Husaria Skrzydlaci Wojownicy

Był początek stycznia 2022, gdy major Tomasz Budzyński, oficer ABW i były szef delegatury tej służby w Lublinie – jednej z największych delegatur ABW w Polsce – któremu podlegało kilkuset funkcjonariuszy służb specjalnych oraz cała agentura na styku Polski, Ukrainy i Białorusi – publicznie zapowiedział pełnoskalowy, datowany na koniec lutego, atak Rosji na Ukrainę. Wiedza ta stanowiła efekt systematycznych wyjazdów za wschodnią granicę Polski i była odbiciem wiedzy najwyższych rangą oficerów Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) – kolegów majora ABW z czasów kierowania delegaturą w Lublinie – opierających swoje informacje nie tylko o źródła operacyjne, ale także o kontakty towarzyskie, biznesowe, a nawet rodzinne z odpowiednikami w Służbie Wywiadu Rosji, towarzyszami jeszcze z czasów ZSRR.
Ta z kolei sytuacja – jedna z wielu ilustrujących skalę zagmatwania za wschodnią flanką NATO, o której to skali opinia publiczna w Polsce i na świecie wie niewiele albo nic – niczym w soczewce pokazuje poziom komplikacji dramatu rozgrywającego się dziś na Ukrainie, gdzie Tomasz Budzyński spędził ostatni tydzień pokoju i pierwszy miesiąc wojny.
Historia, którą pokazujemy, jest nie tylko zapisem uzyskanej tam, wstrząsającej, wiedzy, ale także opartą o realne podstawy i absolutnie unikalne źródła – między innymi wywiadu brytyjskiego – próbą odpowiedzi na pytania dotąd bez odpowiedzi, jakie w obliczu niszczącej teraźniejszość i zmieniającej wyobrażenie o przyszłości wojny, zadajemy sobie wszyscy. Czy podzielimy los naszych sąsiadów? Czy Rosja dokona ataku nuklearnego na Polskę? Czy tragedia Ukrainy ma drugie dno? Co w historii o Polin i Niebiańskiej Jerozolimie jest prawdą i jak zakończy się wojna za naszą wschodnią granicą? Czy słowa amerykańskiego prezydenta Joe Bidena, że „jesteśmy w punkcie zwrotnym historii” a „świat nie będzie już jaki był”, to tylko retoryka, czy zapowiedź zmierzchu świata, jaki znamy? Jaką „grę” prowadzą Niemcy? Co nas czeka? Oto solidna dawka dyskomfortu – dla dobra Polski i milionów Polaków…

Stoczona 13 września 908 r. bitwa pod Ballaghmoon (gael. Belach Mugna, Bealaigh Mugna) jest epizodem mało znanym poza Irlandią, a w polskiej literaturze nie poruszanym praktycznie w ogóle. Miała ona jednak istotny wpływ na wczesnośredniowieczną historię Zielonej Wyspy, na kolejne dekady kształtując tamtejszy krajobraz polityczny i militarny – nie będzie przesadą zaliczenie jej do najważniejszych batalii stoczonych na terenie Irlandii w epoce wikingów. W wyniku odniesionego zwycięstwa hegemonia władców Uí Néill została wzmocniona, a poniesiona przez zajmujące południowo-zachodnią część wyspy królestwo Munster klęska pogrążyła je w kryzysie, z którego podźwignął je dopiero Brian Boru, późniejszy arcykról Irlandii, który w 1011 r. uzyskał zwierzchność nad wszystkimi królestwami wyspy, a w Wielki Piątek 23 kwietnia 1014 r. poległ w stoczonej pod Clontarf zwycięskiej bitwie przeciwko wikingom z Orkadów oraz wojskom Dublina i Leinster. Choć jest on bez wątpienia najwybitniejszym władcą nie tylko w historii Munster, ale i całej wczesnośredniowiecznej Irlandii, to za szczególną postać owej epoki uznać trzeba także Cormaca mac Cuilennáina, władcę królestwa Munster, który poległ pod Ballaghmoon wraz ze znaczną częścią swojej armii. Skupił on w swym ręku władzę królewską i biskupią, będąc przy tym utalentowanym dowódcą, a po śmierci czczony był jako Święty. Jego pogromca, Flann Sinna, zapisał się w historii jako jeden z najdłużej panujących arcykrólów Irlandii (879-916), którego rządy były jednak w pewnym momencie zagrożone sukcesami Cormaca, co doprowadziło do krwawej konfrontacji pod Ballaghmoon...


Cezary Namirski (ur. 1990), archeolog, ukończył studia w Wielkiej Brytanii, uzyskując na University of Durham tytuł doktora. Obecnie pracownik Działu Archeologii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Autor opracowań naukowych poświęconych pradziejom Sardynii (Nuragiczna Sardynia, Kraków 2016; Nuragic Settlement Dynamics: The East Coast of Sardinia, Oxford 2020) oraz Balearów (Pradzieje Balearów. Od najwcześniejszej obecności człowieka do podboju rzymskiego, Kraków 2020), a także prehistorycznej sztuce naskalnej Brytanii i Irlandii (Prehistoryczna sztuka naskalna Wysp Brytyjskich, Kraków 2019). Jego zainteresowania obejmują m.in. epoki brązu i żelaza w środkowej części basenu Morza Śródziemnego, pradziejową sztukę naskalną w Europie Północnej oraz wczesne średniowiecze na Wyspach Brytyjskich.

