Pandemia populistów

Jak uzdrowić polską politykę? Czego nam potrzeba, by przezwyciężyć niszczący państwo konflikt światopoglądowy? Jaka siła polityczna byłaby zdolna przywrócić poczucie, że pomimo różnic stanowimy narodową wspólnotę? Kto powinien naprawić nasze instytucje oraz na nowo określić rolę Polaków w Europie? Aleksander Hall nie tylko klarownie diagnozuje naszą rzeczywistość polityczną: działania rządu i opozycji, ale przedstawia też rozwiązania, których od kilku lat bezskutecznie poszukają demokraci przejęci kierunkiem polskiej polityki.
Hall nie ma wątpliwości: Polska potrzebuje nowej propaństwowej i demokratycznej prawicy, której przedstawiciele przeciwstawią się wypaczaniu ważnych dla nich idei i wartości. Propozycja, którą opisuje w książce, stanowi najkonkretniejszy z prezentowanych dotąd sposobów zakończenia politycznego okresu „złej zmiany”.

Aleksander Hall – historyk i publicysta, dr hab. nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, polityk, były działacz opozycji demokratycznej, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, kawaler Orderu Orła Białego, autor m.in.: Osobistej historii III Rzeczypospolitej (2011) i Złej zmiany (2016).

Eksperci są zgodni co do wpływu, jaki na bezpieczeństwo wywierają takie zjawiska, jak: religia, kultura, morale czy opinia publiczna. Są one związane z informacyjnym wymiarem bezpieczeństwa i określane zbiorczym mianem czynnika duchowego lub psychologicznego, stanowiąc – obok czynnika technicznego – jeden z jego elementów składowych. Szczególnie duże znaczenie nadawane jest temu aspektowi w Rosji.

Monografia stanowi całościowe, uporządkowane ujęcie tej problematyki, w którym zdefiniowano, co składa się na rosyjską koncepcję bezpieczeństwa informacyjnego. Autor osadził ją w szerszym kontekście kultury strategicznej i prze-analizował z wykorzystaniem warsztatu nauk o bezpieczeństwie. Przedstawił także rozbudowany system bezpieczeństwa informacyjnego Federacji Rosyjskiej, omawiając jego działanie w kontekście konfliktów w Gruzji, Syrii i Ukrainie.

Ciekawe spojrzenie na czasy komunizmu w Europie i Rosji, jego transformację oraz rolę elit politycznych w tym procesie. Autor przybliża ideologię, omawia pojęcia oraz wytyka słabości "nowych demokracji".

Autor przypisuje elitom kluczowe, czy wręcz rozstrzygające znaczenie w tworzeniu demokratycznych instytucji i konsolidacji reguł funkcjonowania demokratycznych mechanizmów. Zwraca uwagę, że do udanej demokratyzacji przyczyniła się nie tyle wymiana elit (w niektórych państwach miała ona bardzo ograniczony charakter), ile przyjęcie przez nie zasady samoograniczenia, akceptacja pluralizmu politycznego i zasady zmiany władzy w wyniku w miarę uczciwej konkurencji wyborczej. Tam gdzie elitom takiej „chęci do demokratyzacji” zabrakło, a więc przede wszystkim w państwach postsowieckich, doszło do instytucjonalizacji rządów autorytarnych. Z drugiej strony wskazuje na szereg słabości właściwych elitom politycznych „nowych demokracji”, takich jak: oportunizm, uwikłanie w nieformalne układy i powiązania, brak profesjonalizmu i podatność na to co nazywa „popularnymi ideologiami”. Najgroźniejszy mankament „nowych demokracji” widzi jednak gdzie indziej – w niestabilności systemu partyjnego.
(Dr Witold Rodkiewicz; Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia (OSW), Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski)

