Kresy kresów Stanisławów jednak żyje

Józef Tejchma, urodzony 14 lipca 1927 r. w Markowej, w rodzinie chłopskiej – historyk, współtwórca i lider ruchu młodowiejskiego, działacz polityczny i państwowy, dyplomata i publicysta. Członek Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” w latach 1945–1948; w Liceum Ogólnokształcącym w Łańcucie przewodniczący zarządu szkolnego; w 1947 r. przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Młodzieży Studiującej „Wici” w Rzeszowie. Od 1952 r. członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Organizator Związku Młodzieży Polskiej w Nowej Hucie w latach 1952–1954. Współtwórca i pierwszy przewodniczący ZMW w latach 1957–1963. W latach 1968–1980 członek Biura Politycznego KC PZPR. W latach 1972–1979 wicepremier w rządzie Piotra Jaroszewicza. Dwukrotnie minister kultury i sztuki w latach 1974–1978 i 1980–1982. Minister oświaty i wychowania – w latach 1979–1980. W 1980 r. ambasador PRL w Szwajcarii, w latach 1984–1988 ambasador PRL w Grecji i na Cyprze. Poseł na Sejm PRL III–VII kadencji (1961–1980).

Tylko u nas audiobook Krzysztofa Baranowskiego. Wspomnienia znanego żeglarza i podróżnika z samotnego rejsu dookoła świata. “Planując kolejny rejs zapomniałem o tym strachu, zwierzęcym i wszechogarniającym, przylepiającym koszulę do spoconych pleców, wysuszającym usta, zaciskającym gardło w bezgłośnym krzyku.”

Domknęły się więc dzieje Wydziału Filologicznego największego w całym Uniwersytecie Śląskim. Silnego liczbą profesorów i doktorów habilitowanych, również doktorów wyznaczonych do pełnienia funkcji administracyjnych w nowo powstałym uniwersyteckim organizmie. Odszedł świat akademickości analogowej, z symboliczną KSIĘGĄ w tle. A z nią tradycyjny model uniwersyteckości jako specyficznie rozumianej, swoiście pojmowanej demokracji, której perłą w koronie były ustalenia senatu, konkretyzowane przez rektora, a po konsultacjach z zespołem pracowników administracyjnych, w praktyce realizowane. To model idealny, którego wyróżnikiem była zawsze bezpośredniość kontaktów, spotkań, konsultacji, rozmów. Ale też mówienia wprost, w oczy, bez przyłbicy kłamstwa. WSPÓLNOTA. Długi czas trwania uniwersytetu, zmiany społeczno-polityczne, przeróżne zmienne wiatry historii, układ ten zaburzały i modyfikowały. Zdruzgotała zaś – niczym kulturę w średniowieczu – pandemia, ograniczająca już nie tylko model, jego realny kształt, ale i to, co jest jądrem akademickości. Relację mistrz-uczeń. Niby istniejącą, ale już bez bezpośredniego spojrzenia głęboko w oczy; bez braku momentalnej reakcji akceptacji lub negacji wobec głoszonych tez. Z jednej lub drugiej strony. Pośredniość zwycięża. Uładza konflikty, stwarza nowe. Monumentalizuje OSOBNOŚĆ.

/Fragment/

Dyrektor Janusz Kukuła (ur. 1953) to w Polskim Radiu postać słynna i bez mała owiana legendą. Od lat siedemdziesiątych XX wieku jest w nim reżyserem, a od 1992 r. prawie nieprzerwanie kieruje radiowym „teatrem wyobraźni”. Jest autorem adaptacji dzieł literackich dla radia oraz reżyserem ponad 1500 słuchowisk radiowych, w tym słynnego Cyrk odjechał, lwy zostały, nagrodzonego w 1996 r. Prix Italia.

