Postępowania administracyjne i sądowoadministracyjne z kazusami

Prezentowana monografia jest poświęcona ważnej teoretycznie i doniosłej praktycznie problematyce jawności działań administracji. Zawiera wszechstronną i kompleksową analizę prawnych gwarancji jawności, aktualnych poglądów przedstawicieli doktryny oraz wykładni przepisów przyjętej w orzecznictwie sądów administracyjnych. Omówiono w niej m.in.: znaczenie i funkcje, jakie pełni jawność w demokratycznym państwie prawnym, proces kształtowania się prawnych gwarancji jawności, pozycję jawności w międzynarodowym i polskim porządku prawnym, przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz inne unormowania administracyjnoprawne służące realizacji zasady jawności, a także najważniejsze ograniczenia jawności.
Publikacja jest skierowana w szczególności do przedstawicieli nauki prawa, studentów prawa i administracji, urzędników administracji publicznej, adwokatów, radców prawnych oraz sędziów i pracowników sądów administracyjnych.

Bezpieczeństwo oraz prawa i wolności jednostki wydają się być czasem w pewnym „konflikcie” wobec siebie. Jest tak w pierwszym rzędzie z uwagi na nierzadko różny punkt widzenia na znaczenie tych pojęć w praktyce. Wybór któregoś z nich jako „ważniejsze¬go” implikuje bowiem ingerencję w rolę i znaczenie drugiego. Zapewnienie bezpieczeństwa, w dzisiejszych realiach w szczególności, wiąże się chociażby ze stosowaniem metod wkraczających w swobody jednostki (np. monitorowanie otwartych przestrzeni, kontrola korespondencji, limitowanie możliwości wejścia do niektórych budynków itd.). Uznanie natomiast, że to prymat wolności i praw jest nadrzędny, powoduje, że staje się to również pierwszoplanową dyrektywą dla organów państwa. Dyrektywą nakazującą chociażby odstąpić od części metod i środków gwarantujących wprawdzie wyższy poziom bezpieczeństwa (nigdy jednak niedający pełni gwarancji, co jest po prostu niemożliwe), umniejszających jednakże przy tym (nawet li tylko potencjalnie) poziom intymności jednostki (rozumianej jako brak możliwości postrzegania bez jej woli przez innych tego, co robi) w jej codziennym funkcjonowaniu. Ten właśnie problem stał u podstaw rozważań, których zwieńczeniem są artykuły za¬mieszczone w niniejszej publikacji. Otwierają ją opracowania C. Maklesa i Z. Woźniczki odnoszące się do aspektów teoretycznych i historycznych, związanych z pojęciem bezpieczeństwa. T. Miłkowski zajął się z kolei Strategią Bezpieczeństwa Narodowego i dokumentami jej towarzyszącymi, w kontekście wyznaczenia w niej nowego kierunku patrzenia na zagadnienie roli państwa w sferze bezpieczeństwa. Dokument ten podkreśla bowiem wieloaspektowość tego problemu, w której sfera militarna (wojskowa) jest tylko jednym z elementów systemu. W. Kubies opisuje m.in. typologię pojęcia „bezpieczeństwo” i kwestię odczuć społecznych z tym związanych. J. Falecki podjął natomiast próbę przeglądu aktów prawa polskiego pod kątem zobowiązania do współdziałania podmiotów wchodzących w skład systemu zarządzania kryzysowego. A. Wentkowska, zauważając rolę Policji w systemie bezpieczeństwa państwa, opisała jeden z mechanizmów kontrolnych nad tą formacją, będący w dyspozycji Rzecznika Praw Obywatelskich. W tym samym kontekście (a więc opisywanej powyżej formacji porządku i bezpieczeństwa) J. Domagała i I. Wajda dokonują analizy działania Policji z pozycji przestrzegania praw człowieka oraz etycznych aspektów wolności. Ten swoisty „blok” policyj¬ny kończy M. Kolasa, wskazując na możliwe trudności w ocenie, czym w praktyce może być nieposzlakowana opinia. Publikację kończą dwa opracowania mające charakter polemiczny z konkretnymi orzeczeniami. J. Paśnik opisuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 23/11, dotyczący działań operacyjnych służb porządku i bezpieczeństwa (głównie kontroli operacyjnej i bilingów), a M. Ritter i A. Motylewska podejmują próbę oceny skutków ingerencji w prawa i wolności, wywołanych dekretem Rady Państwa PRL (1981 r.) o stanie wojennym. Oddając w Państwa ręce niniejszą publikację, mamy nadzieję, że będzie ona pozycją ciekawą i skłaniającą do dalszych rozważań. Tezy zawarte w artykułach w całości jednak należą do ich autorów. To oni też – indywidualnie – odpowiadają za ewentualne błędy lub twierdzenia, które zdawać się mogą dyskusyjne. W każdym jednak wypadku wynika to wyłącznie – o czym jestem przekonany – z wielorakich możliwości spojrzenia na zawartą w niniejszym tomie tematykę. Tomasz Miłkowski (
Wstęp)

