Szewcy lektura z opracowaniem

Jeden z najsłynniejszych dramatów Karola Huberta Rostworowskiego, w którym ukazuje brutalne i świętokradcze oblicze rewolucji francuskiej i bezradność konserwatywnych elit. Król Ludwik XVI zostaje zgilotynowany, po nim zaś przedstawiciele arystokracji, a wreszcie sami rewolucjoniści. Autor nakreślił w swym dramacie obraz ludu wplątanego w mechanizm rewolucji, której owocem staje się nienawiść i strach, a w konsekwencji nędza i głód.

Wszystkie trzy dramaty pokazują wpływ władzy na jednostkę. Niezależnie, kto i z jakiego powodu i na kogo oddziałuje.
„Skarb” - komedia, w której pokazany jest mechanizm manipulacji ludźmi polegający na obietnicy dobrobytu w zamian za ślepe akceptowanie tego, co władza daje. Na jednej szali znajduje się wolność, a na drugiej pełny żołądek oraz zamordyzm, jeśli się wychylasz ponad to, co ci wolno.
„Zagadkowa śmierć pana B.” - to z kolei kryminał. Przedstawia sytuację, która mogłaby się zdarzyć w każdym domu. Niby zwykła śmierć chorego na cukrzycę człowieka w oczach śledczych urasta do rangi morderstwa. Dramat kończy zaskakujący i tajemniczy finał.
„Biurosztuczna inteligencja” - opowiada o pracy młodych ludzi w korporacji. Oczekiwania pracodawców dotyczące coraz większej wydajności powodują, że zanika różnica między ludźmi a sztuczną inteligencją. Widz do końca nie wie, czy pracownicy to normalni ludzie czy roboty.

O książce:

Z dramatami Pawła Bitki Zapendowskiego widzowie mieli okazję zetknąć się podczas czytań performatywnych na scenie Domu Literatury w Warszawie w 2023 roku. Czytania te w pełni odsłoniły ich potencjał, wzmocniony przez grę aktorów, ich interpretację i drobne zabiegi reżyserskie.
Wraz z tą książką oddajemy w ręce czytelników trzy inne sztuki krakowskiego dramaturga, z przekonaniem, że wybrzmią one z równą siłą w głowach odbiorców jak te, czytane przez artystów scen teatralnych.
Anna Nasiłowska

Trzy dramaty z różnych okresów twórczości autora, które on sam zalicza do komedii. Łączy je wyrazisty styl prowadzenia dialogów i akcji scenicznej, który charakteryzuje się dużymi skrótami i wolną przestrzenią zostawioną czytelniczej wyobraźni na wypełnienie jej niewypowiedzianą treścią, choć bywa, że jej odbiór wymaga pewnej dozy erudycji. Pokazane w teatrze, skłaniają widza do cichej umysłowej interakcji. A pokazania na scenie są na pewno warte.
Zbigniew Zbikowski

O autorze:
Paweł Bitka Zapendowski - dramaturg, reżyser, scenograf, kompozytor. Ukończył Akademię Muzyczną i scenografię na ASP w Krakowie. W latach 90. związany z Piwnicą pod Baranami. Autor sztuk: Jak z Almodovara, Jestem jaka jestem, Kantor w Paryżu, Noc Trakla, Trakl Nieskończony, Trakl Blok X, monodramu Miałem Wielkie Szczęście – o Andrzeju Wajdzie, słuchowiska Leo Lipski Story – Miłość na Miodowej, a także e-booków, m.in. Monique Stalens et son Theatre I i jej teatr oraz Kurs dramaturgii. Nagrodzony w konkursie na komedię X Talia '06. Wystawiał swoje sztuki w Espace Beaujon w Paryżu, Instytucie Teatralnym w Warszawie, Teatrze Bagatela i Off-Groteska w Krakowie, w domach i centrach kultury. Należy do SPP, ZASP, ZPAP i SDP.

FRAGMENT
PAN WOJTEK: Pan skąd pochodzi?
KANTOR: Z Wielopola.
PAN WOJTEK: Nie słyszałem. Mieszka tam?
KANTOR: W Krakowie. A teraz niech pan mi coś powie.
PAN WOJTEK: Proszę.
KANTOR: Bo to bardzo ciekawe pytanie. Co mogło urodzić się w takim nędznym miasteczku jak Betlejem?
PAN WOJTEK: Że jak?
KANTOR: Albo, albo... co mogło powstać w takim Krakowie? Aby miało swoją rangę i było docenione?
PAN WOJTEK: Nie mam pojęcia. W sztuce?
KANTOR: W sztuce, w sztuce.
PAN WOJTEK: Lajkonik? Matejko?
KANTOR: A znają tutaj Matejkę?
PAN WOJTEK: W Paryżu? Skąd! Oni nie znają tu nic. Sami siebie hołubią.
KANTOR: No więc właśnie.