Oddziały radzieckie przez dziesięć lat „udzielały narodowi afgańskiemu braterskiej pomocy”. Od 1979 do 1989 roku życie straciło co najmniej kilkaset tysięcy Afgańczyków, a kilkadziesiąt tysięcy radzieckich żołnierzy poniosło śmierć lub zostało rannych. Wyjeżdżali, by zostać bohaterami. Do kraju wracali jako bankruci – bez nóg, bez rąk, bez złudzeń, z koszmarami, które miały ich nigdy nie opuścić. Niektórzy wracali w cynkowych trumnach. Z opowieści weteranów, pielęgniarek, prostytutek, matek i żon „afgańców” wyłania się wstrząsający obraz niepotrzebnej wojny; wśród zapierających dech w piersiach afgańskich krajobrazów rozgrywają się ludzkie dramaty, a odwaga i braterstwo przeplatają się z niegodziwością i okrucieństwem.
„W każdej kolejnej książce z uporem robię to samo – pisze Aleksijewicz – zmniejszam historię do wymiarów człowieka”. Po publikacji książki Swietłana Aleksijewicz została pozwana o znieważenie honoru i godności żołnierzy walczących w Afganistanie. „Kogo obchodzi dziś radziecki Afganistan? Nie zapominajmy, że po Rosjanach weszli tam nasi sojusznicy Amerykanie. My też mieliśmy naszych chłopców w Nangar Chel. „Zapomnienie jest […] formą kłamstwa”. Tu oprawcami są Rosjanie, karmieni literaturą i wódką. „Ale wszyscy jesteśmy winni, wszyscy uczestniczyliśmy w tym kłamstwie” – mówi autorka. I jeszcze: na wojnie zawsze wszyscy jesteśmy ofiarami.” Maria Wiernikowska

Publikacja przedstawia poglądy teoretyków użycia lotnictwa (prowadzenia działań powietrznych) z kluczowych państw na przestrzeni ponad 100-letniego funkcjonowania lotnictwa wojskowego.
Szczególną uwagę poświęcono okresowi międzywojnia, w którym statek powietrzny (nowe narzędzie walki) po doświadczeniach z I wojny światowej, okazał się przydatny w wielu zastosowaniach militarnych, co w konsekwencji doprowadziło do powstania nowego rodzaju sił zbrojnych – sił powietrznych.
Przedstawia też koncepcję użycia lotnictwa wojskowego w czasie trwania zimnej wojny, a także prezentuje współczesny, doktrynalny wymiar użycia lotnictwa wojskowego (sił powietrznych).
Ta popularno-naukowa książka jest kierowana do wszystkich zainteresowanych historią wojskowości, historią użycia lotnictwa na wojnie, także do strategów i analityków wojskowych, analityków i specjalistów różnych instytucji publicznych i prywatnych.

Historia Polski obfituje w mity i legendy. Niektóre kontrowersyjne, niektóre mniej, ale wszystkie mocno zakorzenione w powszechnej świadomości. Powtarzane dziesiątki i setki razy manipulacje, wyolbrzymienia a czasem nawet kłamstwa, niejednokrotnie motywowane walką polityczną i ideologiczną, przez lata przenikały do podręczników. Nadszedł czas, by się z nimi rozprawić. Sławomir Koper i Tymoteusz Pawłowski po raz kolejny przyglądają się największym mitom polskiej historiografii – tym razem związanym z wojną polsko-rosyjską i Bitwą Warszawską 1920 roku. Czy starcie pod Zadwórzem było polskimi Termopilami czy może raczej rzezią niewiniątek? Kto tak naprawdę był agresorem w trwającym przez trzy lata konflikcie? Czy Józef Piłsudski faktycznie planował podbić Ukrainę, Białoruś i Litwę? Kim byli w rzeczywistości generał Józef Haller i Roman Dmowski? I kto odpowiadał za zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej? W niemal trzydziestu fascynujących esejach autorzy obnażają największe przekłamania dotyczące konfliktu, który tuż po zakończeniu I wojny światowej znów zagroził polskiej niepodległości.

W czasie II wojny światowej miliony pracowników z ZSRS, Polski, Francji, Czechosłowacji, Włoch i innych krajów trafiło do Niemiec. Ich wykorzystywanie miało ogromne znaczenie dla podtrzymania działania machiny wojennej III Rzeszy oraz odpowiedniej kondycji niemieckiej gospodarki jako całości.Książka Ulricha Herberta stanowi przełomowe studium tej tematyki, uwzględniające zarówno punkt widzenia funkcjonariuszy nazistowskiego reżimu oraz niemieckich przedsiębiorców, jak i wyzyskiwanych zagranicznych robotników. Analizą objęto ich zatrudnienie, m.in. w przemyśle zbrojeniowym, rolnictwie, górnictwie, budownictwie czy kolejnictwie. Dzięki imponującemu zakresowi badań praca uzmysławia nam zarówno skalę, jak i znaczenie tego zjawiska dla zrozumienia historii II wojny światowej. Jednocześnie autor umieszcza je w szerszym kontekście dziejów Niemiec pierwszej połowy XX wieku.Ulrich Herbert (ur. 1951) – niemiecki historyk, emerytowany profesor Uniwersytetu we Fryburgu Bryzgowijskim, wybitny znawca dziejów III Rzeszy. Autor m.in. książek Wer waren die Nationalsozialisten? (2021) oraz przełożonej na język polski Werner Best. Studium biograficzne (wyd. pol. 2007). Laureat Nagrody Leibniza.