie całej myśli Hegla, obejmujące najważniejsze elementy jego filozofii: naukę logiki, filozofię przyrody oraz filozofię ducha. Dzięki temu czytelnik może lepiej zrozumieć wewnętrzny związek tych działów i prześledzić logiczne powiązanie spekulatywnej nauki o bycie z analizami zagadnień przyrodniczych oraz nauką o rozwoju ducha, od jego form subiektywnych aż po sztukę, religię i filozofię. Ze wszystkich dzieł Hegla to właśnie Encyklopedia najlepiej ukazuje największą ambicję Heglowskiego systemu: myślowe ujęcie całości rzeczywistości w formie nauki.