Kronika Państwowego Instytutu Książki (1945-1949)

Prezentowany, 19. numer „Rocznika” zawartością odbiega od swoich poprzedników. Stało się tak dlatego, że autorzy skoncentrowali uwagę na różnorodnych problemach dziennikarstwa, przez co zaniedbali nieco zagadnienia biblioteczne. Warto podkreślić, że w znacznej mierze współtwórcy poniższego tomu zajmują się czasopiśmiennictwem, co podkreśla już pierwszy z publikowanych artykułów. Kolejne artykuły analizują tabloidyzację czasopism , również luksusowych magazynów przeznaczonych dla kobiet i mężczyzn. Kilka artykułów dotyczy szeroko rozumianej praktyki dziennikarskiej.

Dzieje prasy zawsze cieszyły się – i nadal cieszą – zainteresowaniem badaczy, ponieważ jej rozwój i zawartość są świadectwem wszelkich zmian zachodzących w życiu społecznym, kulturalnym i politycznym państwa i narodu. Prasa, jako najstarsze medium, nieustannie bierze udział w procesie komunikowania masowego, zgodnie z celami wynikającymi z przyjętego w danym czasie systemu wartości, istniejącymi uwarunkowaniami społeczno-ekonomicznymi oraz występującymi potrzebami i interesami społecznymi. Prasa jest więc częścią systemu medialnego, na który składają się wszelkie relacje komunikacyjne, czyli tworzenie, gromadzenie, przekazywanie i odbieranie informacji, oparte na technicznych środkach komunikowania, zdolnych tworzyć regularne przekazy adresowane do masowego audytorium.

Kolejny tom z serii „Nauka - Dydaktyka - Praktyka” jest poświęcony prezentacji tradycyjnych i nowoczesnych metod krzewienia kultury czytelniczej wśród dzieci i młodzieży. Refleksja naukowa nad tą tematyką została podjęta w związku ze zmieniającymi się technologiami i metodami pracy z czytelnikiem/odbiorcą usług bibliotecznych. Jak wykorzystać naturalne zainteresowanie młodych nowymi technologiami do promocji czytelnictwa? Czy oprócz możliwości technologie te mogą nieść ze sobą również zagrożenia dla edukacji czytelniczej? Jak je wprowadzać, by stanowiły pomoc, a nie cel sam w sobie? Na te i inne pytania Czytelnik znajdzie odpowiedzi w niniejszym tomie.

W książce opisano metody oceny użyteczności serwisów internetowych. Po wprowadzeniu dotyczącym pojęcia użyteczności w kontekście projektowania serwisów internetowych czytelnik może zapoznać się z metodyką ich oceny za pośrednictwem listy kontrolnej, oceny heurystycznej oraz wędrówki poznawczej. Ważną częścią pracy są wyniki analizy literatury przedmiotu. Zaprezentowano w niej przykłady zastosowania opisanych metod w ocenie serwisów internetowych różnych typów bibliotek. Przedstawiony przegląd badań ukazuje międzynarodowy zasięg ocen eksperckich, który potwierdza ich popularność.

Książka jest adresowana do wszystkich osób zainteresowanych badaniami użyteczności. Poznanie opisanych metod może wzbogacić warsztat praktyków zajmujących się tworzeniem, modernizacją oraz zarządzaniem serwisami internetowymi w bibliotekach.

W ostatnich kilku latach zagadnienie prywatności w Sieci pojawia się ze wzrastającą częstotliwością. Wszystkie strony w dyskusji, niezależnie od zajmowanego stanowiska, zgadzają się, że zbieranie i przetwarzanie danych o użytkownikach Internetu jest coraz powszechniejsze, łatwiejsze, tańsze i stwarza coraz większe możliwości dla podmiotów zarządzających tymi danymi. Zjawisko to jest pogłębiane przez zachowanie użytkowników, którzy dobrowolnie zamieszczają informacje prywatne w Internecie, często nie zdając sobie sprawy ze wszystkich możliwych konsekwencji. W rezultacie zainteresowane osoby mogą często odnaleźć z pomocą wyszukiwarki internetowej takie informacje jak imię i nazwisko, fotografie, ukończone szkoły, adres zamieszkania czy numer telefonu komórkowego. Osoby, które bardzo aktywnie korzystają z różnych narzędzi w Internecie pozostawiają po sobie ślady pozwalające wręcz na odtworzenie ich aktywności na przestrzeni wielu miesięcy, zainteresowań, poglądów – praktycznie kompletnego profilu psychologicznego.

Wielu internautów nie zdaje sobie sprawy z zachodzących procesów, a nawet jeśli tak jest – to nie potrafi tego procesu kontrolować. Rezygnacja z części własnej prywatności jest w wielu przypadkach korzystna – ludzie korzystają z mediów społecznych po to, żeby się socjalizować i wzbogacać komunikację ze swoimi znajomymi; dane prywatne są wykorzystywane przez firmy internetowe, aby oferować doskonalsze i lepiej spersonalizowane produkty. Dwaj giganci branży internetowej, firmy Google i Facebook, zbudowały całą swoją potęgę na danych zdobytych od użytkowników. Praktyki tych firm związane z zarządzaniem danymi prywatnymi były wielokrotnie krytykowane w mediach, przez organizacje broniące praw konsumenckich i obywatelskich, a także samych użytkowników.

Aktualność oraz dynamika zagadnienia, niewielka liczba opracowań w języku polskim przy niemal całkowitym braku badań na polskim gruncie stały się główną motywacją Autora do podjęcia tematu prywatności w mediach społecznych.

Oddajemy do Państwa rąk tom 3 „Rocznika Biblioteki Uniwersyteckiej”.
Na jego zawartość składają się artykuły z zakresu dziejów nauki, księgarstwa i informacji w Polsce, dalsze części to źródła i materiały, komunikaty i sprawozdania, recenzje.