Wojna według Karskiego

POLACY, KTÓRZY PRZEŻYLI AUSCHWITZ
OSTATNI MOMENT, BY POSŁUCHAĆ OCALONYCH

Józef Paczyński, rocznik 1920. Więzień numer 121 – z pierwszego transportu, fryzjer komendanta Rudolfa Hössa. Na pytanie, czemu nie poderżnął mu gardła, będzie musiał odpowiadać przez całe życie.
Marceli Godlewski, 1921, AK-owiec, egzekutor Kedywu. Po wielu miesiącach przesłuchań trafia do obozu, skąd ucieka przy pierwszej okazji.
Lidia Maksymowicz, najmłodsza. Uwięziona jako trzyletnia dziewczynka. Wystraszone dziecko ukrywające się pod pryczą przed wzrokiem doktora Mengele.
Karol Tendera, więzień numer 100 430. Zakażony tyfusem w ramach eksperymentu medycznego. Nigdy nie pogodzi się z tym, że można bezkarnie mówić o „polskich obozach zagłady”.
Stefan Lipniak, 1924. Czterdzieści cztery miesiące za drutami. Cała młodość. Niewiele o tym mówi, bo życie to nie tylko obóz.
Mija 70 lat. Byli więźniowie Auschwitz nadal żyją i są wśród nas. Spotykamy ich na ulicy, w tramwaju, w aptece. Mijamy w pośpiechu, nie zwracając uwagi. Wciąż mają dużo do opowiedzenia. Oto ich historie.

Wznowienie wspomnień generała Stanisława Sosabowskiego – jednej z dramatycznych postaci najnowszej historii Polski, bohatera walk na Zachodzie w czasie II wojny, twórcy pierwszej w historii polskiej formacji spadochronowej.
Pierwsza Brygada Spadochronowa zasłużyła się przede wszystkim w bitwie pod Arnhem (Holandia). Wkrótce potem Sosabowski w krzywdzący sposób został przez brytyjskie i polskie dowództwo odsunięty od Brygady. Po wojnie pracował w Anglii jako zwykły robotnik.

Muzeum Katyńskie Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego oraz Wojskowy Instytut Wydawniczy w Warszawie przygotowały z okazji setnej rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami w 1920 roku, określanego zwykle Bitwą Warszawską, interesujący album. Opracowanie to, związane z dziejami wojny polsko-bolszewickiej lat 1919-1920, wykorzystuje zasób ikonograficzny zgromadzony w Muzeum Katyńskim w Warszawie. Poprzez dziesięć sylwetek uczestników tej wojny, a zarazem ofiar zbrodni katyńskiej w 1940 roku, ukazana została nić łącząca zwycięstwo Wojska Polskiego nad Armią Czerwoną z późniejszą o dwie dekady sowiecką zbrodnią na polskich oficerach.
W 1920 roku nad Wisłą i Niemnem żołnierze polscy rozgromili siły zbrojne Rosji Sowieckiej i powstrzymali napór komunizmu na Europę. W 1940 roku przywódcy Związku Sowieckiego zdecydowali o dokonaniu masowego mordu na obywatelach Rzeczypospolitej Polskiej.
Za sprawą tego albumu powracają do nas poprzez słowa i doskonale dobrane fotografie bohaterów, ich rodzin, bliskich oraz wydobytych z grobów osobistych przedmiotów współtwórcy zwycięstwa z 1920 roku, który dwadzieścia lat później za wierność Polsce zapłacili życiem i spoczęli w przepastnych mogiłach Lasu Katyńskiego, Charkowa- Piatichatek, Miednoje koło Kalinina (Tweru). Tymczasem przed oczami czytelnika rozwijają się niezwykłe losy, począwszy od dzieciństwa, przez lata nauki, pracy społecznej i zawodowej, służby wojskowej, w najróżniejszych życiowych rolach męża, ojca rodziny, duchownego, sportowca, harcerza, urzędnika aż po grób.

Jerzy Zieliński – urodzony w 1935 roku, studiował w latach 1956–1961 na Politechnice Wrocławskiej, którą ukończył ze stopniem mgr inż. mechanika o specjalności Maszyny Robocze Ciężkie. W życiu zawodowym przepracował ponad 55 lat w przedsiębiorstwach związanych z przemysłem maszynowym.
Jest autorem trzech wdrożonych wynalazków z dziedziny mechaniki oraz trzydziestu ośmiu publikacji o tematyce zawodowej drukowanych w czasopismach naukowo-technicznych i branżowych.
Spisywaniem wspomnień zajął się na emeryturze w wieku 77 lat.
W książce pt. "Lata dzieciństwa i młodości: 1939–1956" opisał swoje życie na Kresach Wschodnich widziane oczami dziecka podczas dwukrotnej okupacji niemieckiej i dwukrotnej radzieckiej, a także wysiedlenie na Śląsk z trudną asymilacją w środowisku autochtonów oraz realizację swoich marzeń o lotnictwie z finałem przystosowywania się do życia w Świdniku, mieście budowanym na szczerym polu przy fabryce samolotów.

Naoczny świadek wspomina cztery lata spędzone w piekle Auschwitz.

Wydaje się, że o tym obozie powiedziano już dość. Jednak wspomnienia Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat niewyczerpany. Zgłębiany nawet wielokrotnie, nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać.
Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą „karierę”. Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom oraz ludziom – czasem nawet wbrew sobie – „awansował” na kolejne stanowiska. Na nich nie tylko mógł przetrwać we względnie lepszych warunkach, ale także konspirować i obserwować, a w ostateczności opisać funkcjonowanie różnych członów obozu, przeplatając swą relację obrazami z życia codziennego.
Autor nie oddaje oczywiście całości obozowego życia, ale jego opis jest bardzo szeroki, a nadto rzeczowy, treściwy i bezpośredni. Nie obawia się nazywać spraw i sprawców po imieniu. Właśnie dzięki temu jego wspomnienia wywierają ogromne wrażenie.
Główny tekst książki uzupełnia treść artykułów i dokumentów spisanych przez Stanisława Głowę w innym czasie. Rozwija on w nich i pogłębia niektóre wątki obozowe.
Opracowanie zilustrowano zdjęciami z archiwów rodziny.