Kościół i sztuka chrześcijańska pierwszych wieków

Gawędy o sztuce sakralnej
Zapraszamy czytelnika do odbycia pasjonującej podróży śladami wielkich mistrzów tworzących dzieła o tematyce sakralnej. Bożena Fabiani jak zwykle wciąga czytelnika bez reszty w swoją opowieść: pisze z werwą, podąża śladami wielkich mistrzów, nie zapominając przy tym o dziełach. O malarzach opowiada tak, jakby byli jej dobrymi znajomymi. Pokazuje, jak patrzeć na ich dzieła, wyjaśnia ukryty sens obrazów, zastanawia się, czy talent i charakter idą w parze, czy artysta był swobodny w twórczości i czy był szczęśliwy w życiu.
Główną ideą książki jest pokazanie i objaśnienie obrazów o tematyce ewangelicznej. Jak pisze profesor Fabiani: „Malarstwo sakralne, jak wiadomo, stanowi ogromną większość ocalonych dzieł sztuki, niekiedy prawdziwych skarbów kultury, ale żeby je docenić i zachować dla przyszłych pokoleń, trzeba umieć je odczytać”. Liczne pozycje albumowe, jakie zalewają nasz rynek, traktują tę tematykę w sposób encyklopedyczny, podręcznikowy. Autorka wypełnia tę lukę, przybliża i objaśnia malarstwo, którego źródłem stała się Ewangelia. Profesor wpisuje swoją opowieść w szeroko pojęty kontekst historyczno-obyczajowy, tak w odniesieniu do samego zapisu Ewangelii i starożytnej Palestyny, jak i do konkretnego dzieła, badając czas i okoliczności jego powstania oraz cechy charakterystyczne, styl artysty i ducha epoki, nie wchodząc przy tym w zagadnienia czysto teologiczne i biblijne. To propozycja książki popularyzującej wiedzę o sztuce i pasję do sztuki.
Zobacz też książkę w formacie MP3 w autorskiej interpretacji Bożeny Fabiani.

Kaplica Sykstyńska – uniwersalne miejsce historii, sztuki i wiary – przyciąga licznych przedstawicieli turystyki kulturowej z całego świata, nawet 25 tysięcy osób dziennie! Jednak popularna Sykstyna, choć znajduje się na trasie zwiedzania Muzeów Watykańskich, tak naprawdę nie jest muzeum. To przestrzeń religijna, konsekrowana kaplica. Co więcej, jest ona prawdziwym punktem odniesienia dla Kościoła rzymskiego i powszechnego. To w niej sprawuje się uroczyste liturgie i to tutaj kardynałowie zgromadzeni na konklawe wybierają nowego papieża. Kaplica Sykstyńska jest równocześnie syntezą teologii katolickiej. Na jej ścianach zostały ukazane dzieje świata (od Stworzenia po Sąd Ostateczny) wraz z losem człowieka odkupionego przez Chrystusa. Tym samym przedstawia ona historię zbawienia dla wszystkich ludzi i dla każdego człowieka z osobna.
Ten wspaniały album w nowatorski sposób prezentuje arcydzieła Sykstyny. Ich reprodukcje są bowiem owocem kampanii fotograficznej z użyciem najnowszych technologii, pozwalających na osiągnięcie spektakularnych rezultatów. Szczególnie innowacyjna technologia gigapixel umożliwiła wykonanie reprodukcji fresków w skali 1:1 i przyjrzenie się z bliska całej dekoracji kaplicy, oddając jej wyrazistość i oryginalną kolorystykę. Czytelnik ma więc niepowtarzalną okazję podziwiać z detalami obrazy takich mistrzów renesansu, jak Michał Anioł, Perugino, Botticelli, Ghirlandaio czy Signorelli. Atutem niniejszego opracowania jest również profesjonalny komentarz przybliżający papieską Capella Magna. Antonio Paolucci, przez blisko dekadę kierujący Muzeami Watykańskimi, w prosty, ale sugestywny sposób wprowadza w historię Sykstyny, zapoznaje ze znamienitymi malarzami i ze światem, który udało im się stworzyć na przestrzeni niemal stulecia. Album (z równoległym przekładem angielskim) z pewnością zachwyci miłośników wielkich artystów włoskiego renesansu, pozwalając na głębokie obcowanie z ich ponadczasowymi arcydziełami, uwiecznionymi w Kaplicy Sykstyńskiej.

