Odpowiedzialność za naruszenia prawa międzynarodowego w związku z konfliktem zbrojnym

Tytułowy problem recenzowanej monografii nabiera szczególnego znaczenia – zarówno naukowego jak i praktycznego. Wynika to z dynamiki przemian w stosunkach międzynarodowych opisywanego obszaru oraz eskalacji trwających sporów i konfliktów mających wymiar ponadregionalny. (…) Autorzy tej niewątpliwie wartościowej pracy, poświęcili uwagę przede wszystkim analizie interdyscyplinarnej bezpieczeństwa Azji, zwłaszcza w ujęciu regionalnym. (…)??Praca wnosi nowe, istotne wartości do analiz bezpieczeństwa Azji. Można dostrzec walory metodologiczne i merytoryczne istotne z punktu widzenia nauk o bezpieczeństwie.
Z recenzji wydawniczej prof WAT dr. hab. Jerzego Zalewskiego

Praca poświęcona jest wybranym, aktualnym problemom bezpieczeństwa Azji, postrzeganego z perspektywy zarówno narodowej jak i międzynarodowej. (…) Nadrzędność bezpieczeństwa nad innymi dziedzinami życia i funkcjonowania państw, jest dość szczególna – bowiem jest wartością, której osiągnięcie stanowi powinność elementarną, stojącą ponad różnorakimi ekonomicznymi, historycznymi i kulturowymi przejawami aktywności społecznej. Autorzy tej niewątpliwie wartościowej pracy, uwagę swoją poświęcili różnym aspektom bezpieczeństwa Azji, akcentując wymiar polityczny, militarny, ekonomiczny i ekologiczny.
Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Józefa Tymanowskiego


Wiesław Śmiałek – doktor nauk humanistycznych – specjalność bezpieczeństwo narodowe
i międzynarodowe. Absolwent akademii wojskowych, studiów podyplomowych i kursów specjalistycznych z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego, m.in. The Naval

Justice School – Szkoła Sprawiedliwości Marynarki Wojennej USA; The NATO School – SHAPE – Szkoła Kwatery Głównej Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie – Oberammergau – Niemcy. Adiunkt na Wydziale Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania Wojskowej Akademii Technicznej. Doświadczenie naukowo-dydaktyczne: nauczyciel akademicki na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej, Krajowej Szkole Administracji Publicznej, Uniwersytecie Warszawskim (ISM). Autor, redaktor naukowy ponad stu publikacji polsko i obcojęzycznych. Promotor ponad dwustu prac magisterskich i licencjackich. Uczestnik ponad 15 programów naukowo-badawczych międzynarodowych (NATO, V4, Austria, Czechy), międzyresortowych, resortowych i uczelnianych. Zainteresowania naukowo-dydaktyczne: bezpieczeństwo międzynarodowe (Europa, Azja), polityka zagraniczna i bezpieczeństwa RP, teoria konfliktów i wojen, siły zbrojne w państwie.

Łukasz Kominek – absolwent Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, członek Stowarzyszenia Euroatlantyckiego SEA, Przewodniczący Zarządu Koła Naukowego Bezpieczeństwa Narodowego Wojskowej Akademii Technicznej oraz Samorządu Doktorantów Wojskowej Akademii Technicznej. Doświadczenie zawodowe zdobywał w licznych instytucjach bezpieczeństwa. Realizuje rozprawę doktorską w Szkole Doktorskiej WAT na temat bezpieczeństwa transregionalnego oraz miejsca i roli Chin we współczesnym świecie. Swoje zainteresowanie badawcze opiera przede wszystkim na tematyce geopolityki, geostrategii, stosunków międzynarodowych, wojskowości, szeroko rozumianym bezpieczeństwie i historii.

