Giaur

Abel Murcia zawierza puentę obrazowi (często ostatniemu obrazowi wiersza). Jego strofy są jak długi spacer w poszukiwaniu małej epifanii, która niespodziewanie odkrywa nam coś obecnego w codzienności. Książki Murcii są pełne olśnień. (Martín López-Vega, „El Cultural. El Mundo”) Wiersze Abla Murcii są jak kieliszeczki likieru. Pije się je szybko i drapią w gardło, ale pozostawiają dobry smak w ustach. (Félix Romeo) Refleksyjne spojrzenie poety aspiruje do utrwalenia chwili w bezruchu, w tu i teraz, w subtelnym obrazie ożywającym poprzez kontemplację, pamięć i emocję wypuszczoną jak strzała w czas i przestrzeń. (Santos Domínguez, „Encuentros con las letras”) Jest to poezja dbała o formę – więcej: formalnie kunsztowna. Sięga poeta do form tradycyjnych, do haiku, formy zwięzłej, lecz bardzo precyzyjnej w swej budowie. Haiku jest dla Murcii zarówno gotową matrycą rytmiczną, jak wyzwaniem, czego dowodzą wiersze stanowiące potrójne łańcuchy tych porcji energii poetyckiej. (Leszek Szaruga, „Migotania”) Ścinki, fragmenty, migawki obrazów, myśli, snów, pamięci. Abel Murcia „wybiera” swe motywy ze zmysłową inteligencją typową dla klasycznego haiku i maluje je w wierszach, które okazują się głęboko współczesne. Robi to z elegancją właściwą najlepszej poezji ludowej w języku hiszpańskim... (Ada Salas) Haiku Abla Murcii można nazwać wędrownymi, bo nie ograniczają się do orientalnego uniwersum. Są w nich obrazy asfaltu, suszącej się bielizny, a w seriach strof czuć puls właściwy językowi hiszpańskiemu, prostotę średniowiecznych cancioneros i andaluzyjskich soleas. (Jesús García Calero, „ABC Cultural”) Smak, dotyk i obraz tworzą w wierszach Murcii warstwę empiryczną bliską nam wszystkim, bo najczęściej dominującą w codziennym poznawaniu. Otacza nas świat rzeczy, którym nadajemy znaczenia, wśród których oczekujemy tego, co się zdarzy, pamiętając, że wszystko to jest przypadkowe i niekonieczne. (Wojciech Kaliszewski, „Nowe Książki”)

„Kafka”, w przekładzie Zbigniewa Dmitrocy, to cykl pięćdziesięciu sześciu wierszy i miniatur prozatorskich inspirowanych życiem i twórczością Franza Kafki. Ich autorem jest Władimir Jermołajew – poeta, prozaik i tłumacz (m.in. Eliota, Ungarettiego, Hemingwaya i Bukowskiego), który od 1985 roku mieszka w Rydze. W tej niewielkiej i zabawnej książeczce Jermołajew z kryptocytatów i nawiązań zrobił metodę twórczą. Wywodząc wiersze i miniatury prozatorskie z pojedynczych zdań listów, opowiadań, powieści, dzienników i innych zapisków Franza Kafki lub nawiązując do biografii pisarza nadaje swoim wierszom i drobnym prozom charakter paradokumentalny, niekiedy okraszając je szczyptą ironii. A ten kolejny tom w legendarnej Małej Serii Przekładów Poetyckich ozdabiają komputerowe grafiki wykonana przez brata autora - Aleksandra Jermołajewa.

