Nowe przestrzenie gospodarcze metropolii

Wiek XXI będzie wiekiem gospodarki opartej na designie. Design przestał być kojarzony wyłącznie ze wzornictwem, modą czy architekturą. Na szczególną uwagę zasługuje umiejscowienie designu w ekonomii. Odnosząc się do proweniencji terminu ekonomia wskazuje się, że w dwóch ostatnich dekadach XX wieku nastąpiło ponowne zainteresowanie domem będącym jednym z najważniejszych „punktów" przeznaczenia dla dóbr konsumpcyjnych, miejscem kształtowania się tożsamości i wyrażania gustu, a także, w coraz większym stopniu, miejscem wyrażającym wartość materialną. Design postrzegany jako zasób wytworzony na danym obszarze w oparciu o występujące na nim poczucie estetyki i kulturę, posiada cechy definiujące kategorię dóbr publicznych. Design odpowiada na wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem i społecznym oczekiwaniem poprawy jakości życia. W tym kontekście warto zacytować opinię F. von Hayeka, że osobliwym zadaniem ekonomii jest pokazanie ludziom, jak mało w istocie wiedzą o tym, co w ich mniemaniu da się zaprojektować. Design dotyczy również sfery pieniądza. W tym wymiarze pieniądz może reprezentować wymianę idei, czy przypominać o roli estetyki i etyki w gospodarce. Design pieniądza wywołuje na nowo dyskusję nad wartością wewnętrzną pieniądza. Pokazuje iluzję pieniądza oraz miriady przeciwstawień, które tworzy. Na szczególną uwagę zasługuje idea pieniądza społecznie i ekologicznie odpowiedzialnego. Korzystając z pieniądza społecznie i ekologicznie odpowiedzialnego, to my klienci/konsumenci decydujemy o kierunku rozwoju gospodarki wspierając firmy, dla których maksymalizacja zysku nie jest głównym wyznacznikiem działania, lecz odpowiedzialność za pracowników, społeczność lokalną oraz dbanie o środowisko.

Pomysł na napisanie książki zrodził się z potrzeby opowiedzenia o odważnych młodych ludziach, którzy postanowili zrewolucjonizować świat. Nasi rozmówcy marzą śmiało, myślą daleko i wyobraźnią wyprzedzają współczesność. Spełniają marzenia o „szklanych domach” XXI wieku. Wiele firm dzisiejszych czasów, w przeciągu zaledwie kilku lat, rośnie od pierwszej inwestycji do wartości rynkowej mierzonej w dziesiątkach, setkach milionów, a nawet w miliardach dolarów. To są wielkie sukcesy. Czas, aby sukcesy polskich startupów zaczęły być widoczne na tej skali. Przez ostatnie cztery lata na polskiej scenie startupowej dużo się wydarzyło. W Polsce coraz więcej osób chce działać globalnie i chce budować globalne firmy. Wraz z kolejnymi polskimi sukcesami, network ludzi w Polsce, którzy są nastawieni na zdobycie Doliny Krzemowej będzie się rozrastać. Tych sukcesów będzie coraz więcej. Budowanie mostów pomiędzy Polską, a Doliną Krzemową jest realne i rzeczywiście¬¬¬ następuje. W Dolinie Krzemowej poprosiłyśmy naszych rozmówców, żeby opowiedzieli nam o swojej drodze do sukcesu. Przedstawiamy 6 śmiałków, którzy zmieniają naszą rzeczywistość.

Czym naprawdę są korporacje?
Czy Polska potrzebuje euro?
Jaką rolę w gospodarce odgrywa rodzina?
To zaledwie kilka z wielu pytań nurtujących współczesnych ekonomistów. Patriotyzm gospodarczy jest książką opartą na serii wykładów wygłoszonych przez Eryka Łona na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Autor zachęca w niej do refleksji nad rolą narodu oraz patriotycznych postaw w kształtowaniu gospodarki, co zdaje się szczególnie wartościowe z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Łon skupia się w szczególności na zagadnieniach rynku kapitałowego i bankowości, ale interesują go także prawo finansowe, polityka pieniężna i budżetowa oraz międzynarodowe stosunki finansowe. Specjalną wagę przykłada do pojęcia patriotyzmu gospodarczego i w tej książce wyjaśnia, na czym polegają patriotyczne postawy w kontekście ekonomicznym, oraz jaki korzystny wpływ mogą mieć na polską gospodarkę.

Książka jest prezentacją badań przedstawicieli krajowych i zagranicznych ośrod- ków naukowych na temat uwarunkowań wzrostu gospodarczego w Polsce oraz w kra- jach Unii Europejskiej.Stanowi ona kontynuację rozważań na temat mechanizmów i źródeł wzrostu gospodarczego zawartych w publikacji wydawanej w CeDeWu. Na treść tamtej publikacji składają się głównie analizy teoretycznych i empirycznych aspektów szeroko rozumianego wzrostu.Nawiązuje ona do światowej debaty nad skutecznością polityki ekonomicznej,rolą systemu podatkowego,niezależnością banku centralnego,wpływem na wzrost gospodarczy inwestycji zagranicznych oraz procesów integracyjnych.

