Płeć i naród Trans/lokacje Maria Komornicka/Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy

Bohaterkami tej książki są kobiety: niemiecka pisarka Ina Seidel oraz wykreowane przez nią wizerunki kobiet. Twórczość pisarki, percypowana do tej pory w kontekście literatury nazistowskich Niemiec, odczytywana jest tym razem inaczej. Sytuując analizowane utwory w kontekście teorii płci aktualnych w okresie Republiki Weimarskiej (szwajcarskiego antropologa Johanna Jakoba Bachofena, niemieckiego socjologa Georga Simmla oraz czołowych przedstawicielek ruchu kobiecego w Niemczech, Heleny Lange i Gertrudy Bäumer), autorka pracy udowadnia, iż pisarstwo Iny Seidel wpisuje się w estetykę „zezującego spojrzenia” (Sigrid Weigel): poruszając się w ramach tradycyjnej topografii płci, pisarka poszukuje jednocześnie drogi do emancypacji kobiety. Przyznając kategorii macierzyństwa rolę nadrzędną, Seidel wydobywa jego emancypacyjny potencjał, udowadniając, że to właśnie ono może stać się specyficzną kobiecą bronią, a nawet środkiem do zdobycia władzy.



„Publikacja Pani Nowary-Matusik znajdzie zainteresowanie wśród literaturoznawców, kulturoznawców i historyków literatury. Monografia odkrywa nieznane szerszemu gronu czytelniczemu dzieło prozatorskie Iny Seidel, odwołuje się do aktualnego dzisiaj dyskursu kobiecości i definiowania ról społecznych, przywołując jednocześnie przykłady historyczno-literackie. […] Monografia stanowi przyczynek do dalszych badań nad kobiecością i męskością i otwiera kolejne perspektywy badawcze […]”.

(Z recenzji dr hab. Anny Gajdis)

Książka, którą trzymają Państwo w rękach, to wyjątkowo kompetentne i przemyślane wprowadzenie w twórczość Juliana Kornhausera. Wybitny polski poeta trafił na znakomitego krytyka, któremu nie po raz pierwszy udaje się przekonać czytelników, że warto czytać wiersze, i że można robić to w sposób niebanalny. Jestem pewien, że interpretacje Adriana Glenia to świetny punkt wyjścia do rozmowy o miejscu Kornhausera, ale także rozmowy o miejscu poezji w naszym życiu i o drodze, jaką ta ostatnia nieustannie w nas przemierza.

Jacek Gutorow

Red. naczelny Adam Dziadek, redaktor materiałów w części „Męskie sprawy” Adam Dziadek



W dziale głównym Rozprawy i artykuły noszącym tytuł Męskie sprawy tematyka męskości w literaturze została poruszona między innymi przez Krystynę Kłosińską, Mateusza Skuchę, Tomasza Kaliściaka, Wojciecha Śmieję, Sławomira Buryłę, Dawida Matuszka i Grzegorza Olszańskiego. Autorów zainteresowały między innymi przemiany męskości w literaturze po 1945 roku oraz męskość w literaturze socrealizmu, przez pryzmat tematu numeru omówiono Ferdydurke Gombrowicza (projekt krytyki analnej), wskazano na temat ojcostwa w polskiej poezji męskich autorów po 1990 roku oraz poruszono zagadnienie końca męskości na przykładzie postaci Wiedźmina.

Bohaterką działu Prezentacje jest Marta Syrwid, prozaiczka, autorka między innymi powieści Bogactwo. W dziale tym zamieszczono artykuł Michała Sowińskiego o powieściach Syrwid oraz rozmowę Anny Kałuży z autorką. Opublikowano też nowe opowiadanie Marty Syrwid Właścicielka, napisane specjalnie dla „Śląskich Studiów Polonistycznych”.

Numer uzupełniają stałe działy: Recenzje i omówienia, Varia oraz Kronika.

Redakcja naukowa: Magdalena Dąbrowska, Piotr Głuszkowski, Zbigniew Kaźmierczyk

Choć mogłoby się wydawać, że tematyka związków Adama Mickiewicza z Rosjanami jest już wyeksploatowana, to zawartość prezentowanej monografii i jej interdyscyplinarny charakter wyraźnie temu przeczą. Przygotowane w nowatorskim ujęciu badawczym kolejne rozdziały książki przybliżają zapomniane bądź nieznane wręcz fakty dotyczące wielkiego pisarza – jego relacji z Rosjanami, recepcji jego dzieł w Rosji w XIX i XX wieku, a także problematyki rosyjskiej w dorobku Mickiewicza i jej znaczenia. Szczególnym i godnym podkreślenia walorem monografii jest różnorodna metodologia poszczególnych tekstów wynikająca ze specyfiki dyscypliny reprezentowanej przez autorów, którymi obok literaturoznawców i językoznawców (rusycystów, polonistów) są także historycy filozofii, kulturoznawcy, jak również bibliotekoznawcy.

Redaktorzy naukowi prezentowanej książki w doskonały sposób zapanowali nad szerokim wachlarzem tematycznym, chronologicznym i metodologicznym artykułów, grupując je w odpowiedniej kolejności w sześć części tworzących jednolitą, ale zróżnicowaną pod względem poruszanej w nich problematyki, strukturę. Tytuły tych części mówią same za siebie: Refleksje (nie tylko) antropologiczne, W kręgu arcydzieł, Ludzie i miejsca, Badania i popularyzacja, W XX i XXI wieku oraz Muzealia.
z recenzji prof. dr hab. Anny Wardy

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (1), ISSN 2720-1104



Autor książki "Aleksander Wat: forma życia. Studia o pisaniu, doświadczeniu, obecności" koncentruje się na zagadnieniach szczególnego doświadczenia pisania twórczego, które polega na nietypowej wspólnocie i zestroju egzystencjalnych i tekstowych struktur. Literatura jest tu rozumiana przede wszystkim jako formacja i forma życia. Pierwsza część książki opisuje kategorię doświadczenia w nowoczesności ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia pisania jako praktyki kształtowania obecności i podmiotowości. Dwie następne części prezentują skrupulatną lekturę oraz interpretacje dwóch ważnych dzieł Aleksandra Wata ("JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka" oraz "Pieśni wędrowca"). Ostatnia część książki zawiera rekapitulację i konkluzje rozważań.

Na publikację, według autorskiej koncepcji Krystyny Pietrych, składają się następujące części: wstęp, Między parodią a profecją, prezentujący najważniejsze tropy interpretacyjne poematu; faksymile JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka z 1920 roku, zmodernizowana edycja Piecyka wraz z komentarzem edytorskim i przypisami, wersja poematu opublikowana w Ciemnym świecidle (1968) oraz tekst Coś niecoś o „Piecyku”, będący autokomentarzem Wata do młodzieńczego utworu. Szczególne uzupełnienie stanowią grafiki Wojciecha Grabowskiego, które są efektem wieloletniej fascynacji artysty niezwykłym poematem i propozycją jego plastycznej interpretacji. Książka jako całość jest zatem zachętą do kontekstowej i wieloaspektowej lektury jednego z najbardziej zagadkowych tekstów polskiego modernizmu.