Metrum Leonis jest mało znanym utworem skomponowanym na początku XI w. przez Leona biskupa Vercelli, który w ten sposób dał upust swym żalom na los, jaki go spotkał po śmierci cesarza Ottona III. W poemacie, czerpiącym z tradycji bajki antycznej, autor ukrył prawdziwe postaci historyczne, swych wrogów i przyjaciół, by w zawoalowany sposób i bez obaw poddać krytyce sytuację polityczną we Włoszech na przełomie stuleci. Niewielki dorobek literacki Leona z Vercelli nie jest szczególnie znany również w Polsce, chociaż postać tego biskupa z wielu względów może zainteresować polskiego czytelnika. Wiadomo, że przyjaźnił się z pierwszym polskim męczennikiem, św. Wojciechem. Popierał cesarza Ottona III, który we władcy Polan widział godnego siebie sojusznika, i jako zwolennik tego władcy miał niemały wkład w ówczesną politykę nakreśloną w programie Renovatio imperii. Leon nie powinien być dla nas jedynie włoskim biskupem z zamierzchłych czasów, ale osobistością, która miała wpływ na średniowieczną politykę obejmującą również Polskę. Wprawdzie mamy podstawy, by przypuszczać, że Leon napisał wiele dzieł, jednak z dorobku poetyckiego zachowały się jedynie cztery utwory. Metrum Leonis jest z nich najdłuższe i najciekawsze, trudno jednak przypisywać mu jakąś większą rolę w rozwoju literatury europejskiej. Utwór ten spisano bardzo prostym językiem, a jego lakoniczność nierzadko staje się przyczyną problemów ze zrozumieniem. Brak w nim kunsztu i finezji, humor wydaje się momentami grubiański, a metrum proste i monotonne. Trudno mówić też o jakiejkolwiek recepcji. Utwór dotrwał do naszych czasów w jednym autografie. Nie był czytany ani kopiowany. Wydaje się więc, że nie jest to tekst istotny, a jedynie błahostka – jak sam autor nazywa swoje dzieło. Jednak przy wszystkich tych zastrzeżeniach Metrum Leonis zasługuje na uwagę. Przede wszystkim jest to tekst pod wieloma względami niezwykły. Nie zachowało się wiele utworów ani z X, ani z XI w., które, z jednej strony, tak silnie czerpałyby z tradycji bajki ezopowej, a z drugiej – starały się przekazać ukryte znaczenie i dostarczyć komentarz polityczny. Metrum Leonis z pewnością nie mieści się w standardowych ramach twórczości literackiej epoki, w której powstało. Nie wydaje się, by można je nazwać dziełem prekursorskim epiki zwierzęcej, która swój rozkwit świętować będzie dopiero w XII w. Jest to po prostu tekst jedyny w swoim rodzaju, który daje wgląd w niezwykłe pomysły autora obdarzonego poczuciem humoru i sprawiedliwości.

Podczas lektury wierszy Sinéad Morrissey nie ma wątpliwości, że równowaga świata nie jest bynajmniej jego stanem oczywistym. Architektura tej poezji jest ekstrawagancka i krucha, balansuje na granicy niemożliwego, a jednak okazuje się możliwa, choćby na piękną chwilę. Jak triumfalny lot Jętki, jak sztuka cyrkowa, jak susy niedźwiedzia polarnego, jak machiny Al Dżazariego. Wiersze Morrissey mówią o nieoczywistej równowadze bycia kobietą, mówią lirycznie i dyskursywnie zarazem. To książka konsekwentna i spójna w niemal surrealnym bogactwie swych obrazów.

Poezja Aaiún Nin czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej i jest silnie zakorzeniona w kontekście postkolonialnej historii Afryki. Wiersze te odnoszą się do sytuacji panującej w Angoli, poruszają problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych i rasizmu.

Aaiún Nin (ur. 1991) to urodzona w Angoli niebinarna osoba uprawiająca poezję, tworząca sztukę mixed media i zaangażowana w aktywizm, posługująca się pseudonimem. W swojej twórczości podejmuje wątki dyskryminacji rasowej i płciowej, a także doświad- czeń osób LGBT+. Debiutancki tom poetycki pt. „Broken Halves of a Milky Sun” ukazał się w 2022 roku w Stanach Zjednoczonych.
Od momentu przeniesienia się do Danii w 2016 roku Aaiún Nin współpracuje z artystami identyfikującymi się z kulturą queer, w swoich wypowiedziach podnosząc kwestie dyskryminacji praw- nej migrantów oraz systematycznej przemocy policyjnej w Skan- dynawii. Artykuły i wiersze Aaiún Nin były publikowane m.in. w czasopismach „Information”, „Untold Pages”, „Kritiker”, „Frik- tion Magasin”, „Forfatternes Klimaaksjon” i hvermandag.dk. Ponadto ma na koncie udział w recitalach poetyckich podczas Oslo Interna- sjonale Poesifestival, Sound + Literature w Aarhus i Louisiana Literature Festival w Danii. Wiodący duński dziennik „Politiken” nazwał Nin „wielkim, rzadkim talentem w duńskiej literaturze”.

Obecnie przebywa na stypendium Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia
ICORN w Instytucie Kultury Willa Decjusza w Krakowie.

Drugi w dorobku twórczym tom młodej hiszpańskiej poetki, która zasłynęła jako laureatka najważniejszej w kraju Nagrody Młodej Poezji im. Antonia Carvajala. Dojrzałość prezentowanych w tym zbiorze wierszy została doceniona przez krytyków, piszących o nich jako „wyprawie w ciemność, którą rozjaśnia język” i przyniosła autorce Nagrodę Estandarte oraz miejsce w rankingu „El País” najlepszych książek roku 2022