8. tom serii Historia i Polityka pod redakcją Jana Sadkiewicza



Człowiek, państwo, wojna to jedna z najważniejszych książek o stosunkach międzynarodowych. Lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce zrozumieć, dlaczego państwa toczą ze sobą wojny.

prof. John J. Mearsheimer, Uniwersytet w Chicago



Trudno wyobrazić sobie współczesną naukę o stosunkach międzynarodowych bez dorobku Kena Waltza. Nawet jego krytycy nie mają wątpliwości, że był on najbardziej znaczącą postacią w naszej dziedzinie w epoce powojennej.

prof. Ken Booth, Uniwersytet w Aberystwyth (emeritus)



Wybitny teoretyk politycznych zmagań o potęgę, bezlitośnie rozwiewał nadzieje na to, że siła moralna, liberalne zasady lub demokratyczne krucjaty mogą położyć kres wojnom. Jednocześnie zaprzeczał powszechnemu przekonaniu, jakoby realiści byli bezwzględnymi jastrzębiami, czerpiącymi przyjemność z używania siły.

prof. Richard K. Betts, Uniwersytet Columbia



Książka nie tylko dla tych, którzy zajmują się polityką profesjonalnie, ale dla wszystkich, którzy się nią pasjonują i pragną ją zrozumieć.

prof. dr hab. Piotr Kimla, Uniwersytet Jagielloński



Prawdopodobnie najważniejsza książka, jaką kiedykolwiek napisano na temat teorii stosunków międzynarodowych.

prof. Robert Gallucci, Uniwersytet Georgetown



Kenneth N. Waltz (1924–2013) – jeden z najwybitniejszych teoretyków i właściwie współtwórca dyscypliny naukowej o nazwie stosunki międzynarodowe. Profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley oraz Uniwersytetu Columbia, członek zespołów naukowych najbardziej prestiżowych ośrodków badawczych jak: Centrum Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Harvarda, Międzynarodowego Ośrodka Naukowego Woodrowa Wilsona w Waszyngtonie, Wydziału Studiów nad Wojną King’s College w Londynie, Uniwersytetów w Pekinie i Fudan w Chinach. Stypendysta Fundacji Guggenheima i Narodowej Agencji Nauki w USA oraz profesor gościnny na wielu uniwersytetach na czterech kontynentach. Jego prace są najczęściej zadawanymi lekturami dla studentów stosunków międzynarodowych na amerykańskich uniwersytetach. Autor dwóch klasycznych dzieł: Struktura teorii stosunków międzynarodowych oraz Człowiek, państwo, wojna.

W monografii zaprezentowana została problematyka wykorzystania przez państwo, głównie Federację Rosyjską, informacji w wymiarze międzynarodowym. Dokonano w niej identyfikacji procesu pozyskiwania informacji oraz oceny wpływu prowadzonej przez Federację Rosyjską wojny informacyjnej na bezpieczeństwo międzynarodowe i wybranych państw europejskich, a także czynników warunkujących osiąganie dominacji w sferze informacyjnej. W monografii wyjaśnia się, w jaki sposób informacja może być narzędziem stosowanym do osiągania celów rywalizacji międzynarodowej.

Konferencje Monachijskie, postrzegane początkowo jako kameralne spotkania ekspertów zajmujących się polityką bezpieczeństwa, rodzaj familijnego spotkania państw NATO, stały się wydarzeniem porównywanym do wielkich konferencji międzynarodowych w Nowym Jorku, Wiedniu, Genewie, Helsinkach czy Davos. Szeroka formuła konferencji, podczas której toczą się dyskusje m.in. na temat bezpieczeństwa militarnego, demograficznego, zdrowotnego, dotyczącego ochrony środowiska oraz poszerzania geograficznych obszarów analizy, to odpowiedź na wyzwania globalizacji. Wprawdzie Adam Daniel Rotfeld przestrzegał: "dokumenty, przemówienia i deklaracje nie są najlepszym źródłem do rozpoznania i rozumienia rzeczywistości, a w szczególności nie mogą być głównym źródłem do podejmowania decyzji", jednak obserwacja i analiza dyskursu towarzyszącego spotkaniom polityków, ekspertów, akademików czy opinii publicznej w Monachium oraz całoroczne zaangażowanie instytucji i osób fizycznych pozwalały szukać dróg do zrozumienia aktualnych problemów bezpieczeństwa międzynarodowego.