W tym tomie autorzy podjęli próbę spojrzenia na kolejne już aspekty bezpieczeństwa, dosyć rzadko poruszane i z pozoru dosyć odległe od głównego nurtu badania tej problematyki. Pierwszym jest bezpieczeństwo kulturowe, w kontekście prawa administracyjnego, autorstwa G. Krawca. Drugi artykuł, autorstwa T. Miłkowskiego, odnosi się do problematyki imprez masowych i innych form zgromadzeń w kontekście ograniczeń związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ich uczestnikom.Trzecim tematem poruszonym w pracy jest zagadnienie poszukiwania osób zaginionych w odniesieniu do systemu i metod działania w procedurach służb autorstwa A. Wentkowskiej.

Problematyka bezpieczeństwa, tak w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym, na ogół rozpatrywana jest z uwzględnieniem sfery «twardej» dotyczącej pośredniego lub bezpośredniego użycia siły. Niezwykle ważnym, choć często pomijanym aspektem, jest także wymiar «miękki» bezpieczeństwa odwołujący się m.in. do kwestii: ekonomicznych, administracyjnych, prawnych czy społecznych. Rekomendowana publikacja znacząco uzupełnia «lukę» występującą pod tym względem na polskim rynku wydawniczym. Jej wielką zaletą jest oryginalność zastosowanego konceptu badawczego służącego do analizy i oceny bezpieczeństwa społecznego. Zostało to połączone m.in. z umiejętnym wnioskowaniem przyczynowo-skutkowym oraz interesującym zespoleniem rozważań teoretycznych z konkretnymi studiami przypadku.

prof. Sebastian Wojciechowski


Publikacja Krzysztofa Szewiora jest na polskim rynku wydawniczym i edukacyjnym zarazem ważna i potrzebna. Autor stworzył dzieło oryginalne i spójne, w którym dowodzi, iż sprawnie wykorzystuje współczesne teorie, umie myśleć teoretycznie, poprawnie konceptualizuje problemy badawcze i korzysta z dostępnych narzędzi analitycznych zarówno właściwych politologii, ale i naukom pokrewnym. Książka ta to nie tylko nagromadzony materiał empiryczny do weryfikacji pytań badawczych i założeń merytorycznych, ale przede wszystkim interesująca lektura o jednostkowym postrzeganiu i przeżywaniu bezpieczeństwa społecznego we współczesnej Polsce.

dr hab. Marian Mitręga

Publikacja stworzona przez pracowników Katedry Prawa Cywilnego Uniwersytetu Gdańskiego ma służyć ujednoliceniu kształcenia studentów Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie prawa cywilnego. Wspierająca nowoczesną koncepcję problemowej metody nauczania prawa cywilnego książka będzie narzędziem przydatnym w procesie nauczania zdalnego, służąc studentom zarówno do samodzielnego pogłębiania wiedzy, jak i do przygotowania pisemnych wypowiedzi dotyczących sposobu rozwiązania problemów prawnych. Podręcznik ułatwi również powtórzenie materiału podczas przygotowania do egzaminów na aplikacje prawnicze.

Dotychczasowe opracowania naukowe poruszały problematykę udziału mieszkańców we współzarządzaniu gminą w sposób fragmentaryczny, ograniczając się jedynie do wybranych jej aspektów. Stało się to asumptem do omówienia przedmiotowego zagadnienia w sposób kompleksowy, przy zastosowaniu narzędzi badawczych nauki prawa administracyjnego.
Przedmiotem rozważań prezentowanej monografii naukowej są gwarancje prawne udziału mieszkańców w podejmowaniu rozstrzygnięć na poziomie lokalnym w świetle obowiązujących w Polsce regulacji prawnych. Doświadczenia minionych 30 lat potwierdzają trafność reform i założeń ustrojowych poczynionych na rzecz decentralizacji i rozwoju samorządności. Samorząd terytorialny stał się trwałym elementem ustroju i w interesie powszechnym jest dalsze wspieranie udziału mieszkańców w procesach partycypacyjnych. Siłą rozwoju w coraz większym stopniu staje się aktywność obywateli, a nie państwa. Powyższe czynniki wymuszają dokonanie modyfikacji ustrojowych. Konieczne staje się także rozbudowanie regulacji prawnych dotyczących uczestnictwa mieszkańców w zarządzaniu gminą.
Przedstawione w niniejszej pracy rozwiązania, choć elementarne, w przekonaniu Autora, dają szansę na usprawnienie modelu funkcjonowania polskiej administracji, stanowiąc odpowiedź na deficyt mechanizmów koordynacji i współdziałania mieszkańców gminy.