My konformiści Przeżyć w NRD

Czterotomowe kompendium wiedzy o III Rzeszy Niemieckiej wydane we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Każdy z tomów zawiera kilkaset kolorowych zdjęć i ilustracji.
Dotychczas ukazał się: Tom I ? Centrum Dyspozycji Politycznej (Aparat rządowy i administracja partyjna NSDAP) oraz Tom II ? Struktury Siłowe Reżimu (Część 1 ? Siły zbrojne, Część 2 ? Policja i formacje partyjne).

Best of Bauhaus The definitive reference work, now in a compact format In a fleeting 14-year period between two world wars, Germany's Bauhaus school of art and design changed the face of modernity. With utopian ideas for the future, the school developed a pioneering fusion of fine art, craftsmanship, and technology, which they applied across media and practices from film to theater, and sculpture to ceramics. This best-selling reference work is made in collaboration with the Bauhaus-Archiv/Museum für Gestaltung in Berlin, the world's largest collection on the history of the Bauhaus. Documents, studies, more than 250 new photographs, sketches, plans, and models record not only the realized works but also the leading principles and personalities of this idealistic creative community through its three successive locations in Weimar, Dessau, and Berlin. From informal shots of group gymnastics to drawings guided by Paul Klee, from extensive architectural plans to an infinitely sleek ashtray by Marianne Brandt, the collection brims with the colors, materials, and geometries that made up the Bauhaus vision of a "total" work of art. As we approach the Bauhaus centennial, this is a defining account of its energy and rigor, not only as a trailblazing movement in Modernism but also as a paradigm of art education, where creative expression and cutting-edge ideas led to simultaneously functional and beautiful creations. The handy edition features artists Josef Albers, Marianne Brandt, Walter Gropius, Gertrud Grunow, Paul Klee, Ludwig Mies van der Rohe, Lilly Reich, and many more.

Linia kolejowa Świdnica – Jedlina Zdrój zwana koleją doliny Bystrzycy (Weistritzthalbahn) stanowi wyjątkowe dzieło sztuki inżynieryjnej początku XX wieku. W latach 1902–1904 na stokach Gór Sowich i Wałbrzyskich zrealizowano szlak, który wymagał użycia licznych przepraw mostowych. Ich forma oraz wykonanie wyróżniają się na tle innych linii kolejowych Śląska. Imponująco prezentują się również obiekty architektoniczne. Ceglane dworce częściowo wykonane w konstrukcji szkieletowej, zdobione bogatą snycerką, doskonale oddają ducha modnej wówczas secesji. Książka powstała w oparciu o niepublikowane dotąd materiały źródłowe archiwów niemieckich i polskich oraz przedwojenną prasę. Napisana została przez doktora historii, specjalizującego się w problematyce kolejowej przełomu XIX i XX wieku. Pozycję wzbogacają liczne ilustracje, przedwojenne pocztówki, plany techniczne obiektów mostowych oraz kolorowe zdjęcia współczesne.

Franz Walter opisuje dzieje SPD, najstarszej niemieckiej partii politycznej, powstałej 150 lat temu. Ukazuje, jak socjaldemokracja z ruchu robotniczego przekształciła się w partię rządzącą. Historia SPD to równocześnie społeczna historia Niemiec, historia wojen, kryzysów, gwałtownego rozwoju, uprzemysłowienia, rewolucji naukowej.
W książce czytelnicy znajdą barwne portrety charyzmatycznych przywódców, populistów, prezydentów, kanclerzy, mężów stanu, m.in. Ferdinanda Lassalle’a, Augusta Bebla, Friedricha Eberta, Willy’ego Brandta, Helmuta Schmidta, Gerharda Schrödera czy Peera Steinbrücka.

Najnowsza monografia naukowa, która ukazała się nakładem Wydawnictwa MIIWŚ, omawia w sposób wieloaspektowy życie i działalność jednego z największych zbrodniarzy XX w. – Heinricha Himmlera. Obszerne i rzetelnie przygotowane opracowanie pomaga zmierzyć się ze złożoną problematyką genezy niemieckiego nazizmu i tragicznych skutków realizacji jego założeń.