AUTOR:
Anatonio Paolucci, (ur. w 1939 r. w Rimini) włoski historyk sztuki, specjalista w zakresie historii renesansu, minister kultury w latach 1995–1996, dyrektor Muzeów Watykańskich w latach 2007–2017, autor kilkuset artykułów naukowych, a także monografii poświęconych takim twórcom, jak Luca Signorelli czy Marco Palmezzano.

Drodzy Czytelnicy, oddajemy do Państwa rąk książkę, w której znajdują się opisy najważniejszych miejsc kultu maryjnego w Polsce i na świecie oraz wybranych wizerunków Matki Bożej, słynących z cudownych uzdrowień i łask. Ku czci Matki Bożej napisano wiele pieśni i hymnów, w Jej imię odprawiane są nabożeństwa, a katolicy kierują do Niej swoje modlitwy, prosząc o wstawiennictwo u Boga. Nic zatem dziwnego, że stała się Ona wdzięcznym tematem również dla malarzy. Dlatego naszą publikację wzbogaciliśmy o przedstawienie obrazów największych mistrzów malarstwa, którzy w swych dziełach wzięli na warsztat postać Maryi – m.in. Tycjana, Giotta, Petera Paula Rubensa czy Leonarda da Vinci. Wreszcie znajdą tu Państwo bogaty wybór pieśni maryjnych i modlitw do Matki Bożej w różnych intencjach. Całość publikacji wzbogacają piękne fotografie, często miejsc czy przedmiotów ukrytych na co dzień przed wzrokiem pielgrzymów.
Niech ta książka wzbudzi pragnienie zgłębienia tajemnicy Maryi, Matki Bożej.

Od sztuki wczesnochrześcijańskiej po nowożytność i współczesność
Ikonografia Starego i Nowego Testamentu
Wizerunki Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i świętych
Style i główne kierunki w malarstwie, rzeźbie i architekturze
Miejsca, wspólnoty zakonne, budowle, sprzęty liturgiczne
Konserwacja i rewitalizacja zabytków sakralnych
Pół tysiąca haseł, 150 barwnych ilustracji, ponad 600 rycin, szkiców i planów

Nowy leksykon sztuki chrześcijańskiej wykracza swoją zawartością poza tradycyjne wydawnictwa
tego typu: oprócz haseł poświęconych ikonografii oraz objaśnieniom terminów z zakresu architektury, sztuk plastycznych i rzemiosła artystycznego zawiera również syntetyczne omówienia sztuki różnych epok, kontynentów i miast, dziedzictwa artystycznego tych wspólnot zakonnych i zgromadzeń, które poprzez swoją działalność odcisnęły znaczące piętno na rozwoju sztuki i architektury nie tylko europejskiej, a także hasła dotyczące bardziej szczegółowych, a niezwykle ważnych zagadnień, jak np. proces kształtowania się bazyliki chrześcijańskiej, sztuka reformy katolickiej i protestanckiej, początki i rozwój paleografii oraz archeologii chrześcijańskiej czy problemy związane z konserwacją i przystosowaniem liturgicznym świątyń. Cennym uzupełnieniem owych haseł są ilustracje i rysunki publikowane w tekście oraz zdjęcia prezentowane aż na stu dwudziestu stronach.
Kim był Noe a kim Izaak. Czym jest Ikonostas i co symbolizuje Iglica albo fresk. Skąd wzięła się nawa i westybul. Wreszcie jak odróżnić romantyzm od neoromantyzmu. Setki fotografii obrazów, rzeźb, szkice i ilustracje kościołów i pałaców. Leksykon sztuki chrześcijańskiej to swoista encyklopedia która może być pomocna w nauce o sztuce ale także coś w rodzaju przewodnika który może posłużyć jako źródło inspiracji do wakacyjnych podróży po Europie. Kontynencie który poprzez swoje sakralne bogactwa pokazuje tez siłę swoich chrześcijańskich korzeni i fundamentów.
Krzysztof Ziemiec, dziennikarz

Odbiorcy:
- wszyscy, którzy pragną pogłębić swoją wiedzę z zakresu historii sztuki i kultury chrześcijańskiej
- uczniowie, studenci i osoby profesjonalnie zajmujące się zarówno sztuką, jak i historią chrześcijaństwa.

