Skazany na góry

Historia o realizacji pasji i wielkich marzeniach

Miał swoje „fazy”: muzyka, używki, wreszcie góry. Jedna była najważniejsza, nazywa się Nanga Parbat. Chciał zdobyć ją zimą jako pierwszy. W 2017 zmierzyli się siódmy raz.
Mówili o nim: punk, hipis, outsider. Chodził własnymi ścieżkami. Na wsi, gdzie się wychowywał, nauczył się, czym jest wolność. Potem szukał jej w mieście między blokami, w grupie chłopaków w kapturach. Odnalazł ją w Indiach, potem w podróżach i adrenalinie. Dom miał tam, gdzie właśnie był: w Polsce, w Irlandii, w Pakistanie, w busie, w namiocie na stokach ośmiotysięcznika. W realizacji himalajskich celów nie wspierali go wielcy sponsorzy ani środowisko wysokogórskie. Mimo to walczył o swoje marzenia, a pomagała mu cała Polska.
Tomek Mackiewicz – Czapa, Czapkins, Wegeta – był człowiekiem wymykającym się schematom. Książka o nim to nie tylko relacja z podróży po miejscach, do których trafiał. To także zapis rozmów z tymi, którzy pojawiali się w jego życiu – na chwilę albo na dłużej, z rodziną i przyjaciółmi. Oni również, tak jak Tomek, są wyjątkowi. Jako pierwsi otrzymywali sygnały, że dzieje się z nim coś złego. Akcję ratunkową, w której brali udział wspinacze spod K2, śledziła cała Polska. Książka po raz pierwszy odsłania jej kulisy z perspektywy bliskich Mackiewiczowi osób.

Mariusz Sepioło – reporter. Autor bestsellera Himalaistki. Publikuje w największych tytułach prasowych, m.in. „Tygodniku Powszechnym”, „Polityce”. Nominowany do I edycji nagrody dziennikarskiej im. Zygmunta Moszkowicza

Człowiek i Góra – dzieje wielkich zmagań okupionych najwyższą ceną
Wydana pośmiertnie książka Daniele Nardiego, w której włoski alpinista podzielił się z czytelnikami wspomnieniami z początków swojej kariery, rzeczami, które ukształtowały jego podejście do alpinizmu oraz opowieściami z dzieciństwa i mało spotykanej drodze adepta wspinaczki z południowych Włoch aż po najwyższe szczyty świata. Ponieważ górą szczególną dla Nardiego była Nanga Parbat, to próby jej zdobycia wysuwają się na pierwszy plan.
Nardi relacjonuje między innymi swą pierwszą zimową wyprawę na Nangę, kiedy to dotarł na Żebro Mummery’ego – opadającą skalną wypukłość, którą uznał za „drogę doskonałą” na szczyt. Wspomina samotną próbę zdobycia w cieniu ataku terrorystycznego u stóp góry. W międzyczasie przybliża okupione ogromną stratą podejście pod K2 i wyznaczenie nowej trasy na himalajskim szczycie Bhagirathi III.
Potem omawia trzeci atak na Nanga Parbat, kiedy niemal otarł się o szczyt, co jeszcze bardziej rozbudziło ambicje jego oraz innych wspinaczy. W rok później znowu stawili się u podnóża góry.
Wnikliwy opis burzliwej wyprawy, w której zmieniały się plany, trasa oraz członkowie drużyny to ostatni fragment spisany przez samego Nardiego. Pojawia się tu polski akcent – wspomnienie o współpracy z Adamem Bieleckim. Alessandra Carati domyka całość, relacjonując ostatnią wspinaczkę Nardiego z obozu bazowego. Dobitnie podkreśla kontrast między perspektywą alpinisty a punktem widzenia kogoś, kto dopiero wkracza w wysokogórski świat. Te ostatnie, tragiczne wydarzenia zmuszają do refleksji oraz do spojrzenia na całą książkę w innym – szerszym – kontekście.

Daniele Nardi był alpinistą, który zdobył pięć ośmiotysięczników, w tym dwa najwyższe szczyty świata: Mount Everest i K2. Najbardziej interesowały go trudne technicznie trasy oraz wspinaczka w czystym alpejskim stylu. W 2012 roku rozpoczął realizację długofalowego projektu, obejmującego zimowe zdobycie szczytu Nanga Parbat nową drogą wiodącą przez Żebro Mummery’ego. Zapamiętany został jako niezwykle inspirująca postać światowego alpinizmu.
Alessandra Carati to dziennikarka i pisarka, która wspólnie z Nardim napisała jego biografię oraz doprowadziła do publikacji książki po śmierci alpinisty. Towarzyszyła Nardiemu w jego ostatniej wyprawie.