Dom mieszczański z przełomu wieków. Pani Dulska nawet nie przypuszcza, że coś może zakłócić jej spokojną, sytą, kołtuńską egzystencję. Mocną ręką dzierży ster domowych rządów. Tymczasem syn, Zbyszko Dulski, usiłujący wieść żywot młodopolskiego cygana, nieprzyjemnie ją zaskakuje. Być może wkrótce pani Aniela zostanie babcią. Czy miasto weźmie na języki rodzinę, w której syn ożenił się ze służącą? Czy pani Aniela zdoła utrzymać skandal w tajemnicy? Jak rozwiąże się sprawa Hanki, którą w domu Dulskich pozbawiono złudzeń co do ludzkiej uczciwości i prawości?

Dla mnie Podróż na Księżyc to opowieść ponadwspółczesna. Méli s z Lumičre’em dyskutują w małym, przydworcowym sklepie z zabawkami (który kojarzy się z przytułkiem, sanatorium kultury, domem twórczej starości) o odwiecznej antynomii świata. [...] Spotkanie analitycznego, sceptycznego i sytego Lumičre’a, który dał światu kinematograf, z Méličsem – poetą, „dzieckiem” i biednym sklepikarzem – to opowieść o dwóch archipelagach, podobnie jak w wierszu o spotkaniu Fortynbrasa z Hamletem. Niemożliwa symbioza. Choć ten awers (wynalazek) i rewers (sztuka) nie mogą bez siebie istnieć.

Janusz Łastowiecki, e-teatr



Wydana w 2018 r. świetna powieść Latawiec z betonu to zanurzona w poetyce realizmu magicznego, chwilami mocno satyryczna narracja o drugim najdłuższym budynku Europy (ewenemencie architektonicznym i zarazem eksperymencie społecznym). O zaskakującą fabularnie, znakomicie skonstruowaną opowieść teatr upomniał się dość szybko – już w 2018 r. w ramach projektu „Teatroteka” powstał spektakl telewizyjny Falowiec w reż. Jakuba Pączka, a rok później Wawrzyniec Kostrzewski wyreżyserował dla Polskiego Radia słuchowisko Latawiec z betonu.

Anna Jazgarska, teatralny.pl

„Dramaturgia Jarosława Jakubowskiego reprezentuje zapowiadany już od tak dawna, a mimo to cały czas oczekiwany, powrót do opowieści i postaci w dramaturgii. Powrót – jednak z uwzględnieniem wszystkich wartościowych przemian w dramaturgii. [...] Wiele utworów z tego najnowszego tomu dramatów zaczęło już swoje życie publiczne. Pięć tekstów (Pogrzeb – pod tytułem Nieodwołalne, Człowiek z lodu, Buława, Witaj Barabaszu, Królestwo), napisanych jako słuchowiska radiowe, miało premiery w doskonałej obsadzie i reżyserii, jak również opracowaniu dźwiękowym przez wybitnych specjalistów.” (ze wstępu Jagody Hernik Spalińskiej)

Jarosław Jakubowski – poeta, prozaik, dramatopisarz. Współpracownik Dwumiesięcznika Literackiego „Topos”. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wydał kilka tomów wierszy, prozę oraz sztuki teatralne antologiach: Generał i inne dramaty polityczne (ADiT, Warszawa 2016) oraz Prawda i inne dramaty (ADiT, Warszawa 2017). Jako dramaturg debiutował w 2007 roku w Laboratorium Dramatu w Warszawie czytaniem scenicznym sztuki Dom matki. Na polskich scenach odbyły się premiery szeregu jego sztuk, w tym: Generała, który zdobył Grand Prix festiwalu polskich sztuk współczesnych „Raport” w Gdyni w 2011 roku, oraz Wiecznego kwietnia, za który zdobył Nagrodę Główną Konkursu Metafory Rzeczywistości 2012 w Poznaniu. W roku 2016 jego sztuka Viva Violetta! została wyróżniona w ogólnopolskim konkursie na sztukę teatralną inspirowaną życiem i twórczością Violetty Villas. Prawda została zrealizowana jako spektakl telewizyjny przez Teatrotekę w 2016 roku. Jego sztuka Incydent znalazła się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej 2020.