Alicja Bartnicka szczegółowo i całościowo analizuje poglądy oraz czyny Himmlera, jednego z największych niemieckich zbrodniarzy w historii. W przeciwieństwie do autorów podobnych opracowań, nie skupia się wyłącznie na jego karierze politycznej czy prywatnej biografii.

– „Walorem pracy jest to, że ma ona charakter możliwie całościowy, a nie «wycinkowy». Obejmuje problematykę roli Himmlera w kształtowaniu okupacyjnej polityki III Rzeszy. Pokazuje koncepcje i próby ich realizacji. Szeroko zakreśla problem badawczy, nie zawężając poszczególnych zagadnień ani ich a priori nie selekcjonując” – zauważa w recenzji prof. Marek Kornat.

Czytelnik może zatem szczegółowo prześledzić meandry światopoglądu Himmlera, co prowadzi do dramatycznej konstatacji – zdecydowana większość przywódców III Rzeszy była zbrodniarzami z przekonania. Działali oni z pełną premedytacją, sukcesywnie i pragmatycznie realizując przyjęte wcześniej założenia. Nie inaczej było w przypadku głównego teoretyka supremacji Niemców w Europie i współtwórcy „teorii rasowej”.

Publikacja w nowej odsłonie graficznej składa się z czterech zasadniczych rozdziałów poprzedzonych wstępem. Część główną opracowania uzupełnia wyczerpująca bibliografia oraz indeks nazwisk i nazw geograficznych.

Alicja Bartnicka, Światopogląd w działaniu. Heinrich Himmler i jego wizja rasowego imperium III Rzeszy, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Gdańsk 2023, ss. 584, ISBN 978-83-65957-49-8.

Książka jest polemiką z dość powszechnym przekonaniem, że dzisiejsi Niemcy odrobili lekcję historii – doskonale wiedzą, czym był Holokaust, i przyjmują odpowiedzialność za winę swoich przodków. W prowokacyjnym eseju Samuel Salzborn twierdzi, że jest dokładnie odwrotnie – w Niemczech nadal dominuje mit zbiorowej niewinności.

Autor przypomina o zaniechaniu rozliczeń zbrodni nazistowskich w powojennym niemieckim wymiarze sprawiedliwości. Swoje diagnozy opiera na wynikach badań opinii społecznej, dowodzi także żywotności motywu niemieckiej ofiary w debacie publicznej i w dziełach kultury popularnej na temat II wojny światowej. Szczegółowo analizuje dyskurs środowiska tzw. wypędzonych. Zastanawia się, dlaczego prawda o masowym zaangażowaniu Niemców w Holokaust oraz utrzymanie nazistów przy władzy nigdy nie stały się w Niemczech częścią szerokiej świadomości społecznej.

Wbrew wszelkim oficjalnym zapewnieniom o skutecznym rozliczeniu epoki narodowego socjalizmu w powojennej historii Niemiec samokrytyczna „konfrontacja z przeszłością”, w ramach której – jak postulował Theodor W. Adorno – „na serio przepracowuje się przeszłość, przełamuje jej czar dzięki jasnej świadomości”, miała tylko szczątkową formę, a społeczeństwo niemieckie w ciągu kilkudziesięciu lat ze wspólnoty sprawców okresu narodowego socjalizmu stało się powojenną wspólnotą wyparcia pamięci, spajaną antysemickimi projekcjami i fantazjami etnicznej samowiktymizacji.
Fragment książki


Samuel Salzborn (ur. 1977) – politolog, profesor Uniwersytetu w Gießen. Autor m.in. książek Globaler Antisemitismus. Eine Spurensuche in den Abgründen der Moderne (2018) oraz Angriff der Antiidemokraten. Die völkische Rebellion der Neuen Rechten (2017). Zajmuje się teorią polityki, historią idei oraz współczesnym prawicowym ekstremizmem. Od 2020 roku jest pełnomocnikiem miasta Berlin do spraw zwalczania antysemityzmu.