Jak zostałem emigrantem

Nowa edycja bestsellerowej, bogato ilustrowanej monografii.

Niniejsze wydanie zostało uzupełnione o rozdział poświęcony działaniom wojskowym przeciwko podziemiu ukraińskiemu oraz akcjom przesiedleńczym przeprowadzanym po formalnym zakończeniu akcji ,,Wisła".

Problematyka operacji ,,Wisła” od lat budzi wiele emocji. […] Pomimo to, jak dotąd, nie powstała monografia, która próbowałaby całościowo zająć się operacją ,,Wisła” i prowadzonymi w jej trakcie działaniami wojskowymi (wysiedleńczymi i przeciwpartyzanckimi). Wydane dotąd zbiory dokumentów oraz tomy studiów, mimo ich niekwestionowanej wartości, tylko częściowo zapełniały tę lukę. Rozprawa Jana Pisulińskiego niewątpliwie pozwala więc uzupełnić istniejące braki w naszej wiedzy. Fakt iż autor wcześniej zajmował się szczegółowo wysiedleniami na Ukrainę w latach 1944–1946, w sposób naturalny predysponował go do podjęcia również tego wyzwania. Praca została przygotowana w oparciu o szerokie kwerendy źródłowe i gruntowną, budzącą szacunek, lekturę literatury przedmiotu (polską i zagraniczną). […] Sprawnie buduje też narrację, tworząc interesującą panoramę wysiedleń i zwalczania oddziałów ukraińskiego podziemia, jakie miały miejsce pomiędzy kwietniem a końcem lipca 1947 roku […]. [Z recenzji wydawniczej prof. Grzegorza Motyki]


Przez ponad dwa lata władze lekceważyły problem podziemia ukraińskiego. Dopiero wiosną 1947 roku, po rozprawieniu się z podziemiem polskim, zdecydowały się na skierowanie do południowo-wschodniej Polski ponad 20 tysięcy żołnierzy, nie licząc podporządkowanych dowództwu Grupy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, milicji i innych służb. Pośpiesznie sformowana Grupa Operacyjna „Wisła” 20 kwietnia rozpoczęła w południowo-wschodnim krańcu Polski największą po wojnie operację, nazywaną w dokumentach tego okresu akcją specjalną „Wisła”. Jej celem była likwidacja podziemia ukraińskiego. Jednocześnie, na polecenie rządzących komunistów przeprowadzono przymusowe przesiedlenie tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na poniemieckie tereny na północy i zachodzie kraju, również z obszarów, gdzie podziemie ukraińskie nie operowało. Do 31 lipca 1947 r. przesiedlono ponad 135 tysięcy osób, w tym wielu Polaków. Działania Grupy przeciwko podziemiu doprowadziły do jego znacznego osłabienia i w konsekwencji do demobilizacji. Kilka tysięcy osób umieszczono w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie.

Książka Krzysztofa Sławskiego stanowi pionierskie opracowanie biografii oraz społecznej, politycznej i zawodowej aktywności Bernarda Szczęsnego. Autor wnikliwie opisuje życie bohatera swojej pracy: uczestnika kampanii wrześniowej, komendanta struktur ZWZ/AK w powiecie chojnickim i z powodu swojej konspiracyjnej działalności więźnia KL Stutthof, po wojnie burmistrza Wejherowa, przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Wejherowie i wiceprzewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej RN w Gdańsku (czyli de facto starostę wejherowskiego i wicewojewodę gdańskiego), współorganizatora I Kongresu Kaszubskiego (1946), współinicjatora założenia Zrzeszenia Kaszubskiego (1956) i jego wieloletniego prezesa, przewodniczącego Klubu Byłych Więźniów Obozu Koncentracyjnego Stutthof, inicjatora powstania Muzeum Stutthof i pomnika Obrońców Westerplatte.

Wspomnienia Władysław Tatarkiewicza (1886-1980).

Dziwne jest serce kobiece… tom 3 Wspomnienia z Ząbkowic i Krakowa Zofii z Odrowąż- Pieniążków Skąpskiej kończy niezwykłą sagę rodzinną spisywaną przez sześćdziesiąt lat. Autorka, w powojennej sytuacji politycznej kraju, podejmuje z mężem raz jeszcze wyzwanie pracy zawodowej, tym razem w Ząbkowicach Śląskich. Po śmierci męża ostatnie dziesięć lat życia spędza w Krakowie. Bohaterami, jak w całej trylogii, są prawdziwe osoby, a tłem autentyczne wydarzenia.
 

Teatr Polskiego Radia zrealizował dwa słuchowiska na kanwie poprzednich tomów.
 

Po maszynopis tomu pierwszego wspomnień pani Skąpskiej sięgałem z pewną obawą, ale na następne czekałem już niecierpliwie i z nadzieją. Nie zawiodłem się. Pisarstwo narracyjne, obserwacyjne i emocjonalne to walory tych wspomnień ? prawdziwej ? nie wymyślonej sagi rodzinnej. Dla współczesnego czytelnika walorem winna być autentyczność i obiektywizm zapisów z pierwszych lat powojennych, niezafałszowanych dyktowaną dziś interpretacją tamtego okresu. Autorka nie jest apologetką nowych czasów, ale rozumie, że innych nie może być i nie będzie. Trzeba żyć, pracować i dbać o właściwe ukształtowanie postaw wnuków. Zachęcam do lektury.

Józef Hen
 

Tom ten mógłby nazywać się „Kres ziemiaństwa”, ale dla Autorki emocjonalnie i duchowo kresem tym nie jest. Jest świadoma, co niosą, dla niej i jej najbliższych, przemiany lat 1944/1945. Pomimo to i mimo podeszłego już wieku imperatyw pracy na rzecz ziemi i jej płodów, któremu wraz z mężem byli całe życie wierni, nie gaśnie. To jeszcze nie czas odpoczynku ? obejmują prowadzenie zakładu ogrodniczego na ziemiach zachodnich. Starają się przekazać wnukom wszystkie wartości, które były dla nich tak ważne w czasie zaborów i odrodzonej II Rzeczpospolitej. Zarówno dwa tomy poprzednie, jak i ten wciąga czytelnika w prawdziwą historię prawdziwych ludzi, opisaną w dobrym literackim stylu. Warto czytać, warto zekranizować.

Wiesław Myśliwski
 

Dwa poprzednie tomy interesujących wspomnień Zofii Skąpskiej to samo życie. Pracowite, radosne, naturalne, niewolne od kłopotów, od czasu do czasu nieoszczędzające autorce osobistych tragedii, nie licząc narodowych. Tom trzeci nie mniej ciekawy, poza komponentem dolnośląskim, a więc czasem niedostatku i konfrontowania się z nieustanną polityczną opresją, to rekapitulacja tego życia. To namysł nad starością, przemijaniem, odchodzeniem własnym i najbliższych. Pani Zofia, wyzwolona już z nieuchronnych, lecz często banalnych obowiązków, oddaje się temu, co jest istotą natury jej i każdego wrażliwego, inteligentnego człowieka - rozmyślaniom. Namawiam czytelników, by spróbowali asystować autorce w tych rozmyślaniach. Naprawdę warto.

Eustachy Rylski

 

Dzięki polskiej rewolucji, która przyniosła ze sobą swobodę wypowiadania się, zadawania pytań i utrzymywania kontaktów z Zachodem, w Polsce, jak nigdzie indziej, można dowiedzieć się, co piszczy za potężnymi zazwyczaj i dźwiękoszczelnymi murami reżimu komunistycznego. W Polsce, jak nigdzie indziej, można uzyskać informacje o toczących się sporach, ukrytych motywach działania, skrywanych konfliktach osobowości, które tworzą politykę w komunizmie i wpływają na funkcjonowanie jego administracji. Przede wszystkim jednak, na podstawie polskiego doświadczenia można starać się określić, jak dużo wolności mogą wyszarpać dyktaturze odważni ludzie oraz jakie są szanse na to, żeby mogli pójść o krok dalej i zdobyć jeszcze więcej.

Fragment Wprowadzenia

Autorka książki, Flora Lewis (1922–2002), należy do najwybitniejszych dziennikarek amerykańskich ubiegłego stulecia. Błyskotliwa, niezwykle ambitna, niestrudzona, potrafiła być ostra i krytyczna, ale zawsze trzymała się zasad dobrej praktyki dziennikarskiej.
Przetarła szlaki wielu kobietom starającym się o najwyższe pozycje i osiągnięcia w zdominowanym dotąd przez mężczyzn zawodzie dziennikarza. Flora Lewis to pierwsza zagraniczna korespondentka „Washington Post”, pierwsza kobieta, która otrzymała stanowisko dyrektora z nowojorskim biurze „Washington Post”, pierwsza dziennikarka posiadająca własną kolumnę felietonową w „New York Times”. Jej osiągnięcia doceniły liczne uczelnie wyższe i organizacje pozarządowe. Otrzymała doktoraty honoris causa od takich uczelni jak Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles, Uniwersytet Columbia, Princeton, Mount Holyoke, Bucknell, Muhlenberg, Manhattan Marymount. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród. W 1981 r. uhonorowana została francuską Legią Honorową.

Najnowsza synteza dziejów Polski od czasów I wojny światowej, kiedy naród walczył o odzyskanie niepodległości po latach zaborów, aż do przemian politycznych, gospodarczych i społecznych, zapoczątkowanych w 1989 roku. Autor - wieloletni wykładowca uniwersytecki - nie tylko opisuje dzieje polityczne, ale również przedstawia obraz społeczeństwa polskiego, jego kultury, nauki, sztuki, uwzględniając wyniki najnowszych badań, dotyczących przede wszystkim trudnych i niejednoznacznych lat 70. i 80. ubiegłego stulecia. Profesor Ryszard Kaczmarek zadbał również o wysoki poziom dydaktyczny swego dzieła, dzięki czemu czytelnicy, przede wszystkim studenci historii i kierunków humanistycznych, otrzymują nowoczesny, odważny podręcznik, w pełni odpowiadający wymogom stawianym tego typu publikacjom.