Środowisko międzynarodowe zostało po zakończeniu zimnej wojny wprawione w ciągły, dynamiczny ruch i coraz trudniej poddaje się opisowi. Jeszcze trudniej przychodzi prognozowanie jego zmian. Niecierpliwość świata jest ujętą w eseistycznej formie próbą spojrzenia na najważniejsze wyzwania dla polityki międzynarodowej w skali globalnej i europejskiej. Zawiera krytyczną analizę teorii i koncepcji nowego porządku światowego. Autor – z pozycji praktyka, dyplomaty - ocenia perspektywy zwiększenia roli Europy w sprawach globalnych i pod tym kątem rozpatruje konieczne zmiany w europejskiej architekturze instytucjonalnej.
Esej kończy syntetyczny przegląd problemów polskiej polityki zagranicznej w procesie jej postępującej europeizacji i globalizacji.

Jak będzie wyglądał światowy porządek w "nowym chińskim świecie"? Co reszcie świata ma do zaproponowania Pekin? Czy Zachód potrafi zrozumieć prawdziwe intencje chińskich polityków? Państwo Środka stopniowo wychodzi z cienia i radykalizuje przekaz adresowany do społeczności międzynarodowej, nie zważając na subtelności.

Eksportowy chiński model zarządzania światem tianxia (??), będący swego rodzaju ucieleśnieniem „nowego wspaniałego świata”, nie zyskał nigdy uniwersalnego charakteru. Czy dziś może nastąpić przełom i Chiny zdołają przedstawić propozycję, którą zaakceptuje cały świat?

Czy Chiny chcą zdobyć świat? Czy dążą do ustanowienia Pax Sinica? Jak wyobrażają sobie idealny porządek międzynarodowy i swoją w nim rolę? Na te i wiele innych pytań o chińskie strategie wyczerpującą odpowiedź daje w Nowym wspaniałym świecie…? Łukasz Gacek. Znany ze swojej rzetelności krakowski badacz podjął ogromny wysiłek by dać nam bardzo dojrzałą, prawdziwie profesorską książkę. Bogatą w treści, nasyconą wiedzą opartą na imponujących chińskich źródłach, gęstą merytorycznie i ciekawą w odbiorze. Po jej przeczytaniu w pamięci zostaje nie tylko pogłębiony obraz współczesnych Chin i ich strategii, lecz również rozważania o tianxia, „wszystkim pod (chińskim) niebem”, błyskotliwe interpretacje, jak nawiązanie do Zhou Enlaia w zakończeniu czy literackie odniesienia (Huxley, Lem). Lektura obowiązkowa.

dr hab. Michał Lubina prof. UJ, autor czterech książek o Chinach, w tym Chiński obwarzanek. Od Tajwanu po Tybet, jak Chiny tworzą imperium i Niedźwiedź w objęciach smoka. Jak Rosja została młodszym bratem Chin.

Współczesny porządek międzynarodowy podkreśla przewagę wartości i standardów liberalno-demokratycznych. W kontrze do niego Chiny propagują alternatywną wizję świata nadającą prymat autorytarnej formie rządzenia, gdzie władza państwowa decyduje o tym, czyje interesy zyskują przewagę, a czyje tracą. Obecne kierownictwo partii komunistycznej w asertywny sposób przedstawia swoje ambicje zmierzające do reformy globalnego porządku, stanowiącego zbiór międzynarodowych zasad, instytucji i mechanizmów, służących rozwiązywaniu problemów przed jakimi wspólnie stoi cała ludzkość. Jej lider Xi Jinping ogłasza, że Chiny chcą przewodzić reformie globalnego systemu zarządzania. To uświadamia nam, że Państwo Środka stopniowo wychodzi z cienia i radykalizuje przekaz adresowany do społeczności międzynarodowej, nie zważając na subtelności.

Jak zrozumieć rolę Chin w konstruowaniu porządku międzynarodowego bez wpadnięcia w jej argumentacyjne pułapki? Od idei harmonijnego ładu wszechświata, przez teorię podziału świata na trzy kręgi, dyplomację wilczych wojowników, aż po multilateralizm oparty na strukturach ONZ i WTO – książka ta stanowi kompletny przewodnik po subtelnościach chińskiej wielopoziomowej gry narracyjnej.