Z kolei, niniejsze opracowanie dotyczy bardziej szczegółowych aspektów,warunku- jących wzrost gospodarczy.Autorzy starają się tu wyodrębnić czynniki kształtujące dłu- gookresową innowacyjność i konkurencyjność polskiej gospodarki,określić rolę pieniądza i czynników finansowych w procesach wzrostu,a także różnorodne zagroże- nia i bariery jakie ograniczają możliwości ekspansji gospodarczej w Polsce i w Unii Eu- ropejskiej.Istotnym problemem dotyczącym procesów wzrostu w kontekście unijnym jest podejmowana w obydwu książkach problematyka skuteczności Strategii Lizbońskiej. Badania nad fenomenem wzrostu gospodarczego – pomimo ich dynamicznego w ostatnich latach rozwoju –nie dostarczają jednoznacznych odpowiedzi,wyjaśniają- cych różnice jakie w tym względzie rysują się chociażby pomiędzy głównymi uczestni- kami gospodarki światowej.

Z kolei, analizując gospodarki krajów Unii Europejskiej można zauważyć kształtowanie się tu tzw.europejskiego modelu wzrostu gospodarcze- go, charakteryzującego się wprawdzie dość dużą stabilnością,ale równocześnie niskim tempem,odbiegającym wyraźnie w dół od tempa obserwowanego w najbardziej dy- namicznie rozwijających się krajach świata.W tym kontekście pojawia się pytanie, czy Polska, która zmierza do Unii Gospodarczej i Walutowej, a więc dalszego etapu inte- gracji z gospodarką europejską,może liczyć na korzyści z tej integracji,przekładające się na przyspieszenie wzrostu gospodarczego,czy też powinna raczej poszukiwać dla siebie szansy w prowadzeniu bardziej niezależnej polityki prowzrostowej.

Wzrost gospodarczy –pomimo pojawiających się zastrzeżeń co do jego adekwat- ności jako miary rozwoju cywilizacyjnego –wydaje się być wartością samą w sobie, decydującą w dłuższej perspektywie czasowej o miejscu poszczególnych państw oraz ugrupowań integracyjnych w gospodarce światowej,a także światowym układzie po- litycznym. Jak mało która kategoria ekonomiczna ogniskuje w sobie i odzwierciedla wszystkie,zarówno pozytywne,jak i negatywne,tendencje oddziałujące w gospodar- ce i określające jej obecne oraz przyszłe perspektywy.Stąd tak znaczny nacisk na osią- ganie zadowalających wskaźników wzrostu,tak powszechne zainteresowanie postępami na tym polu i tak daleko idące konsekwencje (w tym polityczne)w przypad- ku gdy osiągnięte postępy rozmijają się ze społecznymi oczekiwaniami.

Retrospektywna analiza i ocena zmian systemowych polskiej gospodarki koncentruje się na:
• chronologicznym przedstawieniu procesu transformacji, zaczynając od zmian systemowych dokonywanych w latach 80. XX wieku (więc jeszcze w warunkach gospodarki centralnie planowanej) poprzez terapię szokową, cztery reformy w sferze budżetowej przeprowadzone w 1999 r., „dobrą zmianę" zapoczątkowaną w 2015 r. i jej kontynuację w postaci Krajowego Planu Odbudowy i Polskiego Ładu;
• ocenie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (szybkie tempo i wielorakość metod prywatyzacji) i politycznej decyzji o likwidacji PGR-ów, a także na refleksjach dotyczących prywatyzacji oddolnej (założycielskiej) oraz reprywatyzacji;
• analizie konkurencyjności i nowoczesności polskiej gospodarki ocenianej przez pryzmat jej innowacyjności (determinanty innowacyjności i ocena jej poziomu na tle krajów Unii Europejskiej);
• ocenie społecznych skutków wprowadzanych zmian systemowych na sytuację na rynku pracy (rola instytucji rynku pracy i związków zawodowych, bezrobocie, opodatkowanie pracy, zróżnicowanie dochodów);
• ocenie zasadności reakcji społeczeństwa na wprowadzane zmiany i próbie odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu na odczucia społeczne wpływa roszczeniowość społeczeństwa i jego niedojrzałość, utrudniająca dokonywanie niezbędnych reform, a w jakim niezdolność elit politycznych do prawidłowego formułowania celów, doboru środków ich realizacji i skutecznego działania.

Książka omawia zagadnienia ważne zarówno z punktu widzenia teorii ekonomii, jak i polityki gospodarczej. Przedmiotem rozważań jest bowiem kwestia regionalnych wzorców akumulacji wiedzy technicznej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Autor koncentruje się na trzech zagadnieniach badawczych:
- przyczynach przestrzennego zróżnicowania efektów realizowanych regionalnie procesów i polityk innowacyjnych
- regionalnej strategii rozwoju
- relacji między regionami sukcesu a regionami konwergencji.