Interpretacja świata w języku i w tekście artystycznym

W publikacji tej analizowane są środki perswazyjne użyte przez kibiców klubów ekstraklasy na flagach, które wieszają oni na płotach w trakcie spotkań piłkarskich. Przedstawiony zostanie proces przygotowywania flagi, wyboru hasła oraz analiza owego hasła pod kątem środków językowych, nawiązań intertekstualnych i tym podobnych. Publikacja zwierać będzie także słownik haseł.

W publikacji zgromadzono teksty, w których przyjrzano się twórczości różnych osób nagrodzonych lub nominowanych do Nagrody Literackiej „Nike”. Dla autorów interesujące były między innymi problemy stylizacji w wielowymiarowej i polifonicznej prozie Jacka Dehnela (Magdalena Hawrysz), a także wkład twórczości Olgi Tokarczuk do wyraźnie współcześnie się rozwijającego i ważkiego społecznie dyskursu posthumanizmu (Artur Rejter). Autorka Biegunów zainspirowała również Joannę Przyklenk i Katarzynę Sujkowską-Sobisz, które podjęły się analizy odbioru monumentalnej powieści Księgi Jakubowe przez internetowych forumowiczów. Przez pryzmat problematyki genderowej i queerowej na prozę Michała Witkowskiego spojrzała Małgorzata Kita. Ważny dla Traktatu o łuskaniu fasoli Wiesława Myśliwskiego świat muzyki oraz instrumentów muzycznych próbowała uchwycić w swym studium Ewa Biłas-Pleszak. Interesujący okazał się także aspekt intertekstualny oraz intersemiotyczny w Sońce Ignacego Karpowicza (Alicja Bronder). W artykule Beaty Kiszki został zaś poruszony problem motywów animimalistycznych w wybranych powieściach Krzysztofa Vargi. Sięgnięto także do tekstów reportażowych i reportażowi bliskich. Nad pograniczną stylowo i gatunkowo prozą Andrzeja Stasiuka pochyliła się w swym studium Ewa Sławkowa. Swoistej generycznej „migotliwości” i gatunkowym przemianom reportażu, odzwierciedlającym często kształt współczesnego świata, poświęciła uwagę Joanna Przyklenk, natomiast Wioletta Wilczek opisała osobliwy obraz Białegostoku zawarty w reportażu Marcina Kąckiego.

Zarówno wybrana – zróżnicowana pod względem estetycznym, gatunkowym i dyskursywnym – twórczość, jak i metody zastosowane w zgromadzonych tekstach, poświadczają tezę o znaczącej dla badaczy wadze inspiracji autorów i dzieł wyróżnionych Nagrodą Literacką „Nike” lub do niej nominowanych. Jak widać, literatura wciąż stara się reagować na świat nas otaczający, komentować go, a nade wszystko stwarzać jego indywidualny i niepowtarzalny obraz. (fragmenty Wprowadzenia). Publikacja z pewnością zainteresuje studentów kierunków humanistycznych i badaczy literaturoznawców, językoznawców, kulturoznawców, a także wszystkich miłośników polskiej literatury najnowszej.

Zasadniczym przedmiotem zainteresowania autorów są wartości skrystalizowane w dziele literackim, wywiedzione z rzeczywistości i do niej odnoszące się, a zatem świat dzieła literackiego z jego aksjologicznym nacechowaniem.

Pokłosiem czwartego już spotkania naukowego, zatytułowanego „Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii”, które odbyło się 6 maja 2010 roku, jest prezentowana książka. Problematyka zgromadzonych w niniejszym tomie artykułów, podobnie jak w trzech wcześniejszych, koncentruje się wokół dwóch zasadniczych obszarów badawczych, na które składają się zdeterminowane ujęciem diachronicznym wieloaspektowe analizy polskiej leksyki historycznej oraz – genologiczny namysł nad tekstem dawnym i współczesnym. Tom został podzielony na trzy części. W pierwszej części znalazły się teksty poświęcone analizom leksyki. W części drugiej podjęto starania o przedstawienie historycznie zmiennej konceptualizacji pojęć czy zjawisk. Wreszcie w części trzeciej znalazły się artykuły, których autorki za podstawę swych badań przyjęły tekst ujmowany diachronicznie i posłużyły się instrumentarium badawczym genologii lingwistycznej.

Dwa dynamiczne zjawiska – przemiany obserwowane we współczesnych społeczeństwach na osi kontaktów kobiet i mężczyzn oraz wpływ Internetu na sferę użycia języka i ewolucję gatunków tekstów – stanowią punkt wyjścia dla lingwistycznych dociekań. Charakter otrzymanego przy pomocy ankiet materiału pozwala na operowanie aparatem pojęciowym eksperymentu skojarzeniowego, to bodziec „małżonek” i konkretne semantyczne markery rubryk wywołują reakcje w postaci wypowiedzi-charakterystyk. Ich systematyzacja odbywa się w dwóch obszarach – funkcji, jakie pełnią w tekście ogłoszenia oraz parametrów, które składają się na poszczególne tekstowe wizerunki partnerów. Książka adresowana jest nie tylko do rusycystów (językoznawców i dydaktyków), lecz także do szerokiego grona czytelników zainteresowanych daną problematyką. Dodatkowo publikacja zawiera użyteczne spostrzeżenia dla autorów formularzy.

Monografia jest efektem wielotorowych i szeroko zakrojonych badań naukowych w ramach współczesnej frazeologii ze szczególnym naciskiem na ich praktyczne wykorzystanie w dziedzinie frazeodydaktyki. Główne zagadnienia zaprezentowane w publikacji to: - zakres współczesnej frazeologii wraz z jej różnymi aspektami terminologicznymi; - semantyczna i składniowa charakterystyka zjawiska frazeologizacji w językach naturalnych; - percepcja i rozumienie wielowyrazowych struktur o metaforycznym charakterze; - geneza i zakres badań w obrębie frazeodydaktyki; - rozwój kompetencji frazeologicznych na poziomie zaawansowanej nauki języka obcego (na przykładzie języka francuskiego); - analiza relacji pomiędzy łatwością lub trudnością w rozumieniu i przyswajaniu związków frazeologicznych w języku obcym a stopniem utrwalenia tych struktur na poziomie semantycznym i składniowym; - problem kompozycyjności frazeologizmów (zwłaszcza gradacja tego zjawiska) a rozumienie i przyswajanie utrwalonych struktur wyrazowych w języku obcym; - kwestia typowości i struktur prototypowych we frazeologii oraz ich znaczenie we frazeodydaktyce; - metody i techniki ułatwiające nauczanie i uczenie się związków frazeologicznych. Celem Autorki jest pokazanie związków pomiędzy frazeologią teoretyczną a jej dziedziną stosowaną, jaką jest frazeodydaktyka, a także przybliżenie odbiorcy najważniejszych zagadnień i problemów tej wciąż mało popularnej dyscypliny. Prezentowana problematyka jest wieloaspektowa, interdyscyplinarna i nowatorska, ponieważ frazeologia w ujęciu frazeodydaktycznym jest obecnie nową dziedziną badawczą zarówno w Polsce, jak i na świecie. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Educatio Siglo XXI” 2014, Vol. 32, no 1, pp. 287–290 (Mª Ángeles Solano Rodríguez, Universidad de Murcia).