HEra

"Autodafe" Karola Samsela to tom wstrząsający. Pod powierzchnią językowych łagodności kryjący światy niepokojące i przerażające. Książka rozpoczyna się od miękkiego zdania: „Mam aksamitne rękawiczki, wyobraź sobie, proszę. / Mam perłowe nausznice”, ale już po chwili mowa jest o ciemności, piwnicach i brudzie, mroku, lęku, i przedzieraniu się przez nicość i kręgi pustki. Bohater nazywa siebie Hamletem Samselem, tym samym trafiając w sedno smutku i bólu. Samotność we wrogim i obcym świecie jest bowiem jednym z najważniejszych tematów tej głębokiej i odważnej liryki. Powraca też autotematyzm, wydzieranie językowi słów, zdań, fraz, metafor, szukanie u innych poetów mowy ciemno-jasnego świata. Ale jest tu coś jeszcze: zbiór Samsela przypomina poemat dygresyjny, nowoczesny, modernistyczny, dziki i nieokiełznany, zahaczający o wielość zadziwiającej egzystencji, próbujący objąć kształt groteskowej rzeczywistości, w której wszyscy toniemy jak w gęstej smole.
Paweł Tański

...Widziałem święte obrazy

Spalone pochodnie – Matki

Boskie, bose sieroty

Chmur dymu do nieba statki.



Jestem jak Tomasz, dotknąłem

cierpienia, czy wierzę? Nie wiem.

Miłuję, kochać należy



Kogo? Nie jestem pewien".



Życie Polski toczy się wzdłuż Wisły, zarówno po prawej, jak i lewej stronie rzeki, tętniąc życiem małych i wielkich, codziennych wydarzeń. Strumień naszych historii stanowi jej nurt. Nurt, którego prawdziwy sens
to żywotność i energia, które ofiarowujemy sobie nawzajem.

Tomik Baczyński 1989 to poetycki hołd złożony Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu, wybitnemu poecie poległemu w Powstaniu Warszawskim oraz tym wszystkim ludziom, których życiem tętniła przedwojenna stolica. Styl poetycki Baczyńskiego i jego autentyczność to standardy dzisiaj nieosiągalne, jednak inspiracja dla próby rekonstrukcji znajduje swoje źródło w pisarskim etosie i poetyckiej wrażliwości oraz w prawdziwych wydarzeniach wybranych i połączonych w tomiku spośród mozaiki wydarzeń i wspomnień osób pamiętających czasy wojny i epokę radzieckiego komunizmu. Ta mozaika przeplata się z przemyśleniami, tęsknotami, nadziejami i spostrzeżeniami podmiotu lirycznego, którego pozycja oscyluje pomiędzy poetyckimi nawiązaniami do poezji Baczyńskiego, a własnym poszukiwaniem poetyckiej tożsamości i przynależności.

Tomik poetycki Baczyński 1989 jest nośnikiem wrażliwości połączonej z krytyczną i świadomie ukierunkowaną treścią. Podejmowana tematyka oscyluje pomiędzy odnalezionym Bogiem, miłością, ojczyzną i bolesną pamięcią o traumatycznych doświadczeniach zbrojnej agresji niemieckiej przeciwko polskiej ludności cywilnej.

Z założenia zbiór obejmuje symulację przekroju tekstów od roku 1944 aż do roku 1989, w którym Krzysztof Kamil Baczyński obchodziłby swoje 68 urodziny. W najgłębszym zamierzeniu jest to poetycki patriotyczny hołd mówiący o tym, jak wiele piękna i niewyrażonej prawdy utraciliśmy przez to, czego artyści Młodej Polski nigdy nie zdołali wyrazić...

Czy kochać Polskę to znaczy to samo, co kochać państwo polskie? Czy państwo jest i było polskie? Czym jest naród, kim są Polacy i dlaczego tylko Miłość się liczy? Oto pytania, które stawia przed Czytelnikiem autor
tego tomiku.

„Betonowa mgła” to 24-godzinna podróż po Sosnowcu w czasie czterech pór roku napisana wierszem. Autor w barwny sposób opisuje swoje wrażenia i spostrzeżenia podczas zwiedzania miasta. W książce znajdziemy jego rozważania, w których pochyla się on nad różnymi miejscami w Sosnowcu. W utworze spotkamy się również z nietuzinkowymi opisami ulic, sklepów i osiedli. Ciekawy i dowcipny język oraz styl autora z pewnością przykują uwagę czytelnika. Książka ta to wyjątkowe wspomnienia z podróży po wyjątkowym dla autora mieście, które go wychowało.
Sam autor pisze natomiast: „Chciałem napisać poemat, który byłby jak to miasto – zaklęte i przeklęte w swojej wieczności i efemeryczności. Wszystko zaczęło się od oślepienia światłem, kiedy wychodziłem z mojej klatki schodowej. Idea spłynęła nagle i wiedziałem już, że muszę to zrobić. Nie sądziłem jednak, że zajmie mi to sześć lat (z przerwami) i okaże się tak intensywnym przeżyciem, którego pokłosiem chciałbym się dzisiaj podzielić z czytelnikiem”.

Małe i duże radości, bezgraniczny smutek, absolutny zachwyt, chwilowa nostalgia. Szukanie czegoś bądź kogoś, odnalezienie siebie lub innego człowieka. Splątane myśli, proste historie. Taka paleta emocji towarzyszy każdemu z nas. Rzadko kto jednak potrafi o tym pisać. Marta Dżugaj bez wątpienia należy do tego wąskiego grona. Jej wiersze dotykają spraw najważniejszych, nie ma w nich jednak patosu – jest absolutna szczerość. To zaproszenie nie tylko do poznania świata autorki, ale do namysłu nad własnym „ja”.

Mimo monumentalnej pracy pisarskiej, translatorskiej i niezwykle rozległych projektów edytorskich, nie zdobył należnego mu uznania ani nie osiągnął stabilizacji materialnej pozwalającej założyć rodzinę. Ostatnie lata spędził przy rodzinie siostry w Warszawie. Pośmiertnie, w 1931 r., ukazał się przygotowany jeszcze przez samego autora dwutomowy Ostatni zbiór poezji. Jak na tle tak bogatej i różnorodnej twórczości prezentują się Dwie bajki? Warto przypomnieć ciekawą i subtelną w stosunku do wzorca ukształtowanego przez Stanisława Jachowicza propozycję Langego dla dzieci (choć może ona zainteresować także dorosłych). Do tych utworów można z powodzeniem odnieść słowa redakcji poprzedzające nowele i fantazje z tomu „Róża polna”: Antoni Lange, ten cyzelator i miłośnik kunsztu słowa poetyckie go, wytworny znawca literatur obcych, których arcydzieła przyswoił nam w mistrzowskich przekładach, niestrudzony poszukiwacz prawdy w swych filozoficznych rozważaniach, zdaje się pisać czasem nowele jakby dla wypoczynku i rozrywki. Zstępuje wtedy w życie realne i codzienne – a czyni to z ujmującym wdziękiem i jakby uśmiechem lekkiej ironii.

Przedstawiamy Państwu debiut poetycko - malarski Katarzyny Gołąbek z Bielska - Białej.