Le Songe D'une Nuit D'été

„Dramat staroindyjski” w przekładzie i opracowaniu Marii Krzysztofa Byrskiego.

Kiedy niebianie odmówili zajęcia się sztuką teatru, Brahma przekazał stosowną wiedzę Bharatamuniemu, a ten przysposobił do roli aktorów swoich stu synów. Pierwsze widowisko odbyło się w święto Proporca Indry, upamiętniające zwycięstwo niebian nad antyniebianami, a jego treść była odpowiednia do okoliczności premiery. Niebianie wpadli w zachwyt, antyniebianie wręcz przeciwnie: w geście zemsty odebrali aktorom mowę, pamięć i zdolność ruchu. Interwencja Indry nie rozwiązała problemu, Bharatamuni zwrócił się więc o pomoc do Brahmy. To wtedy został wzniesiony budynek teatralny, a jego poszczególne części powierzono opiece wybranych niebian.
Ta mityczna opowieść pokazuje, jak w dramacie staroindyjskim sprawy ludzkie łączą się z boskimi. To tylko jeden z aspektów tej bogatej, bardzo sformalizowanej i bardzo różnorodnej zarazem sztuki. Zachód od wieków fascynuje się kulturą Indii, a teatr zajmuje w niej wyjątkowe miejsce.

„Aktorstwo w klasycznym teatrze indyjskim określa się terminem «abhinaja», który dosłownie znaczy «doprowadzenie». (…) Aktor ma być ekspertem w swego rodzaju behawiorystyce. Powinien on umieć wywołać w umysłach widzów reakcje emotywne związane z sytuacjami, które tylko wirtualnie wydarzają się na scenie i nie mają niezależnego, rzeczywistego charakteru. Sytuacja jest podobna do funkcji reklamy w realnym socjalizmie. Normalnie reklama oznacza dostępność towaru. W socjalizmie była ona zabiegiem stwarzającym wrażenie, że towar jest, choć go wcale nie było”.
Ze Wstępu Marii Krzysztofa Byrskiego

„Słynna definicja smaku («rasa»), którą zawdzięczamy Bharatamuniemu, autorowi «Traktatu o teatrze» («Natjaśastra»), nawiązuje do najzupełniej fizycznych doświadczeń smakowych i w ten sposób podkreśla zmysłowy charakter przeżycia estetycznego. Estetyka staroindyjska wymienia osiem smaków właściwych świadomości estetycznej: miłości («śryngara»), wesołości («hasja»), smutku («karuna»), gniewu («raudra»), bohaterstwa («wira»), przerażenia («bhajanaka»), wstrętu («bibhatsa») oraz zachwytu («adbhuta»)”.
Ze „Wstępu” Marii Krzysztofa Byrskiego

Bhasa – jeden z najwybitniejszych dramaturgów epoki wczesnoklasycznej starożytnych Indii. Żył najprawdopodobniej na przełomie III i IV wieku. Jego utwory zostały odnalezione na początku XIX wieku w Kerali (południowo-zachodnie Indie), gdzie stanowiły istotny element rytuału świątynnego. Najważniejsze utwory Bhasy to „Przysięga Jaugandharajany” oraz „Ujrzana we śnie Wasawadatta”, wykorzystujące wątki z literatury baśniowej. Jego twórczość dramatyczna stanowi do dziś ważną część tradycyjnego repertuaru teatru Indii Południowych.

Kalidasa – uznawany za największego twórcę literatury sanskryckiej. Najprawdopodobniej żył w V wieku i mieszkał w miejscowości Udźdźaini, należącej do regionu Madhja Pradeś, położonego w środkowych Indiach. Najsłynniejszym jego dziełem, cenionym na całym świecie, jest „Rozpoznanie Śakuntalowica”; popularność sztuki poza granicami Indii rozpoczęła się w 1791 roku, kiedy to Johann Wolfgang von Goethe zachwycił się jej niemieckim tłumaczeniem. Na język polski utwór przełożony został po raz pierwszy w 1923 roku przez Stanisława Schyera.

Maria Krzysztof Byrski (1937) – profesor nauk humanistycznych; urodzony w Wilnie, syn teatralników Ireny z Szymańskich i Tadeusza. Ukończył studia indologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Doktoryzował się na Banaras Hindu University w Waranasi w Indiach. W latach 1990–1996 przebywał w tym kraju na placówkach dyplomatycznych. Przez kilka dekad związany z Instytutem Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Autor ponad stu publikacji w języku polskim, angielskim i hindi.

The Wordsworth Classics' Shakespeare Series presents a newly-edited sequence of William Shakespeare's works. The Textual editing takes account of recent scholarship while giving the material a careful reappraisal.

Hamlet is not only one of Shakespeare's greatest plays, but also the most fascinatingly problematical tragedy in world literature.

First performed around 1600, this a gripping and exuberant drama of revenge, rich in contrasts and conflicts. Its violence alternates with introspection, its melancholy with humour, and its subtlety with spectacle. The Prince, Hamlet himself, is depicted as a complex, divided, introspective character. His reflections on death, morality and the very status of human beings make him ‘the first modern man’.