KULISY DZIAŁANIA NAJWAŻNIEJSZEJ GÓRSKIEJ ORGANIZACJI RATOWNICZEJ W POLSCE TOPR, instytucja z ponad 100-letnią tradycją, to hermetyczne środowisko ludzi, którzy "robią swoje", nie bardzo o tym rozprawiając. Bo kto zrozumie ich strach, gdy zaglądają śmierci w oczy? Kto poczuje to brzemię odpowiedzialności za kolegów i ratowanego? Dla kogo te kilka słów: "uroczyście przysięgam pod słowem honoru" będzie życiowym mottem? TOPR to ludzie zwyczajni, a jednak – wyjątkowi. Ich życie pełne jest determinacji, bólu, nadziei i cudów. Przy tym ci niezłomni bohaterowie pozostają ludźmi z krwi i kości, którzy na zmianę słyszą: „Robicie za mało!” i „To zdecydowanie za dużo!”. Presja środowiska i hejt są ogromne – wystarczy wspomnieć głośną akcję w Jaskini Wielkiej Śnieżnej czy masowy turystyczny wypadek na Giewoncie, kiedy to efekty górskiej tragedii dotknęły wielu zwyczajnych ludzi. TOPR to też dokument - pełen relacji ratowników, świadków i ofiar wypadków, ekspertów. To głos środowisk górskich, także tych za kulisami – matek, żon, partnerek. Tych, które jak w dawnych opowieściach czekają cierpliwie na powrót swoich mężczyzn. W ich życiu oprócz miłości na co dzień jest też śmierć, która z romantyzmem nie ma nic wspólnego. Jak radzą sobie ze stratą najbliższych? Co widzą i czują, patrząc na Tatry? A co myślą sami ratownicy, gdy każdy kolejny dzień może być dla nich ostatnim? Kiedy mają prawo powiedzieć „Dość. Zrobiliśmy wszystko, co mogło być zrobione?”. Tego wszystkiego dowiedzieć się można z niezwykłej serii Beaty Sabały-Zielińskiej – jedynej osoby w Polsce, której udało skłonić się członków TOPR-u do mówienia o sobie. Beata Sabała-Zielińska - rodowita góralka, publicystka i dziennikarka radiowa, przez lata związana z Radiem ZET. Autorka i współautorka książek o stolicy polskich Tatr, Zakopanem. Zajmuje się głównie tematyką górską. Jej książki "TOPR. Żeby inni mogli przeżyć" i "Pięć Stawów. Dom bez adresu" przez długi czas nie schodziły z list bestsellerów. Pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie prowadzi studencką rozgłośnię UJOT FM.

Ścieżka” Nejca Zaplotnika, która doczekała w kraju autora 15 wydań, uznawana jest za jedną z najważniejszych książek górskich w historii, która zmieniła nie tylko samo postrzeganie wspinaczkowego świata, ale także spojrzenie na literaturę górską. Doceniło to jury najważniejszej nagrody w dziedzinie literatury górskiej w Polsce. Podczas Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju „Ścieżka" otrzymała tytuł Książki Górskiej Roku 2019 w kategorii Wspinaczka.

„Jestem skazany na wolność, tak wolny, że wśród ludzi, którzy mnie kochają, i między tymi, którzy mnie nie lubią, pozostaję samotny. Samotny wśród swoich pragnień, marzeń, chęci, samotny na swojej wiecznej ścieżce” - pisze Zaplotnik w „Ścieżce”. Legenda słoweńskiego wspinania porusza bowiem w swojej książce nie tylko temat przygody, niezwykłych wyczynów i dokonań (a na przełomie lat 70. i 80. XX wieku osiągnął on mistrzostwo we wszystkich dyscyplinach, które uprawiał). Zaplotnik zmusza nas także do refleksji, dzieląc się z czytelnikiem swoistą filozofią życiową, mieszając romantyzm ze sportowym duchem.

Po blisko 40 latach od pierwszego wydania, „Ścieżka” w końcu ukazała się w Polsce! To doskonała okazja dla każdego miłośnika gór, by poznać bliżej historię jednego z najwybitniejszych wspinaczy i książkę, która według Bernadette McDonald „wyniosła literaturę górską na nowy poziom”.

„Dlatego też, ponieważ posiadałem ten dziennik, z dokładnymi zapiskami codziennie i na bieżąco uzupełnianymi, mogłem po latach napisać tą książkę i opisać w niej co ciekawsze fragmenty z życia naszej grupy i z tej mojej pierwszej wyprawy wysokogórskiej, a przez to uzmysłowić przeciętnemu czytelnikowi, jaką początkową drogę w swojej karierze alpinistycznej, musieli częstokroć przejść ci, którzy później zostali znani, jako zdobywcy najwyższych gór i najbardziej niedostępnych urwisk skalnych”.

W książce pt. „W ścianach Dżangała” autor zawiera swoje wspomnienia i przeżycia z najważniejszej wyprawy w góry, gromadzi swoje refleksje i przemyślenia na temat wyprawy na masyw Dżangała znajdujący się w Rumunii. Autor opisuje także osoby, które towarzyszyły mu właśnie w tej wyprawie. Ludzi, którzy gotowi byli ryzykować życie, by pokonać kolejne góry… Niestety wielu z takich wypraw nie wraca gdyż zostają tam, gdzie za życia zostawili serce.

Sześć dramatycznych historii, które w swoim czasie nie schodziły z pierwszych stron gazet we Francji, w Szwajcarii i we Włoszech. Wszystkie wydarzyły się w Alpach, każda odcisnęła swój ślad w świadomości społecznej. Łączy je jedno: tajemnica. Co zachwiało legendą psów-ratowników z Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda? Czy wspinający się na szczyt Mont Blanc wiedzą, że stąpają po cmentarzysku, i czy Homi Bhabha – twórca indyjskiej atomistyki – musiał zginąć w katastrofie samolotowej pod szczytem tej góry? Czy można przetrwać noc na wysokości 3500 metrów nad poziomem morza w sari i w pantofelkach? Co skłoniło Henryka Mückenbrunna, jednego z „tatrzańskich diabłów”, do wyprawy przez Alpy w śnieżną zawieruchę? Czy wola życia może wygrać z administracyjnym bezwładem, ludzką obojętnością i głęboko zakorzenioną tradycją? By odpowiedzieć na te pytania, Elżbieta Sieradzińska, autorka biografii Wandy Rutkiewicz, odtwarza losy bohaterów historii, które rozegrały się w alpejskim krajobrazie. Ich scenariusz napisały życie i góry. Epilogu być może nie poznamy nigdy.