This is a masterful summary of the communist process and the transition. The summary of communism is remarkable as it lays out the basic theories and elements of communism and its development, each of which has been the topic of a number of significant theories and books. So, for students of this area, it is an accessible and masterful summary of the issues particularly of the communist era in this area of the world. The major problem is that it lays out the terms without dealing with cases. Obviously, this “comes with the territory” of doing a summary of the literature. In the initial chapters, I kept thinking “Wow, this really lays out all the theories.” As it went into issues of public opinion and responses as well as the economy, I had the feeling that I needed more empirical data on, for instance, how people saw communism and then the transition and how that differed from country to country.
(Prof. Jane Curry; Santa Clara University, visiting professor at the Centre for East European Studies, University of Warsaw)

Jerzy Maćków has written a theoretically sophisticated and empirically grounded study of communist totalitarianism and the changes it underwent to produce authoritarianism and democracy. In constructing a persuasive theory of post-communist transformation that is based on institutional, political, cultural, and historical factors, Mackow makes an important contribution to our understanding of communism and of the political systems that emerged from it.
(Prof. Alexander Motyl; professor of political science, Rutgers University-Newark)

Jerzy Maćków (born 1961) – studied Political Science, Philosophy and History in Poznań and Hamburg (there his teacher was Winfried Steffani). He worked at the University of the Federal Armed Forced in Hamburg and at the Viadrina-University in Frankfurt/Oder. Since 2002 he holds a Chair for Comparative Politics at the Institute for Political Science of the University of Regensburg. His research focuses on nations, societies and political systems in East Central and Eastern Europe.
Resent books: "Autoritarismus in Mittel- und Osteuropa" (2008, editor) and "Ukraine-Krise als die Krise Europas" (2016).

`Czyste ręce` to książka z gatunku political fiction napisana w dość nietypowej formie, bo scenariusza filmowego. Akcja toczy się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w którym władzę objął właśnie były premier Szymszewicz. Nie jest on politykiem uczciwym i stara się czerpać korzyści finansowe z każdego swojego działania.

Książka stanowi wspólne dzieło uczonych hiszpańskich i polskich, a jej dwujęzyczność pozwala poszerzyć grono odbiorców poza naszym krajem, bądź władających językiem hiszpańskim. Jej zalążkiem była konferencja pt. „Hiszpania Franco”, zorganizowana przez Katedrę Teorii Polityki na Wydziale Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 17 czerwca 2015 roku. Dzieło składa się z trzech części.W części pierwszej, autorzy analizują system polityczny frankizmu.Część druga dotyczy „rodzin politycznych” (familias políticas). W części trzeciej rozważane są rozmaite (geopolityczne, ideologiczne i teoretyczne) konteksty frankizmu.

Kolegium Elektorów stanowi unikatowy element amerykańskiego systemu prawno-politycznego, nieznany w żadnym innym państwie. Wywodzi się z realiów końca XVIII w., gdy powstawały Stany Zjednoczone i trzeba było pogodzić sprzeczne interesy Unii jako całości z zachowaniem możliwie szerokiej suwerenności stanów, które tworzyły nowe państwo. Dzisiaj natomiast potrzeba utrzymywanie Kolegium Elektorów budzi wielorakie wątpliwości, a jego funkcjonowanie nie jest zrozumiałe nawet dla znacznej części wyborców amerykańskich.
Książka prof. Zbigniewa Lewickiego bardzo kompetentnie, a zarazem jasno ukazuje zarówno okoliczności powstania Kolegium Elektorów, jak i jego współczesne funkcjonowanie. Analizuje też rozmaite propozycje zmian tej instytucji wyjaśniając zarazem powody, dla których ich zrealizowanie nie jest praktycznie możliwe.
Niniejsze opracowanie jest jedynym polskim omówieniem tej złożonej problematyki. Winno zainteresować wszystkich, którzy co cztery lata śledzą fascynujący proces wybierania przywódcy wielkiego mocarstwa. Książka stanowi niezbędne kompendium wiedzy dla politologów i amerykanistów, a także dla wszystkich osób zainteresowanych przebiegiem procedur wyborczych.