Władza A Społeczeństwo Formowanie Systemu Komunistycznego W Województwie Białostockim W Latach 1944 - 1948

Kontrwywiad radziecki SMIERSZ w 1944 roku i wcześniej prowadził na zajętych po Wisłę i Narew terenach, aktywną akcję przeciwko żołnierzom Armii Krajowej. Zaczęły się masowe aresztowania, szczególnie intensywne w październiku 1944 roku. Dotyczyły one przede wszystkim działaczy konspiracyjnych. Widocznie organia aresztujące i następnie deportujące byłych bojowników na Wschód stały na stanowisku, że skoro byli oni niebezpieczni dla okupanta niemieckiego, to mogą też być niebezpieczni dla nich. Lepiej więc mieć ich pod kluczem jako internowanych lub skazanych.

Wspomnienia Władysław Tatarkiewicza (1886-1980).

Warszawa 1958. Szare ulice, na każdym kroku milicja. W mieście pojawia się mężczyzna o niebanalnej urodzie i światowych manierach. Wynajmuje mieszkanie, zaczyna pracę, wieczorami wychodzi albo przyjmuje u siebie.
Ilu mężczyzn składało o nim raporty? Na ilu SB zbierała informacje? Czy istnieją różowe teczki? Kogo kochał najbardziej i kto zdradził go najboleśniej? Jak wyglądało jego życie na co dzień i dlaczego naprawdę musiał wrócić do Francji? I wreszcie – kim był jego legendarny kochanek?
Nieznana historia Michela Foucault, wielkiego francuskiego filozofa, który  przez rok przebywał w Polsce i pozostawił po sobie dopiero dziś odkryte ślady. Teczki SB, które nie miały ujrzeć światła dziennego. Pamięć ludzi, którzy go znali i dla których dużo znaczył. Wspomnienia, fakty, dokumenty.
Śledztwo, którego efektu nikt się nie spodziewał.

"Tworząc naszą organizację, mieliśmy na celu wyzwolenie wolnej, niepodległej Polski, bez żadnych obcych wpływów"... zeznał Marian Pilarski podczas jednego z przesłuchań. Wolnej Polski nie doczekał ani on, ani jego najbliższy współpracownik - Stanisław Bizior. Marian Pilarski został skazany na czterokrotną karę śmierci, Stanisław Bizior - na karę śmierci. Obydwaj zostali rozstrzelani 4 marca 1952 roku o godz. 5.30. Po odnalezieniu, ich ciała spoczęły w Krypcie Bohaterów w bazylice św. Antoniego w Radecznicy.

Autor w książce wyraża swój stosunek do ludzi, instytucji i państw, czyli do wszystkiego, z czym przyszło mu się zetknąć i czasami zmierzyć. Jako syn więźniów Revensbrucku i Stutthofu w swoim życiu pozostawał wyczulony na sprawy rodaków. Obserwując bacznie wydarzenia w kraju i na świecie, uznał za stosowne się do nich odnieść. Swoim opisem PRL-u potwierdził, że rzeczywiście był to najweselszy barak socjalizmu. Wolną Polskę uznaje zaś za nie do końca spełniającą marzenia rodaków i w tym znaczeniu wyraża własne wizje poprawy państwa.

Książka zawiera niepublikowaną korespondencję prowadzoną w latach 1959–2003 między wybitnymi i znanymi osobistościami z zakresu historii Polski i powszechnej: Janem Nowakiem-Jeziorańskim i Zbigniewem Brzezińskim.
W tej ciekawej wymianie myśli, opinii i komentarzy obaj wybitni mężowie stanu poruszają rozmaite kwestie związane m.in. z: sytuacją międzynarodową okresu „zimnej wojny”, funkcjonowaniem Radia Wolna Europa, polityką Stanów Zjednoczonych względem krajów tzw. bloku wschodniego, a zwłaszcza PRL, środowiskiem emigracji polskiej, w tym „Kultury”, wątkami biografii własnych i innych publicznych osób czy wizerunkiem Zbigniewa Brzezińskiego kreowanym w ówczesnej polskiej prasie.
Dzięki tej wyjątkowej lekturze poznajemy obu korespondentów z nieznanej, bardziej prywatnej, nieoficjalnej strony. Publikacja ukazuje też mało znane fakty, przytacza zaskakujące opinie i komentarze odnośnie do ówczesnej sytuacji międzynarodowej i krajowej.
Wydanie w 2014 roku zbiegnie się w czasie ze stuleciem urodzin Jana Nowaka-Jeziorańskiego i uchwalonym przez Senat RP rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego.