Koniec Kościoła jaki znacie

Ze wstępu: Każda parafia diecezjalna i zakonna posiada własne archiwum, w którym gromadzi akta spraw zakończonych, wynikających z prowadzonej działalności duszpasterskiej (archiwum bieżące). W niektórych archiwach parafialnych można znaleźć jeszcze cenne archiwalia z przeszłości, np. dokumenty pergaminowe, dawne księgi metrykalne, starodruki (archiwum historyczne).

Archiwa parafialne są wyjątkowe i nie da się ich zamknąć w określonych ramach, a tym bardziej obwarować sztywnymi zasadami i regułami. Wynika to nie tylko z samej istoty parafii, będącej jedną i niepowtarzalną administracyjną cząstką Kościoła powszechnego.

Każda diecezja i każda prowincja zakonna – oprócz zastosowania powszechnych norm prawa kanonicznego – ustala własne przepisy i kieruje się w lokalnej wspólnocie kościelnej wypraktykowanymi zwyczajami funkcjonowania archiwum parafialnego. Z tego powodu nie ma jednego, uniwersalnego podręcznika dotyczącego prowadzenia archiwum parafialnego, który byłby obowiązujący w całym Kościele katolickim.

Niniejsze opracowanie nie rości sobie tak wysokich aspiracji. Celem opracowania jest przedstawienie duszpasterzom, którzy wcale nie muszą być archiwistami znającymi się biegle na archiwistyce, zebranych norm prawa kanonicznego i przepisów partykularnych w zakresie archiwum parafialnego.

Ktoś może zarzucić autorowi: Po co tyle teorii, skoro wszystkiego i tak nie da się zastosować w parafii? To prawda, lecz jeśli tylko jakąś część tej teorii uda się wprowadzić w czyn, to będzie z pożytkiem dla archiwum i jego zasobu. Wiedza pomoże praktyce. Niniejsze opracowanie ma charakter konkretnej pomocy dla duszpasterzy, którzy często zostają sami na polu archiwalnym. Nie narzuca im niczego, lecz konkretnie proponuje, jak można prowadzić archiwum z pożytkiem dla duszpasterza, parafii i Kościoła.

Zapraszam czytelnika do przebycia intrygującej drogi, w czasie której zbieram argumenty na rzecz uwolnienia o. Stefana Filipowicza SJ od zmazy wspólpracy z tajną milicją PRL w latach 1965-1969/1970. Zastosowana procedura badawcza uwalniania go od ciężaru niezasłużonej winy, jest najskuteczniejszą formą autopsji jego pierwszej lustracji. Wartość mojej metody oraz jej rezultaty będzie mógł czytelnik sam zweryfikować dzięki umieszczeniu w aneksie źródłowym zawartości obydwu teczek t.w. "Janiszewski".

Fragment wstępu

W Dyrektorium o posłudze i życiu diakonów stałych czytamy, że: „Posługa diakońska została ujęta przez Sobór Watykański II w potrójnym wymiarze «diakonia liturgii, słowa i miłości». W ten sposób wyraża się udział diakona w jedynym i zarazem potrójnym munus Chrystusa w święceniu sakramentalnym”.

Odwołując się do powyższego zapisu, możemy stwierdzić, że diakonów stałych spotykamy coraz częściej w naszym kraju w posłudze: liturgii, słowa i miłości. Chociaż ich posługa będzie zapewne warunkowana różnymi potrzebami w konkretnych wspólnotach, to zawsze należy mieć na uwadze to, że z założenia może być ona bardzo rozległa.

(ze Wstępu)

Dk. prof. Waldemar Rozynkowski

Totalitaryzm był bez wątpienia hańbą XX wieku, nie tylko w wymiarze europejskim, lecz także globalnym. Waga problemu nakazuje jednak nie poprzestawać na tym prostym stwierdzeniu, ale szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego doświadczenie totalitaryzmu dotknęło tak wiele społeczeństw w minionym stuleciu. Naturalne wydaje się przy tym poruszenie kwestii relacji, jaka istnieje między totalitaryzmem a sferą religijną, zwłaszcza o relację między totalitaryzmem a chrześcijaństwem.

Czy wyznawanie chrześcijaństwa w ogóle, a przynależność do Kościoła katolickiego w szczególności, miały wpływ na to, jak zachowywali się poszczególni ludzie, jak i całe społeczności, skonfrontowani z totalitarnym złem? I czy polskie doświadczenie związku między antytotalitarnym oporem a religijnością jest regułą w skali – patrząc chronologicznie – całego XX wieku, a – geograficznie rzecz ujmując – całej Europy oraz świata, czy może jedynie wyjątkiem wynikającym ze specyfiki kultury polskiej? Paweł Skibiński rysując szeroką panoramę historycznych wydarzeń poszukuje odpowiedzi na powyższe, wciąż budzące ogromne kontrowersje, pytania.

Listy Pier Giorgia Frassatiego (1901-1925), ogłoszonego przez św. Jana Pawła II błogosławionym w roku 1990, patrona ludzi młodych, to niezwykle ciekawa i poruszająca lektura. Poznajemy autentycznego świadka wiary, działacza ruchu katolickiego, a zarazem zwyczajnego człowieka, zmagającego się z własną słabością, z ciężkimi studiami, kochającego górską wspinaczkę i narty, towarzystwo przyjaciół, a nade wszystko wolność, bez której nie wyobrażał sobie życia. W czasach dochodzącego do władzy we Włoszech faszyzmu wykazywał się stanowczością i odwagą cywilną w obronie swobód obywatelskich i czystości wiary.

Drewniana świątynia w Łopusznej zaliczana jest, wraz z kościołami w Dębnie, Grywałdzie, Harklowej i św. Anny w Nowym Targu, do grupy zwanej drewnianymi kościołami podhalańskimi. Książka ta przybliża historię i opisuje zabytek Łopusznej nad Dunajcem, fotografie zaś ukazują piękno łopuszańskiego kościoła, jednego z najstarszych na Podhalu. Kościół ten był umiłowaną świątynią ks. prof. Józefa Tischnera, który często tu powracał. To o tym właśnie kościele pisał: „Człowiek, żeby znaleźć Boga, musi wejść w ciszę. Musi się uciszyć, musi znaleźć sobie takie miejsce, gdzie nie dochodzą hałasy tego świata. Takim miejscem jest w każdej parafii kościół. […] Kiedy tu przychodzimy, musimy się wyciszyć! W tej ciszy dochodzi do nas głos Boga”. Drugie wydanie książki o kościele Przenajświętszej Trójcy w Łopusznej daje świadectwo, że sacrum tworzone kilka wieków temu ma trwałe wartości, które przemawiają także do współczesnego człowieka z taką samą mocą, jak pięćset lat temu.