Szumią, trzeszczą i szeleszczą

Publikacja będzie przydatnym narzędziem diagnostycznym przy badaniu artykulacji przede wszystkim dzieci pięcioletnich, ale także starszych, młodzieży i dorosłych, jeśli z jakiegoś powodu ich wymowa jest niepoprawna, nieutrwalona, nieukończona w swym rozwoju lub opóźniona czy głęboko zaburzona. Zawarty w segregatorze obszerny kwestionariusz obrazkowo-wyrazowy służy ocenie ilościowej i jakościowej wymawianych głosek w mowie kontrolowanej i spontanicznej oraz tych, które uległy elizji, substytucji i deformacji.

„Zakres tematyczny recenzowanej pracy zbiorowej jest dosyć szeroki ‒ można go zlokalizować na pograniczu paru dyscyplin naukowych, począwszy od gerontologii, logopedii i językoznawstwa, poprzez medycynę, neurofizjologię i neuropsychologię, do współczesnej komunikacji społecznej, zaś tematem głównym jest obecna w tytule monografii gerontologopedia, czyli logopedia wieku podeszłego. Jest to młoda, tworząca się subdyscyplina z pogranicza logopedii i gerontologii, która zajmuje się procesami komunikowania się słownego osób starszych, wyjaśnia rozwojowe zmiany związane z jakością realizowanych funkcji komunikacyjnych oraz wskazuje drogi postępowania diagnostycznego zjawisk patologii mowy i języka a także ustala metody pracy z pacjentem. Bez wątpienia recenzowana książka jest dziełem nie tylko interesującym poznawczo, napisanym przez wysokiej klasy specjalistów, ale nade wszystko jest publikacją pionierską w polskiej literaturze przedmiotu. Struktura tej publikacji zbiorowej obejmuje trzy obszerne części, których tematem przewodnim jest komunikacja (cz. I: Wprowadzenie do komunikowania w starości, cz. II: Komunikacja w procesie fizjologicznego starzenia się, oraz cz. III: Komunikacja powikłana procesami patologicznymi). […] Recenzowana praca to ważna publikacja, nowatorska w swej problematyce, o przejrzystej strukturze treści, bardzo dobrze udokumentowana i wartościowa poznawczo”.

Z recenzji prof. dra hab. Adama Zycha

Jedyny tego rodzaju słownik w Polsce i jeden z nielicznych na świecie. Obejmuje ok. 800 wykrzykników onomatopeicznych – czyli wyrazów typu bęc, bzz, cha-cha, kuku, łubudu, mach, trach, tup, wiu – zilustrowanych ponad 1000 przykładów ze wskazaniem źródła. Ponadto zawiera trzy indeksy, które ułatwiają dobór onomatopei do naśladowanego dźwięku lub ruchu oraz do założonego rymu (co przyda się autorom wierszy dla dzieci). Walory edukacyjne książki powiększa kilkanaście całostronicowych artykułów, które ukazują rolę dźwiękonaśladownictwa i symboli dźwiękowej w funkcjonowaniu języka. Książka zainteresuje wychowawców przedszkoli i nauczycieli szkół podstawowych, autorów wierszy dla dzieci, tłumaczy, scrabblistów, semiotyków, teoretyków literatury, historyków literatury dziecięcej, językoznawców, słownikarzy oraz miłośników słowników. Autor jest profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, twórcą i współtwórcą kilkunastu słowników, a także publikacji monograficznych, podręcznika akademickiego i licznych artykułów. Od wielu lat jest związany zawodowo z Wydawnictwem Naukowym PWN. Przykładowe hasła: BLA-BLA bla-bla itd. || ble-ble itd. Nazwy imitujące dźwięk słów, które są zbyt błahe, żeby je przytaczać. Pierwsza z angielskiego blah, druga może z kontaminacji pierwszej i rodzimego ple-ple (zob.). Wyraz pokrewny: blablać. Lars życzył sobie banalnej muzyczki i nieskomplikowanych tekstów. Takich w stylu: „Ja kocham cię tak, jak ty kochasz mnie, bla, bla, bla…” (CKM) Wysłałem te listy 27 maja, aby zdążyły dojść przed podpisaniem konstytucji przez prezydenta. Odpowiedział tylko Sejm, ale to było takie klasyczne ble, ble, ble. (Super Express) BRYK bryk Nazwa dźwięku, jaki powstaje, gdy zwierzę takie, jak koń, osioł lub baran, biega, podrzucając w górę tylne nogi i zad. Wyrazy pokrewne: brykać, bryknąć. (…) ułożyła mu łepek na poduszce, przykryła kołderką i śpiewa: — Aaa, lululu, mój baranku Czarnulu! Ale Czarnulek — fik! bryk! — i już stoi na nóżkach. (Maria Kownacka, Zofia Malicka, Dzieci z Leszczynowej Górki)

