Przekraczając Granice

“CHAMY I ŻYDY” - tytuł książki jest oczywiście nawiązaniem do bardzo głośnego w swoim czasie artykułu autorstwa Witolda Jedlickiego opublikowanego na łamach paryskiej „Kultury” w grudniu 1962 roku. Autor kilka miesięcy wcześniej „wybrał wolność” i wyjechał do Tel-Avivu. W swojej pracy, która jak się później okazało - pewnie ku zaskoczeniu jego samego - stała się dziełem jego życia, opisał frakcyjne walki i podziały w łonie, wydawać by się mogło, jednolitej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej czyli komunistycznej mono-partii, która decydowała o wszystkim w komunistycznym kraju nad Wisłą. Autor, który zresztą wiedział co pisze – sam był bowiem pochodzenia żydowskiego – wskazał na duży wpływ działaczy komunistycznych pochodzenia żydowskiego na ówczesną polską politykę. To wtedy właśnie pojawiły się określenia „Chamy” i „Żydy”. Oczywiście autor przytaczał te określenia z pewną odrazą, jako funkcjonujące w potocznym obiegu. Co to ma wspólnego z naszą książką? Jak się okazuje – bardzo wiele. Pozornie mogłoby się wydawać, że określenia Jedlickiego mają charakter czysto historyczny. Jest to jednak założenie błędne, bo wpływ osób o tej określonej proweniencji jest bardzo silny także i współcześnie. Tak więc nadal to lobby ma silne i wyraźne wpływ w Polsce A.D. 2020. I temu właśnie poświęcone są „ Chamy i Żydy we współczesnych czasach”.

Za motto do tej książki mogłoby służyć hasło, które w latach dziewięćdziesiątych towarzyszyło kampanii reklamowej filmu Matrix. Miało ono postać pytania: czy kiedykolwiek wydawało ci się, że z tym światem jest coś nie tak? Domyślna odpowiedź jest oczywiście twierdząca. Powszechne zwłaszcza dzisiaj, kiedy światem nieustannie wstrząsają kolejne kryzysy. Kiedy rozpadają się kolejne z pozoru nienaruszalne struktury życia społecznego. I kiedy perspektywa takiej czy innej apokalipsy – na skutek zmian klimatu, wojny nuklearnej, wielkiej pandemii albo buntu biednych przeciwko bogatym – wydaje się więcej niż prawdopodobna. Jeśli dodamy do tego media społecznościowe i internet, które zamiast – jak o tym niegdyś marzono – sprzyjać budowie globalnej wspólnoty, wzmacniają tylko nasze naturalne tendencje do zamykania się w niewielkich totemicznych plemionach bańkach, krajobraz robi się jeszcze bardziej problematyczny. Ta książka bierze się z przekonania, że właśnie w takim świecie – ba, nade wszystko w takim – dystans, niespieszna analiza unikająca łatwych utożsamień i zbiorowych odruchów są potrzebne co najmniej tak samo jak maseczki w czasie pandemii. Bo choć w erze obrazu, emotikonu i bezzwłocznego działania myślenie i rozumienie nie cieszą się specjalną estymą – nic bez nich nigdy nie zmienimy na lepsze, nie będziemy bowiem wiedzieć, co by należało zmienić i dlaczego.