Specyfikę przeszkleń w kościołach cystersów dostrzeżono już u zarania nowoczesnej historii sztuki, jednak ich odmienność od „głównego nurtu” twórczości witrażowej, a także względna prostota artystyczna spowodowały, że przeważnie pojawiały się one na marginesie opracowań dotyczących dziejów witrażownictwa.
Tymczasem konieczność zastosowania się do ścisłych zaleceń Kapituły Generalnej zgromadzenia zaowocowała stworzeniem wyjątkowych dzieł o charakterze programowo abstrakcyjnym, minimalistycznych pod względem techniki i środków wyrazu. Joanna Utzig, dostrzegając unikatowość i szczególny kontekst kulturowy cysterskich przeszkleń, na kartach książki Simplices fenestrae cistercienses postawiła je w centrum uwagi.
Publikacja – owoc szeroko zakrojonych badań – poświęcona jest witrażom powstającym na potrzeby cystersów od momentu ukonstytuowania się zakonu w XII stuleciu do około połowy XIII wieku.
Witraże cysterskie pochodzące z tego okresu zachowały się w różnych regionach Europy, najliczniej na terenie Francji i Niemiec. Autorka uwzględniła jednak w swoich rozważaniach także dzieła, które przetrwały jedynie w reliktach (w tym znaleziska archeologiczne) oraz przeszklenia znane wyłącznie ze źródeł pisanych lub ikonograficznych. Szczególnym zainteresowaniem obdarzyła witraże należące do tytułowej kategorii simplices fenestrae, prezentując czytelnikom wszechstronne i bogato ilustrowane opracowanie związanej z nimi problematyki. Książka stanowi XI tom serii Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie pod red. Marka Walczaka, cenionej nie tylko przez historyków sztuki i historyków, ale także wszystkich pasjonatów kultury materialnej i artystycznej dawnych wieków.

(opis wydawcy)

Dzień 18 listopada 1593 roku, kiedy to kopuła bazyliki watykańskiej została zwieńczona krzyżem, jest uważany za symboliczny początek epoki baroku w Watykanie. Nicią przewodnia nowego stylu, jaki się kształtował w ceremoniałach, w architekturze, w sztukach figuratywnych, w muzyce, a nawet w planie ogrodów, było tworzenie czegoś „innego” i „zaskakującego”. I tak oto Pałac Apostolski, 1Bazylika św. Piotra, a także okazały plac i ogrody zostają ze sobą scalone, w ten sposób powstał niezwykły kompleks, który stał się miejscem sprawowania ceremonii religijnych. Niniejszy album stanowi wspaniałą ilustrację piękna i treści epoki baroku, która w Watykanie zostawiła tak wielką ilość znamienitych pamiątek, kształtowanych przez genialnych artystów, potrafiących wyzwolić swoją kreatywność i zerwać z uzależnianiem od mistrzów przeszłości. Publikacja składa się z wprowadzenia i pięciu rozdziałów opracowanych przez wybitnych znawców tematu: rozdz. I „Ceremoniał. Potrzeba okazałości” (M. Boiteux); rozdz. II „Bazylika św. Piotra, plac i kolumnada” (G. Wiedmann); rozdz. III „Techniki i praktyki budowlane stosowane przy budowie Bazyliki św. Piotra w XVII i XVIII wieku” (N. Marconi); rozdz. IV „Płac Apostolski w Watykanie” (L. Simonato); rozdz. V „Ogrody watykańskie” (A. Capitelli).

Autorzy: Francesco Brunelli jest sekretarzem Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury i inspektorem Papieskiej Komisji Archeologii Sakralnej; Martine Boiteux – absolwentka École française w Rzymie (Palazzo Farnese) i profesor École des Hautes Études en Sciences Sociales w Paryżu; Gerhard Wiedmann – badacz rzymskiej sztuki baroku i renesansu oraz współpracownik Biblioteca Hertziana w Rzymie; Nicoletta Marconi profesor nadzwyczajny na Wydziale Inżynierii Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata; Lucia Simonato – adiunkt na wydziale Historii Sztuki Nowożytnej w Scuola Normale Superiore w Pizie; Alberta Campitelli – historyk sztuki, pełni obowiązki dyrektora sekcji „Wille i parki historyczne” w Wydziału Zabytków Miasta Rzymu.

Odbiorcy

– szerokie grono czytelników interesujących się historią Watykanu – centrum życia Kościoła katolickiego, niezwykłego miejsca z jego niepowtarzalnym ceremoniałem oraz oryginalnymi zabytkami i dziełami sztuki



Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę

– obszerne opracowanie, opisujące powstanie niezwykłego kompleksu watykańskiego, uzupełnione licznymi przypisami, bibliografią przedmiotową oraz indeksem miejsc i osób

– jedyna w swoim rodzaju opowieść o niezwykłym miejscu, ukształtowanym przez ludzki geniusz i wiarę

– atrakcyjna warstwa ikonograficzna, w tym piękne fotografie Bazyliki św. Piotra, Pałacu Apostolskiego, a także placu, kolumnady oraz ogrodów watykańskich.