Przedwiośnie Stefana Żeromskiego

Alfabetyczność jest swoistym kompendium, przedstawiającym szerokość pracy krytycznej Henryka Berezy, która z czasem ewoluowała w samodzielną twórczość literacką. Jest dowodem na to, że można oddać się literaturze całym sobą, niezależnie od konsekwencji, z czystej miłości do słowa. Jest również swoistym dziennikiem zmian, które zachodziły w literaturze polskiej powojennej do czasów najnowszych. Na łamach tej książki odnaleźć będzie można teksty poświęcone takim pisarzom jak: Jarosław Iwaszkiewicz, Jery Andrzejewski, Stanisław Piętak, Leopold Buczkowski, Marek Hłasko, Edward Stachura, Wiesław Myśliwski, Marian Pilot, Janusz Głowacki, Andrzej Łuczeńczyk, Janusz Rudnicki, Krystyna Sakowicz, Adam Wiedemann… i wielu innych.
W skład tego tomu wchodzi prawie sto tekstów, część z nich publikowana była w książkach, w czasopismach, niektóre trafia do czytelnika po raz pierwszy.

Edycja krytyczna wszystkich bajek Franciszka Dionizego Kniaźnina – zarówno z pierwszego wydania z roku 1776, jak i z drugiej redakcji, opublikowanej w roku 1788, a potem z niewielkimi zmianami przepisanej w tzw. Rękopisie Puławskim z lat 1794-1796.
Autor starał się zaadaptować motywy znane z literatury antycznej, orientalnej i francuskiej, zwłaszcza z twórczości Jeana Lafontaine’a. Mimo podobieństwa fabuł i postaci są to wiersze zupełnie inne niż bajki Trembeckiego, Krasickiego lub Niemcewicza. W jakiejś mierze realizują wiecznie aktualną funkcję dydaktyczną, ale Kniaźninowi dały przede wszystkim możliwość przeprowadzenia różnorodnych eksperymentów estetyczno-literackich. Zamieszczona w aneksie bajka Orzeł biały i trzy czarne jest jednym z najciekawszych utworów politycznych epoki, napisanym przez mądrego, ale bezradnego obserwatora rzeczywistości politycznej ostatnich lat istnienia Rzeczypospolitej.

Książka Henriego Lewiego to jak dotąd jedyna napisana i opublikowana w języku francuskim monografia twórczości literackiej Brunona Schulza. Proza Schulza została tu określona jako w dwojakim sensie „biała”. Po pierwsze dlatego, że przemilcza dramat osobistych losów pisarza, po drugie, bo przemilcza dramat jego rodziny, polskich Żydów i całej ówczesnej Polski. Zarówno życie osobiste, jak i rzeczywistość lat trzydziestych są dla Schulza źródłem cierpienia. „Wstydliwy sekret utworów Schulza – powiada Lewi – to jego epoka. Związany z nią, wymazuje ją, wymazując przy tym samego siebie”. Za chwilę zaś autor studium pyta: „Jak można oddzielić ten indywidualny los, chorobę i śmierć ojca, od choroby i śmierci zbiorowej?”.

A jednak, jak twierdzi Lewi, w nieco głębszej warstwie utworów Schulza można rozpoznać „marzenie mesjańskie”, które nadaje im „charakter religijny i eschatologiczny”. Najważniejsze mity biblijne, którymi karmi się ta proza, to przecież mity zbiorowego zbawienia przez ważne dla tradycji żydowskiej charyzmatyczne osobowości: Józefa i Mojżesza. Wobec tych bohaterów, tak jak wobec samych Żydów, postawa Schulza jest ambiwalentna – zarazem ironiczna i pełna nadziei.

„Ciała Sienkiewicza” to książka napisana z zachwytu i ze złości na Sienkiewicza. Zachwyt budziła i budzi Sienkiewiczowska sztuka opowiadania, swoisty popęd narracyjny, który nadaje tej prozie wspaniałe tempo i zniewalający styl. Jego czytelnicy rekrutowali się ze wszystkich grup i klas społecznych, a popularność, jaką osiągnął w Polsce i w świecie, pozostaje nieosiągalna dla polskich pisarzy. Wiedział doskonale, że przeszłość musi odzyskać ciało, by budzić zainteresowanie. Dzięki iluzji, którą stwarza literatura, historia ma u Sienkiewicza zmysłową atrakcyjność, materialną konkretność, erotyczną aurę. Złość powstaje, kiedy trzeba stać się krytykiem własnego zachwytu. Wówczas objawia nam się cena, jaką wiedza i talent pisarza muszą zapłacić za ów efekt „łatwej urody”. Jest Sienkiewicz pisarzem, który więcej wie, niż mówi; tłumi się, samoogranicza i cenzuruje, powstrzymując energię swojego pisarstwa, aby nie zniszczyła estetycznego i moralnego ładu, do którego tęskni jego twórczość.


„Dzięki tej książce zaczyna świtać nadzieja na zupełnie nową lekturę polskich klasyków: świeżą, erudycyjną, uwolnioną od licealnych schematów, które od lat „upupiają” najlepszych polskich pisarzy. Pojawia się szansa na nowy model interpretacyjny, który wyrwie polską literaturę z lokalnego zaścianka i odtworzy dialog z myślą europejskiej nowoczesności. Ryszardowi Koziołkowi udało się ożywić i na nowo stworzyć Sienkiewicza, postawić autora, który – wydawałoby się – pisał głównie „ku pokrzepieniu serc”, w jednym rzędzie z największymi swej epoki, Conradem i Faulknerem; pokazać, że także i on jest autorem obdarzonym subtelnym nowoczesnym węchem, szczególnie czułym na kwestię cielesności, jaką odkryła ta zafascynowana Darwinem epoka.” Agata Bielik-Robson

Szczegółowe i obszerne streszczenie, dokładna analiza, charakterystyka bohaterów, ważne pojęcia niezbędne przy omawianiu lektury, testy sprawdzające z kluczem, krzyżówki. Przejrzysty układ, wygodny format. Doskonała pomoc w przygotowaniu do lekcji, testów sprawdzających, prac klasowych i matury.

Władysław Mickiewicz (Paryż 1838 – tamże 1926), historyk, pisarz, dziennikarz, szef Biblioteki Polskiej w Paryżu, działacz społeczny, syn Adama Mickiewicza oraz założyciel jego Muzeum w stolicy Francji, edytor i redaktor, właściciel Księgarni Luxemburgskiej – Librairie du Luxembourg.
Katalog obejmuje zarówno tę część jego Archiwum, która znajduje się w paryskiej Bibliotece Polskiej, jak i bogate wskazówki dotyczące tych jego fragmentów, które z biegiem wydarzeń historycznych zostały rozproszone (Muzeum Literatury w Warszawie).
W Archiwum Władysława Mickiewicza w Paryżu przechowywane są rękopisy jego prac, dokumenty rodzinne oraz osób związanych z rodziną Mickiewiczów, materiały dotyczące kolejnych edycji dzieł Poety i zatrudnień dziennikarskich, a także wybitnych postaci z kręgu samego Władysława Mickiewicza (np. Ignacy Jan Paderewski). Bogato dokumentują życie kulturalne Francji i Polski drugiej połowy XIX wieku oraz pierwszych dziesięcioleci wieku XX.
Katalog w pełni prezentuje paryskie zbiory Władysława Mickiewicza (w tym ikonograficzne), których inwentaryzację zakończono na setną rocznicę śmierci Autora (2026).