Countless stage productions and numerous adaptations for the cinema and television have demonstrated the continuing cultural relevance of this vivid, enigmatic, profound and engrossing drama.

Król Edyp jest antyczną tragedią grecką napisaną przez Sofoklesa około 430 roku przed naszą erą. Ta sztuka licząca ponad dwa tysiące lat należy do kanonu literatury światowej. Jej tematem jest bezsilność człowieka wobec fatum. Edyp, król Teb, pragnie żyć w zgodzie z prawami ludzkimi i boskimi. Kiedy w jego mieście wybucha zaraza, idzie po objawienie do wyroczni delfickiej. Okazuje się, że musi odnaleźć i ukarać zabójcę poprzedniego króla, Lajosa, aby uratować miasto. W miarę odkrywania prawdy dowiaduje się, że ciąży na nim klątwa, od której nie można się uwolnić. To on nieświadomie zabił swojego ojca, a następnie ożenił się z własną matką, Jokastą. W pokucie za niewybaczalne przewinienia, jakimi są ojcobójstwo i kazirodztwo, Edyp oślepia się i opuszcza Teby wraz z córkami Antygoną i Ismeną.

Lektura w szkole średniej

Król Lear, władca Brytanii, abdykuje i postanawia podzielić królestwo między trzy córki. Regana i Goneryla starają się przypodobać ojcu, aby podział był dla nich jak najbardziej korzystny. Najmłodsza Kordelia nie zamierza prawić Learowi fałszywych komplementów, czym ściąga na siebie jego gniew. Król ofiarowuje swój majątek starszym córkom, niedługo jednak uświadamia sobie ich wyrachowanie.

Kompletne wydanie Makbeta Williama Szekspira w klasycznym tłumaczeniu Józefa Paszkowskiego, bez cięć w treści, przygotowaliśmy z myślą o uczniach – nie tylko zastosowaliśmy czcionkę ułatwiającą czytanie oraz wygodne marginesy, dzięki czemu wzrok nie męczy się szybko, ale także uzupełniliśmy tekst o przypisy, wyjaśniające trudne lub archaiczne zwroty. Ponadto wydanie zawiera opracowanie z biogramem autora, streszczeniem, kluczową dla utworu problematyką oraz najważniejszymi pojęciami z zakresu literaturoznawstwa, które dotyczą Makbeta oraz epoki, w której powstał. Opracowanie pomoże nie tylko w przygotowaniu do lekcji i do sprawdzianu, ale także będzie doskonałym materiałem powtórkowym przed egzaminem maturalnym. Seria Lektury wydawnictwa Pumilio powstaje pod opieką merytoryczną redaktorki prowadzącej, dr Agnieszki Wójtowicz-Zając, literaturoznawczyni, która dba o wysoki poziom opracowania tekstu, zgodny z podstawą programową.

Mocne, płynne i precyzyjne tłumaczenie Piotra Kamińskiego, opatrzone wnikliwym wstępem i komentarzem Anny Cetery-Włodarczyk, w pięknej szacie graficznej Macieja Buszewicza. Edycja zawiera przypisy, spis przekładów oraz przedstawień Opowieści zimowej na polskiej scenie. W Opowieści zimowej farsowy zazdrośnik ogłasza się prorokiem: Niech błogosławiony Będzie mój trafny, sprawiedliwy sąd! Lecz taki dar to dopust Boży. Lepiej Temu, kto nie wie nic! Nadprzyrodzone dary Leontesa przesądzają o losie królowej. Jeszcze krótko widzimy ją tulącą synka, po chwili jednak sycylijskie oikos ulega pełnej dezintegracji: nie ma domu, nie ma rodziny. Od tej pory rola Hermiony jest poprowadzona jak w antycznej tragedii, której żywiołem jest patos. Hermiona broni się z godnością, rodzi, cierpi, przemawia, wreszcie osuwa się na scenę. Nawet jej śmierć w kulisach pozostaje w pełni zgodna z antyczną konwencją, która nie pozwalała czynić spektaklu z umierania. Ze wstępu Anny Cetery-Włodarczyk ****** The Winter’s Tale Strong, fluent and precise translation by Piotr Kamiński, accompanied by an incisive preface and commentary by Anna Cetera-Włodarczyk, with a beautiful book design by Maciej Buszewicz. The edition includes footnotes and the lists of Polish translations and productions of The Winter’s Tale. In The Winter’s Tale a farcically jealous lover declares himself a prophet: How blest am I In my just censure, in my true opinion! Alack, for lesser knowledge! how accursed In being so blest! (2.1) This sudden surge of Leontes’s supernatural powers seals the fate of his Queen. We can see her briefly when she cuddles her little son but soon afterwards the Sicilian oikos crumbles: their home, their family are all gone. From now on Hermione assumes her part in an ancient tragedy and the plot plunges into pathos. She defends herself with stunning dignity, goes into labour and childbirth, appears at court, and, finally, falls unconscious. Even her offstage death is complaint with ancient conventions which refuse to turn death into a spectacle. Preface by Anna Cetera-Włodarczyk