W tomie Ja to ktoś inny wspomina swoją drogę życiową, towarzyszące mu od młodości zafascynowanie literaturą piękną, a szczególnie poezją, ale najwięcej miejsca poświęca swej działalności w Polskim Radiu. Opowiada o współpracy z plejadą wybitnych aktorów oraz z innymi współtwórcami słuchowisk radiowych – autorami, reżyserami, kompozytorami, dźwiękowcami… Ukazuje pracę Teatru Polskiego Radia i dzieli się z czytelnikami swoimi opiniami na temat teraźniejszości i przyszłości tej wyjątkowej sceny. Wspomina też okoliczności powstania festiwalu „Dwa Teatry”, powołania nagrody Wielkiego Splendora dla wybitnych twórców radia oraz utworzenia Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim. W trakcie uroczystego otwarcia tego „Muzeum Słów i Głosów” w 2021 r. Janusz Kukuła został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Publikację wzbogaca ponad sto fotografii pochodzących z prywatnych zbiorów dyrektora Janusza Kukuły, a także z Narodowego Archiwum Cyfrowego i agencji fotograficznych.

Nowe wydanie wspomnień Jarosława Iwaszkiewicza – po raz pierwszy bez zmian wprowadzonych przez cenzurę.

Wybitny pisarz wspomina swoje dzieciństwo i młodość spędzone na Kresach – barwnie opisuje życie rodzinne i towarzyskie, zwyczaje świąteczne i codzienność w środowisku zubożałej szlachty. Wraca do dramatycznych lat wojny i odzyskania niepodległości. Błyskotliwie portretuje artystów dwudziestolecia, z którymi się przyjaźnił: Karola Szymanowskiego, Juliana Tuwima, Jana Lechonia i innych. Przytacza fascynujące anegdoty z życia intelektualnego i artystycznego II Rzeczpospolitej. Iwaszkiewicz opisuje też kulisy powstania swoich pierwszych utworów. Okazuje się przy tym wnikliwym obserwatorem, a czasem zaskakuje dystansem i ironią, ujawnia swoje słabostki i niespełnione ambicje. Potwierdza też, że jest mistrzem słowa i stylu, z ciepłym humorem i ogromną wrażliwością pisze o świecie, który odszedł już bezpowrotnie, a zarazem znakomicie oddaje atmosferę okresu międzywojennego.

"Na barykadach Warszawy" to prawdziwa historia młodych ludzi opisana niemal na gorąco przez jednego z nich i jest to jeden z najbardziej klasycznych pamiętników powstańczych. Stanisław Komornicki pierwsze fragmenty książki napisał niedługo po wojnie, mając zaledwie 22 lata, dlatego zapis był świeży i autentycznie emocjonalny. Z uwagi na blokadę cenzury, pierwsze wydanie ukazało się dopiero w 1964 roku.
Realistyczny opis spowodował, że dla wielu czytelników książki postacie opisane w "Na barykadach Warszawy" stały się bohaterami kojarzonymi niemal automatycznie z historią powstańczej Starówki. Do dziś zdarza się spotykać osoby, które po przywołaniu tytułu odtwarzają z pamięci pseudonimy i powstańcze losy Tarzana lub Małego Henia. Autora wspomnień i jego kolegów z powstania połączyły szczególne więzi. Mimo że często reprezentowali bardzo różne „światy”, stanowili dla siebie jakby drugą rodzinę – nierzadko zwracali się do Autora o pomoc w nieoczekiwanych okolicznościach lub jemu przychodzili niespodziewanie z pomocą. Jako przedstawiciele najróżniejszych zawodów wzajemnie sobie pomagali przy okazji różnych wyzwań w trudnej PRL-owskiej codzienności.
Niewielka już, grupa kolegów powstańców, pod sztandarem Zgrupowania Róg, odprowadzała Autora na warszawskie Powązki, gdy 10 kwietnia 2010 roku zginął w katastrofie pod Smoleńskiem. Bez wątpienia to im właśnie, żyjącym i nieżyjącym najbliższym przyjaciołom z Powstania chciałby Autor zadedykować kolejne, ósme już wydanie "Na barykadach Warszawy".
Obecna edycja książki zbiega się z 70-tą rocznicą powstania warszawskiego. Jest zarazem pierwszą po tragicznej śmierci Autora. Do książki dodano krótką notę biograficzną Stanisława Komornickiego. Lektura tego biogramu uzmysławia nam, jak bardzo i na jak długo powstanie warszawskie ciążyło na życiorysach jego uczestników...