Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce

Niniejsza praca jest komentarzem do niezwykle ważnych trzech przepisów Konstytucji RP zawierających naczelne zasady ustrojowe. W art. 5 ustrojodawca wprowadził do systemu prawa zasadę zrównoważonego rozwoju, zasadę gwarancji oraz granice wolności oraz praw człowieka i obywatela. Ponadto w tym dość pojemnym przepisie znalazła się również odpowiedzialność państwa za zagwarantowanie obywatelom bezpieczeństwa. Niemniej ważną zasadą w tym przepisie jest obowiązek państwa do strzeżenia dziedzictwa narodowego. W art. 18 Konstytucji RP ustrojodawca stworzył konstytucyjne podstawy dla małżeństwa, rodziny i macierzyństwa. W ostatnim art. 19 została uregulowana ważna kwestia z zakresu obrony wartości narodowych, a mianowicie prawna ochrona oraz uprawnienia weteranów i inwalidów wojennych.

Podręcznik prezentuje ogół zagadnień składających się na akademicki wykład prawa konstytucyjnego. Publikacja uwzględnia orzecznictwo organów władzy sądowniczej i innych organów rozstrzygających, krajowych i międzynarodowych. Przeanalizowano również mechanizmy funkcjonowania państwa oraz tworzenia prawa uwzględniające 25-letnie obowiązywanie Konstytucji RP, z odniesieniem się do sytuacji wynikającej ze specyfiki prawodawstwa antycovidowego.
Autorami są pracownicy Katedry Prawa Konstytucyjnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Doświadczeni dydaktycy, autorzy wielu opracowań dotyczących różnych zagadnień z obszaru prawa konstytucyjnego, mający doświadczenie praktyczne związane z piastowaniem funkcji publicznych i wykonywaniem prawniczych zawodów zaufania publicznego.

Autor przedstawia najważniejsze poglądy teoretyków i praktyków prawa konstytucyjnego w zakresie konstytucyjnych ograniczeń własności oraz gwarancji jej ochrony w Polsce, a także przytacza konstruktywne polemiki z niektórymi z tych koncepcji. W swoich rozważaniach odnosi się też do istniejącego orzecznictwa sądów dotyczącego omawianego zagadnienia (ze szczególnym uwzględnieniem Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego). Publikacja stanowi cenny wkład w rozwój doktryny polskiego prawa konstytucyjnego. Jest adresowana do pracowników naukowych, studentów zainteresowanych prawem konstytucyjnym, praktyków prawa (w tym sędziów), pracowników administracji publicznej, a także osób zajmujących się naukowo innymi dziedzinami prawa (w tym prawem rzeczowym).

Treścią książki jest komentarz wybranych przepisów Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku, w których uregulowane zostały zadania państwa i kompetencje jego organów w zakresie reagowania na szczególne zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne. Komentowane przepisy są uniwersalnym wzorcem demokratycznego oraz praworządnego postępowania władzy ustawodawczej i wykonawczej w urzeczywistnianiu zadań państwa, które służą dobru wspólnemu, ale których realizacja może ograniczać wolności i prawa jednostki.

Stan prawny: 2 czerwca 2023 r.

Publikacja obejmuje zmiany wchodzące w życie: 1.10.2023 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2600) – w podwójnym stanie prawnym.

Zbiór zawiera:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,
Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych – wyciąg,
Ustawa o obywatelstwie polskim – wyciąg,
Ustawa o partiach politycznych – wyciąg,
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania – wyciąg,
Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych – wyciąg,
Ustawa o umowach międzynarodowych – wyciąg,
Kodeks wyborczy oraz przepisy wprowadzające – wyciąg,
Ustawa o referendum ogólnokrajowym – wyciąg,
Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora – wyciąg,
Ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli,
Ustawa o sejmowej komisji śledczej,
Ustawa o obronie Ojczyzny – wyciąg,
Ustawa o Radzie Ministrów – wyciąg,
Ustawa o Sądzie Najwyższym – wyciąg,
Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym,
Ustawa o Trybunale Stanu,
Kodeks postępowania cywilnego – wyciąg,
Kodeks postępowania karnego – wyciąg,
Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa – wyciąg,
Ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli – wyciąg,
Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich – wyciąg,
Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka – wyciąg,
Ustawa o radiofonii i telewizji – wyciąg,
Ustawa o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom, Rzeczypospolitej Polskiej – wyciąg,
Ustawa o stanie wyjątkowym – wyciąg,
Ustawa o stanie klęski żywiołowej – wyciąg,
Rozporządzenia,
Indeks rzeczowy.
Książka adresowana jest do prawników oraz studentów prawa, dla których znajomość obowiązujących przepisów stanowi warunek prawidłowego wykonywania zawodu. Kolejne wydania publikacji uwzględniają najnowsze zmiany, przez co zapewniają bieżącą znajomość prawa.
Aktualny stan prawny
Czytelne hasła i tekst
Przypisy od Redakcji
Wyróżnienie najnowszych zmian
Wybór aktów prawnych
Indeks rzeczowy

Przedmiotem publikacji jest analiza funkcji, jakie pełnią Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów w toku postępowań przed Trybunałem Konstytucyjnym w świetle ustrojowej roli Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów, z uwzględnieniem zróżnicowania postępowań prowadzonych przez Trybunał Konstytucyjny. Rząd i jego członkowie występują przed Trybunałem Konstytucyjnym jako organy, które wydały akty poddawane badaniu konstytucyjności. Premier ma także prawo zainicjowania abstrakcyjnej kontroli konstytucyjności aktu prawnego. Wyłącznie Radzie Ministrów przysługuje kompetencja przedstawienia Trybunałowi informacji o skutkach finansowych przyszłego orzeczenia. Ważna jest także część publikacji poświęcona sposobowi realizowania w latach 2015–2016 prawnego obowiązku uczestnictwa rządu w postępowaniach przed TK.
W publikacji omawiane są również zagadnienia dotyczące trybu ogłaszania i wykonywania orzeczeń TK oraz znaczenia orzeczeń TK dla brzmienia tekstu jednolitego aktu normatywnego stanowiącego przedmiot orzeczenia. Osobiste doświadczenie autorki w tej dziedzinie czyni prezentowane analizy szczególnie interesującymi zarówno dla przedstawicieli świata nauki oraz studentów, jak i dla osób czynnie zaangażowanych w szeroko rozumiane funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego, w tym pełnomocników uczestników postępowań prowadzonych przez TK.