Zuzanna Nowak, dyrektor ds. analiz w The Opportunity Institute for Foreign Affairs, zastępca redaktora naczelnego magazynu "Układ Sił"

Chiny chcą przewodzić reformie globalnego systemu zarządzania, wychodząc z cienia i wieku upokorzenia. Książka jest niezbędnym kompendium dla zrozumienia chińskiej perspektywy na globalne zarządzanie. Autor dogłębnie omówił rolę Chin jako promotora wielobiegunowości oraz wzrostu asertywności Pekinu w okresie rządów Xi Jinpinga.

Łukasz Kobierski, prezes Fundacji Instytut Nowej Europy

Trzeba przyznać, że prof. Łukasz Gacek wykonał benedyktyńską pracę. Daje panoramę, głównie opinii chińskich badaczy dotyczących problematyki opracowania oraz szczegółową analizę zmian w narracjach centralnych władz. Kreśli tu wyraźną cezurę asertywności Chin: do 2012 r. i po dojściu do władzy Xi Jinpinga. Chiny odczuwające „deficyt statusu” próbują zyskiwać przestrzeń m.in. przez narracje, które mają skutkować zmianą układu sił. Jednak Chiny nie są jeszcze w stanie sformułować nowej wizji globalnego porządku, która będzie przekonująco lepsza od już istniejących – pisze Autor i skłania do refleksji na temat roli Chin w układzie globalnym. Warto tę książkę przeczytać.

dr hab. Dominik Mierzejewski, Kierownik Ośrodka Spraw Azjatyckich UŁ, profesor w Katedrze Studiów Azjatyckich WSMiP UŁ

Rywalizacja Zachód-Chiny to konfrontacja dwóch alternatywnych modeli „global governance”. Autor poświęcił nieco uwagi polityce USA w stosunku do Chin. Widać narastającą świadomość w USA w kwestii konfrontacji z Chinami na wielu polach, choć problem przyszłości Tajwanu odgrywa tu szczególną rolę. Obecnie istnieje potrzeba rozpoznania stanowiska chińskiego wobec wzrastającej z ich strony konfrontacyjnej polityki względem Zachodu. Dzięki tej pracy stanie się to możliwe w znacznym stopniu. Poznanie narracji w obszarze międzynarodowym jest ważne i wcale nie łatwe do zrozumienia, gdyż ta budowana jest w formie poetyckiej, pełnej metafor i odwołań do historycznych tradycji.

prof. dr hab. Andrzej Mania, emerytowany profesor i były prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego

O autorze:

Łukasz Gacek to profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Kierownik Zakładu Chin w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wiceprzewodniczący Rady Dyscypliny Nauki o polityce i administracji na UJ oraz Pełnomocnik Dziekana WSMiP UJ ds. Nauki w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Uczestnik staży naukowo-badawczych w Fudan University oraz Xiamen University w Chinach. W latach 2017-2018 zatrudniony w KGHM (Shanghai) Copper Trading Co. Ltd. na stanowisku Analyst & Business Development Manager. Członek Rady Naukowej Polskiego Klubu Ekologicznego (Małopolska). Specjalizuje się w tematyce współczesnych systemów politycznych, bezpieczeństwa i stosunków międzynarodowych w Azji Wschodniej. Jego główne osiągnięcia badawcze związane są z polityką energetyczną i ekologiczną Chin. Autor wielu monografii i artykułów naukowych, m.in. Zielona energia w Chinach. Zrównoważony rozwój – Ochrona środowiska – Gospodarka niskoemisyjna (2015) Cywilizacja ekologiczna i transformacja energetyczna w Chinach (2020) China’s Environmental Protection Policy in Light of European Union Standards (2021) Lun Zhongguo zai Oumeng biaozhun fangmian de huanjing zhengce ( ??????????????? , Polityka środowiskowa Chin w świetle standardów Unii Europejskiej, 2021) Taiwan Under Tsai Ing-wen. Democracy Diplomacy (2022).