Maj 2015. Pięć szalonych dziewczyn jedzie do dalekiego kraju, by go zwyczajnie poznać, jego kulturę, mieszkańców, by zobaczyć Wielki Kaukaz z bliska, zasmakować wyśmienitej kuchni i wina, by odkryć coś, co może niewielu przed nimi widziało… Czytajcie i oglądajcie: co, gdzie i jak? Relacje, opisy, porady. Wszystko ciekawie i zabawnie! Treść książki to treść bloga pisanego przez autorkę w latach 2015–2016 w języku polskim i angielskim: 5girlsingeorgia.blogspot.com. Autorka już podczas wyprawy po Gruzji chciała się podzielić opowieściami z szerokim gronem przyjaciół i znajomych, którzy byli bardzo ciekawi, jak było. Zamieszcza tu opisy dni, miejsc, przygód, różne ciekawostki oraz porady. „Uprzedzam, że może być zabawnie – ci, którzy nas znają, zrozumieją żarty, a mamy nadzieję, że inni czytelnicy też”. Oprócz wspomnień głównym celem było promowanie Gruzji. „My same na początku niewiele wiedziałyśmy – wstyd się przyznać, jak mało, choć coraz częściej, słyszy się o tym kraju. Chcę więc promować wiedzę o Gruzji, jej piękno i zachęcać do odwiedzania jej”. Książka wydana w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej. Niniejsze wydanie zawiera obydwie wersje językowe. MAGDALENA WOŹNIAK – absolwentka lingwistyki stosowanej UMCS w Lublinie, przewodnik turystyczny. Pasjonatka podróży, sportu i tańca. Miłośniczka języków obcych, płynnie zna języki: angielski, niemiecki, hiszpański oraz włoski. Od ponad pięciu lat jest stewardesą i mieszka w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Subiektywny przewodnik po najbardziej egzotycznych miejscach świata. Jak bezstresowo zdobyć wulkan, gdzie można ponurkować z rekinami i w jaki sposób eksplorować bezludne wyspy. Znakomita pozycja dla każdego podróżnika i na każdą podróż.

„Projekt: prawda” to pozycja, jakiej na polskim rynku wydawniczym jeszcze nie było. Książka ta jest kolażem, na który składają się miniatury Mariusza Szczygła z własnego i cudzego życia oraz powieść z 1959 roku „Portret z pamięci” zapomnianego dziś pisarza, Stanisława Stanucha.

Szczygieł stawia swego rodzaju pomnik tej przebrzmiałej, ale cenionej kiedyś powieści, porównywanej w latach 60. z dziełami Sartre’a czy Camusa. Jeszcze się nie zdarzyło – uważa pomysłodawca projektu – żeby autor, którego zafascynuje jakaś książka, postanowił wydrukować ją we własnej książce.

Bohater powieści Stanucha wyznaje: „Przyszło mi do głowy, że każdy rozsądny człowiek powinien dążyć do prawdy, starać się odkryć w swoim życiu jedną, bodaj najmniejszą prawdę. W przeciwnym razie życie jego wydawać się może zmarnowane”.

Mariusz Szczygieł – znany reporter, autor „Gottlandu” i „Zrób sobie raj”, przełożonych na 17 języków, laureat Europejskiej Nagrody Literackiej 2009 – twierdzi, że te słowa zainspirowały go do szukania cudzych prawd. Pomogło mu to przeżyć trudny dla niego rok: „Pisarz Stanisław Stanuch z Nowej Huty rzucił mi koło ratunkowe. Narzucił mi rygor”.

Reporter szuka prawdy w Grudziądzu, Supraślu, Warszawie, Londynie, Pradze, Paryżu, Nowym Jorku, w birmańskim Ngapali czy laotańskim Luang Prabang. Jej dostarczycielami są postaci znane jak Stańko, Kapuściński czy Osiatyński, ale i przygodnie poznani pasażerowie pociągów, goście knajp, taksówkarze czy bywalcy warszawskiej księgarni Wrzenie Świata.

„Projekt: prawda” składa się z trzech części. W pierwszej jest zapisem intymnych przeżyć autora, który chowa się przed światem „między malarstwem a muzyką”. Część druga to „Portret z pamięci” czyli książka w książce. Część trzecia jest „zapisem apetytu na życie”, a precyzyjniej ujmując: apetytu na ludzi. Reporter Szczygieł nie ma żadnych zahamowań, aby przypadkowo poznane osoby pytać o ich osobistą filozofię. Spotkani ludzie powierzają mu swoje życiowe odkrycia.

Ktoś uważa, że trzeba zawsze mówić „tak” rzeczom małym.

Ktoś, że albo można należeć do ludzi, którzy wyrzucają krzesła, albo do ludzi, którzy dają krzesłom nowe życie.

Ktoś, że nie wolno dać zasnąć ślimakowi, bo nie wolno dać zasnąć miłości.