Linguistica Bidgostiana. Series nova. Vol. 2

Tradycyjnie już teksty składające się na niniejszą publikację zgrupowane są wokół trzech działów: edukacja literacka i kulturowa, edukacja językowa oraz recenzje.
W artykułach skoncentrowanych wokół edukacji literackiej i kulturowej poruszono m.in. kwestię wpływu nowych mediów na proces dydaktyczny; możliwości, jakich dla szkolnej interpretacji dostarcza wykorzystanie różnych narzędzi metodologicznych; omówiono również funkcjonowanie baśni na wszystkich etapach kształcenia; sposób istnienia literatury kresowej na lekcjach języka polskiego w liceum oraz korzyści, jakie dla procesu dydaktycznego płyną ze szkolnych prób poetyzowania uczniów.
W artykułach związanych z edukacją językową przedstawione zostały m.in. postulaty zmian współczesnej pisowni; korelacje zachodzące między kompetencją przestrzenną a umiejętnością czytania ze zrozumieniem; sposoby wykorzystania działań twórczych w rozwijaniu u uczniów kompetencji komunikacyjnych. Ponadto podjęto tematykę jakości dyskursu pytajnego nauczycieli stosowanego w komunikacji z uczniem, jak również zanalizowano sposób prezentacji zagadnień związanych z frazeologią w wybranych podręcznikach gimnazjalnych. W tomie znalazły się również artykuły, w których dokonano analizy językowego obrazu pór roku w tekstach dzieci oraz stereotypu młodzieńca, jaki wyłania się z tekstów zamieszczonych w czasopiśmie „Filipinka” z lat 1979-1980.
Nowością jubileuszowego tomu „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” jest indeks autorów, publikujących swoje artykuły na łamach rocznika od początku jego istnienia.
Niniejsza publikacja dostarcza nie tylko wartościowych informacji z zakresu teorii dydaktyki, ale również stanowi nieocenione źródło inspiracji do poszukiwań nowych rozwiązań dydaktycznych.

„Logopedia Silesiana”, oprócz swojej nadrzędnej, naukowej funkcji, pragnie także pomagać osobom z zaburzeniami mowy. W trzecim tomie czasopisma logopedzi przedstawiają koncepcje, pomocne narzędzia oraz modele diagnozy i drogi terapii. Rzetelna, najnowsza wiedza po raz kolejny łączy się z praktyką. Prezentujemy prace autorów, którzy na wiele sposobów omawiają programowanie postępowania logopedycznego. Obserwacja słowa w jego różnych realizacjach, odkrywanie przyczyn sprawiających, że człowiek zaczyna używać języka, znajdują swoje odzwierciedlenie w logopedycznej debacie nad naturą ludzkiego porozumiewania się. Zaprezentowane tutaj rozważania teoretyczne i praktyczne, częstokroć podejmujące także zagadnienia moralne, przyczynią się – mamy taką nadzieję – do doskonalenia warsztatu terapeutycznego i otworzą przestrzeń dla nowo odkrywanych tajemnic języka i zachowań językowych. (Prof. dr hab. Marian Kisiel, Przewodniczący Rady Naukowej „Logopedii Silesiany”)

Punktem wyjścia do szczegółowych rozważań Autora o treściach komparatystycznych, dotyczących wzajemnych wpływów europejskiej dawnej i najnowszej kultury literackiej, jest przekonanie, że w znakomitej większości arcydzieł polskich i światowych rozmaite wątki dają się identyfikować – mniej lub bardziej precyzyjnie – z tradycją rzymską jako jej kolebką. Autora zachwyca nieprzemijający urok pierwszych zdań arcydzieł (choć nie zawsze to, co utrwaliło się w pamięci pokoleń w istocie jest pierwszym zdaniem dzieła), niepokoi tendencja do okrawania rozległych wcześniejszych myśli pisarzy do wyrwanych z kontekstu coraz krótszych kilkuwyrazowych frazesów. W tonacji eseistyczne, zatem przystępnej dla Czytelnika, Autor pisze także o arcydziełach kultury polskiej i światowej, o Rękopisie znalezionym w Saragossie Jana Potockiego i Dżumie Alberta Camusa, o inwokacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza i Zemście Fredry, o Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa i Wojnie żydowskiej Liona Feuchtwangera, o pewnym motywie wziętym z Homera w noweli filmowej, scenariuszu i filmie Góry o zmierzchu Krzysztofa Zanussiego oraz o zapomnianym Bogactwie Wandy Miłaszewskiej, o tęsknocie za trzynastozgłoskowcem Wisławy Szymborskiej i romantycznym źródle frazy tytułowej Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego, pisze z przekonanie, że „Sonet nie umiera nigdy” i ukazuje na tle tradycji wśród współczesnych odnowicieli gatunku Stanisława Barańczaka i Tadeusza Kijonkę. Książka powinna zainteresować nie tylko studentów kierunków humanistycznych, ale wszystkich miłośników dobrej literatury, szukających w arcydziełach wiedzy o świecie i sobie, przeżyć innych niż te, których dostarczają Muzy nienastawione na pismo.

