Financial Law

Zasadniczym celem niniejszej publikacji jest dogłębne przeanalizowanie najważniejszych problemów związanych z funkcjonowaniem zakładów publicznych w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przede wszystkim określenie pojęcia zakładu publicznego, jego istoty, cech, funkcji oraz ogólnych zasad funkcjonowania w XXI wieku.

Stan prawny: 2013

W książce autor uporządkował problematykę alternatywnych procedur głosowania.

Bezpieczeństwo oraz prawa i wolności jednostki wydają się być czasem w pewnym „konflikcie” wobec siebie. Jest tak w pierwszym rzędzie z uwagi na nierzadko różny punkt widzenia na znaczenie tych pojęć w praktyce. Wybór któregoś z nich jako „ważniejsze¬go” implikuje bowiem ingerencję w rolę i znaczenie drugiego. Zapewnienie bezpieczeństwa, w dzisiejszych realiach w szczególności, wiąże się chociażby ze stosowaniem metod wkraczających w swobody jednostki (np. monitorowanie otwartych przestrzeni, kontrola korespondencji, limitowanie możliwości wejścia do niektórych budynków itd.). Uznanie natomiast, że to prymat wolności i praw jest nadrzędny, powoduje, że staje się to również pierwszoplanową dyrektywą dla organów państwa. Dyrektywą nakazującą chociażby odstąpić od części metod i środków gwarantujących wprawdzie wyższy poziom bezpieczeństwa (nigdy jednak niedający pełni gwarancji, co jest po prostu niemożliwe), umniejszających jednakże przy tym (nawet li tylko potencjalnie) poziom intymności jednostki (rozumianej jako brak możliwości postrzegania bez jej woli przez innych tego, co robi) w jej codziennym funkcjonowaniu. Ten właśnie problem stał u podstaw rozważań, których zwieńczeniem są artykuły za¬mieszczone w niniejszej publikacji. Otwierają ją opracowania C. Maklesa i Z. Woźniczki odnoszące się do aspektów teoretycznych i historycznych, związanych z pojęciem bezpieczeństwa. T. Miłkowski zajął się z kolei Strategią Bezpieczeństwa Narodowego i dokumentami jej towarzyszącymi, w kontekście wyznaczenia w niej nowego kierunku patrzenia na zagadnienie roli państwa w sferze bezpieczeństwa. Dokument ten podkreśla bowiem wieloaspektowość tego problemu, w której sfera militarna (wojskowa) jest tylko jednym z elementów systemu. W. Kubies opisuje m.in. typologię pojęcia „bezpieczeństwo” i kwestię odczuć społecznych z tym związanych. J. Falecki podjął natomiast próbę przeglądu aktów prawa polskiego pod kątem zobowiązania do współdziałania podmiotów wchodzących w skład systemu zarządzania kryzysowego. A. Wentkowska, zauważając rolę Policji w systemie bezpieczeństwa państwa, opisała jeden z mechanizmów kontrolnych nad tą formacją, będący w dyspozycji Rzecznika Praw Obywatelskich. W tym samym kontekście (a więc opisywanej powyżej formacji porządku i bezpieczeństwa) J. Domagała i I. Wajda dokonują analizy działania Policji z pozycji przestrzegania praw człowieka oraz etycznych aspektów wolności. Ten swoisty „blok” policyj¬ny kończy M. Kolasa, wskazując na możliwe trudności w ocenie, czym w praktyce może być nieposzlakowana opinia. Publikację kończą dwa opracowania mające charakter polemiczny z konkretnymi orzeczeniami. J. Paśnik opisuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 23/11, dotyczący działań operacyjnych służb porządku i bezpieczeństwa (głównie kontroli operacyjnej i bilingów), a M. Ritter i A. Motylewska podejmują próbę oceny skutków ingerencji w prawa i wolności, wywołanych dekretem Rady Państwa PRL (1981 r.) o stanie wojennym. Oddając w Państwa ręce niniejszą publikację, mamy nadzieję, że będzie ona pozycją ciekawą i skłaniającą do dalszych rozważań. Tezy zawarte w artykułach w całości jednak należą do ich autorów. To oni też – indywidualnie – odpowiadają za ewentualne błędy lub twierdzenia, które zdawać się mogą dyskusyjne. W każdym jednak wypadku wynika to wyłącznie – o czym jestem przekonany – z wielorakich możliwości spojrzenia na zawartą w niniejszym tomie tematykę. Tomasz Miłkowski (
Wstęp)

W książce opisano różne społeczeństwa i okresy historyczne, wykorzystując w tym celu także wiedzę z dziedzin wykraczających poza ściśle rozumiane bezpieczeństwo, takich jak antropologia, biologia, socjologia, politologia, a także historia. W monografii o tak szerokim zakresie czasowym i przedmiotowym autor musiał opierać się w dużej mierze na źródłach pośrednich.
Zapewne wiele treści zawartych w publikacji może być przedmiotem krytycznych uwag osób zajmujących się szczegółowymi badaniami różnych aspektów funkcjonowania człowieka i różnorodnych typów społeczeństw, jednak postawiony cel identyfikacji i porównania zagadnień bezpieczeństwa w procesie dziejowym wart był trudu włożonego w prace nad książką.
Publikacja adresowana jest przede wszystkim do studentów, pracowników naukowo-dydaktycznych kierunków studiów związanych z bezpieczeństwem, a także osób zajmujących się tą problematyką zawodowo. Ponadto autor ma nadzieję, że zainspiruje ona naukowców do dalszych prac nad rozwijaniem komponentu antropologicznego nauk o bezpieczeństwie (Ze Wstępu).