Szlacheckie mowy pogrzebowe – dwa ujęcia. Tradycja gatunku i realizacje Jakuba Sobieskiego nie stanowi syntezy sensu stricto, ale koncentrując się na określonych zagadnieniach, dopełnia wielowymiarowy obraz szlacheckiego oratorstwa funeralnego. Książka składa się z dwu części. Pierwsza omawia przemiany oratorskich gatunków funeralnych od greckiego antyku do 1576 roku, kiedy to Jan Kochanowski wygłosił nad grobem brata Przy pogrzebie rzecz. Chronologicznie są to greckie: epitaphios logos, paramythetikos logos oraz monodia, rzymska laudatio funebris, mowy wczesnochrześcijańskie, humanistyczna oratio funebris oraz staropolskie: oratio ab hospitibus, czyli mowa od gości (określana też jako: kondolencja na pogrzebie) i dziękowanie w imieniu rodziny (oratio gratiarum actoria nomine consanguineorum). Druga część przedstawia analizy mów Jakuba Sobieskiego w układzie problemowym podzielone na trzy rozdziały odpowiadające trzem częściom wystąpienia: exordium, confirmatio, narratio. Każdy z nich podejmuje inny aspekt wystąpień kasztelana krakowskiego i stosownie do poruszanego tematu wykorzystuje odmienną metodologię: od analizy komparatystycznej po przegląd stałych formuł retorycznych typowych dla gatunku.



Małgorzata Ciszewska – historyk literatury i kultury wieku XVII, profesor Instytutu Badań Literackich w Pracowni Literatury Renesansu i Baroku IBL PAN. Autorka dwu obszernych monografii: Staropolskie szlacheckie oracje weselne. Genologia, obrzęd, źródła (Warszawa 2008) i Tuliusz domowy. Świeckie oratorstwo szlacheckie kręgu rodzinnego (XVII–XVIII wiek) (Warszawa 2016), oraz licznych studiów poświęconych staropolskiej epistolografii i oratorstwu. Wspólnie z Marią Barłowską wydała edycję krytyczną: Jakub Sobieski Mowy pogrzebowe (Warszawa 2019). Od lat aktywnie działa w Stowarzyszeniu „Pro Cultura Litteraria” – organizacji wspierającej polonistyczną działalność naukową i wydawniczą.

Językoznawcza opowieść o współczesnych kilkulatkach postrzeganych w wymiarze używanego przez nich słownictwa. Książka została przygotowana na podstawie bardzo dużego korpusu tekstów – ukazuje dwa i pół miliona słów użytych przez dzieci w różnych sytuacjach komunikacyjnych: w monologach, opowiadaniach, rozmowach między sobą podczas zabawy czy rozmowach z dorosłymi. Książka zawiera słowniczek słów znanych dzieciom na tyle, że posługują się nimi w czynnej, mówionej odmianie swojej polszczyzny.
Publikacja nawiązuje do książki pod tym samym tytułem, która ukazała się ponad trzydzieści lat temu, i stanowi znakomity materiał porównawczy.

Prezentowana pozycja jest zbiorem 15 scenariuszy z kompletem załączników, do których należą zestawy wyrazów i tekstów, materiał obrazkowy oraz zadania i łamigłówki, które mogą służyć jako podstawa terapii logopedycznej głosek szeregu syczącego. Publikacja adresowana jest do logopedów rozpoczynających karierę zawodową, nauczycieli nauczania zintegrowanego oraz rodziców, którzy pragną aktywnie uczestniczyć w procesie terapii prowadzonej przez specjalistę.