Przedstawiona monografia wpisuje się w dziedzinę diachronicznego językoznawstwa korpusowego i jest wynikiem badań koncentrujących się na poszukiwaniu nowych narzędzi korpusowych w celu rozwiązania problemu ambiwalencji zdań parahipotaktycznych w języku staroangielskim. Poszukiwania te zaowocowały stworzeniem aparatu badawczego pozwalającego na systematyczne wyszukiwanie, klasyfikację, opis i automatyczną analizę tych struktur przy użyciu konkretnego korpusu językowego.
W literaturze przedmiotu funkcjonowało do tej pory kilka definicji parahipotaksy, które nie utożsamiały jej z ambiwalencją, podczas gdy w niniejszej monografii utożsamienie takie stanowi sprawę kluczową. Autor dokonał wstępnej klasyfikacji ambiwalentnych zdań parahipotaktycznych oraz opisał zbudowany przez siebie korpus do ich podwójnej analizy. W rozdziale trzecim, czwartym i piątym pracy omówione zostały natomiast odmienne rodzaje parahipotaksy, odpowienio SIPH, MIPH oraz EPH.
Dzięki lekturze monografii Ireneusza Kidy, czytelnicy mogą dowiedzieć się, jak wiele zależy od sposobu traktowania zdań parahipotaktycznych – z jednej strony jako zdania główne (niezależne, równorzędne), a z drugiej jako podrzędne.

This monograph inscribes itself in the field of diachronic corpus linguistics and is the result of research focused on finding new corpus tools for solving the problem of the ambivalence of parahypotactic clauses in Old English. The efforts resulted in the creation of a research apparatus allowing for systematic search, classification, description and automatic analysis of these structures on the basis of a specific corpus.
In the literature there have been several definitions of parahypotaxis but they have not identified it with ambivalence, while in this monograph it happens so and it is the key issue. The author has performed a preliminary classification of ambivalent parahypotactic clauses and he has described a corpus which he compiled for their dual analysis. In the third, fourth and fifth chapter, a detailed description of ambivalent parahypotactic clauses, respectivelySIPH, MIPH and EPH, takes place. In each of them different types of parahypotaxis are of concern.

A reader of the monograph by Ireneusz Kida will surely appreciate how much depends on the way parahypotactic clauses are treated – on the one hand as main and on the other as dependent clauses; in this monograph, the concept main is used also in the sense of independent or coordinate.

Opracowanie wpisuje się w nurt badań nad historyczną antroponimią pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego, które są prowadzone przez onomastów z różnych ośrodków i mają już swoją tradycję. W książce poddano analizie antroponimy przedstawicielek płci pięknej. Dotyczy ona mian kobiet należących do dwóch warstw społeczeństwa feudalnego: mieszczańskiej i chłopskiej. Objęty badaniem obszar stanowi rubież osadniczą, językową, wyznaniową i kulturową. Już od średniowiecza ścierały się tu wpływy Słowian zachodnich i wschodnich. Zakreślone ramy chronologiczne analizy obejmują XVII i XVIII wiek. Jako jedno z narzędzi do badania procesu kształtowania się historycznych nazw osobowych kobiet na tym terenie autor proponuje opracowaną przez siebie metodologię dynamicznych modeli nazwiskowych. Istotną częścią monografii jest słownik poświadczeń źródłowych derywatów nazwiskowych, który zawiera obszerny materiał egzemplifikacyjny. Zgromadzone w leksykonie nazwy osobowe świadczą o bogactwie i różnorodności systemu antroponimicznego kobiet obu warstw społecznych.

To już drugie wydanie cieszącego się niesłabnącą popularnością podręcznika profesora Michela Fleischera, w którym autor niezwykle kompleksowo i w szerokich kontekstach przybliża Czytelnikom problematykę designu. W książce omówiono sam proces designu – w perspektywie wewnątrz- i zewnątrzsystemowej, estetykę w kulturze europejskiej i japońskiej, historię designu – jej główne szkoły i nurty. Szczególnie dużo uwagi poświęcono komunikacji w ujęciu konstruktywistycznym i przede wszystkim communication design, ze szczególnym uwzględnieniem takich zagadnień, jak: corporate identity, corporate design, corporate communication, corporate behaviour czy public relations.