ERROR IN NOMINE. RZYMSKA MYŚL PRAWNICZA I WSPÓŁCZESNE WYZWANIA

W europejskich tradycjach
prawnych wykształciły się dwa spojrzenia na problematykę błędu. Pierwsze ukazuje go
w kontekście relacji między teorią woli, która analizuje intencję stron, biorąc pod uwagę
kryteria podmiotowe, oraz teorią oświadczenia woli stron, która opiera się na kryteriach
obiektywnych. Drugie ujęcie - angielskiego common law - każe spojrzeć na problematykę
błędu przez pryzmat procesu. W systemie anglosaskim nieliczne uwagi teoretyczne
dotyczące błędu powstały bowiem podczas lub na skutek sporów sądowych. Nie dość, że
analizowano tu jedynie konkretne przypadki, to większość z nich dotyczyła umów handlowych,
stąd szukano równowagi między reakcją na błąd a ochroną interesów handlowych

Przy analizie regulacji prawnej błędu w prawie europejskim, nie tylko - jak
się wydaje - prawie kontraktów, dokonuje się analizy prawnoporównawczej, sięgając do
porządków prawnych poszczególnych krajów, dostrzega się zarówno podobieństwa, jak
i różnice instytucjonalne, ale także prowadzi się badania w szerszym kontekście historyczno-
prawnym, uwzględniając przez to zarówno źródła prawa rzymskiego, jak i jego
recepcję oraz tradycję.
Poszukuje się także kryteriów, w oparciu o które udzielano lub odmawiano
ochrony osobie działającej w błędzie. Tą drogą dociera się do pytań o wartości stanowiące
podstawę poszczególnych rozstrzygnięć. Kwestia wartości jest o tyle aktualna, że te tradycyjnie
ujmowane i dotychczas niekwestionowane: uczciwość, obowiązek mówienia prawdy,
zastępowane są współcześnie ekonomicznymi analizami. Ekonomiczne zaś schematy
przemawiają niejednokroć na niekorzyść osoby działającej pod wpływem błędu.
Skoro bada się wartości, których realizacji służą regulacje w poszczególnych
systemach prawnych, tak i celowe wydaje się postawić pytanie o wartości, którymi
kierowano się w starożytnym Rzymie. Oczywiście, słowo wartości należałoby rozumieć
stosunkowo szeroko, nie tylko w obszarze moralnym.Znaczenie prawa rzymskiego dla
tradycji europejskiej wydaje się niekwestionowane4. Nie chodzi tu tylko o rozumienie
prawa rzymskiego jako punktu wyjścia, może także o ukazanie kontrastu między
tamtym społeczeństwem a naszym, ale również o ukazanie relacji między wartościami
uznawanymi społecznie czy indywidualnie za godne ochrony a udzielaniem ochrony
przez prawo. Być może wbrew niektórym nazwom czy definicjom wciąż uprawiamy ten
sam dyskurs

Ksiądz dr hab. Jerzy Adamczyk w monografii p.t. „Instytucja kapituł kanoników w perspektywie zasady salus animarum suprema lex” podjął się ciekawego i cennego pod względem zarówno kanonistycznym, jak i prawno-historycznym tematu, jakim jest kwestia udziału kapituł kanoników w realizacji zasady salus animarum suprema lex, czyli w zbawczej funkcji Kościoła w obowiązującym prawie kościelnym. Jedną z instytucji kanonicznych, które są uregulowane w Kodeksie prawa kanonicznego, w normach pozakodeksowych i prawie partykularnym oraz w statutach, są kapituły kanoników. Sobór Watykański II polecił poddać kapituły katedralne reformie, aby bardziej dostosować ich działalność do współczesnych warunków, w których Kościół pełni swoją misję zbawczą.
W prezentowanej publikacji autor, w oparciu o liczne źródła kanonicznego prawa powszechnego i partykularnego stawia i uzasadnia następującą tezę: kapituły kanonickie, będące kodeksową, choć fakultatywną instytucją kanoniczną, choć zostały pozbawione obecnie wielu dawnych uprawnień mogą być nadal wielce użyteczne, gdyż mają ważny udział zbawczym zadaniu Kościoła: w dziedzinie religijnej zarówno w kościele kapitulnym, jak i poza nim, charytatywnej, społecznej, patriotycznej, kulturalnej i ekonomicznej.
Trzeba stwierdzić, że niniejsza monografia jawi się jako kolejna ważna i cenna pozycja kanonistyczna z zakresu hierarchicznego ustroju Kościoła. Adresatami recenzowanej monografii mogą być nie tylko prawodawcy kościelni, czy sami kanonicy, ale także wykładowcy i studenci prawa kanonicznego i liturgiki, księża, władze samorządowe oraz wszyscy, którzy interesują się problematyką kapituł, liturgią, czy historią Kościoła