Wojskowa służba zdrowia Okręgu Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź w latach 1921-1939

Pod koniec XI w. do Europy docierały wieści o chrześcijanach cierpiących w Ziemi Świętej prześladowania z rąk muzułmanów, którzy najechali ich terytorium i zbezcześcili Grób Pański. Poruszeni tymi doniesieniami rycerze chrześcijańscy chwycili za broń i wyruszyli ku Jerozolimie z wyprawą wojenną, która w historii zapisała się jako I krucjata.

Na ich drodze stanęła twierdza Antiochia, którą udało im się zdobyć po ośmiu miesiącach ciężkiego oblężenia. Umęczeni w bojach weszli do pustego i zniszczonego miasta, które zamiast dać im wytchnienie na drodze ku świętym miejscom Jerozolimy, stało się dla nich pułapką. Zająwszy twierdzę, zostali ponownie zaatakowani przez muzułmanów. Wyczerpani i pozbawieni zapasów krzyżowcy mogli już liczyć tylko na cud. I ten się wydarzył – skazani na klęskę uwierzyli, iż w ich rękach znalazła się jedna z największych relikwii chrześcijaństwa – Święta Włócznia, którą przebito bok Chrystusa. Cudowne zwycięstwo w bitwie pod Antiochią otwarło chrześcijanom drogę ku Jerozolimie i stało się punktem zwrotnym w dziejach I krucjaty.

Najnowsza książka Marcina Pielesza to druga po Lepanto 1571 opowieść z serii poświęconej najważniejszym bitwom w historii chrześcijaństwa. I tym razem Autor poza barwnym opisem walk, oręża i taktyki bitewnej kreśli interesującą panoramę wydarzeń, które poprzedzały zbrojne starcie lub mu towarzyszyły.

Marcin Pielesz jest historykiem, autorem wielu publikacji o tematyce historycznej. Jego pasją poza historią są górskie wędrówki i odkrywanie nieoczywistych szlaków podróżniczych.

"Przedstawieniem walk w południowo-wschodniej części Warmii na początku I wojny światowej zajmowali się liczni historycy niemieccy i rosyjscy, ale niewielu badaczy polskich. Wydarzenia te miały doniosłe znaczenie dla dalszego przebiegu działań frontowych i nie znalazły dotychczas w polskiej historiografii stosownego odzwierciedlenia. Dlatego z uznaniem trzeba odnotować podjęcie tegoż naukowego wyzwania przez Tomasz Marcina Duchnowskiego. [...] Autorowi udało się połączyć ze sobą dwa niezwykle ważne elementy – naukową rzetelność i przystępny dla odbiorcy opis wydarzeń. Poruszane w dziele zagadnienia dotyczą kroków podjętych przez stronę niemiecką i rosyjską na terenie Prus Wschodnich przed wybuchem I wojny światowej, charakterystyki wojskowo-geograficznej rejonu głównych walk na terenie Warmii i przebiegu działań wojennych w sierpniu 1914 roku oraz ukazują straty poniesione przez obie strony. [...] Dużo miejsca w swym opracowaniu dr Duchnowski poświęcił problemom towarzyszącym funkcjonowaniu armii. Zaliczył do nich przede wszystkim stosunek społeczeństw przeciwstawnych stron do wojska i rozwoju organizacyjnego jednostek wojskowych, problemy kwaterunkowe, potencjał ludzki i wynikające z niego możliwości mobilizacyjne oraz niedostatki w uzbrojeniu i wyposażeniu żołnierzy. Wyeksponował zaangażowanie i determinację żołnierską oraz wkład w wysiłek zbrojny. [...] Opracowanie wyróżnia się wartościami poznawczymi, wzbogaca również naszą wiedzę o ważnych i kontrowersyjnych problemach XX wieku, w tym łączących się z dziejami narodu polskiego". (prof. dr hab. Józef Smoliński)

Bitwa pod Iłżą (miasteczko leżące między Kielcami a Radomiem) stoczona 17 stycznia 1864 roku była jednym z największych polskich zwycięstw w powstaniu styczniowym. Powstańcy z 3. stopnickiego pułku piechoty pod komendą sławnego podpułkownika Karola Kality ps. Rębajło (jednego z najlepszych dowódców zrywu z 1863/1864 roku) zatrzymali i zmusili do odwrotu do Iłży oddział rosyjski. Potem przypuścili atak na miasto i zadali Rosjanom duże straty (z ran zmarł później dowodzacy siłami rosyjskimi płk Suchonin). Starcie pod Iłżą zapoczątkowało krótki okres ofensywnej aktywności powstańczego II Korpusu gen. Józefa Hauke-Bosaka, co wprawiło w zdumienie i wściekłość dowódców rosyjskich, przekonanych o uśmierzeniu polskiego „buntu”. Udowodniło też, że można było wyszkolić powstańców do poziomu wojska regularnego. Podkomendni ppłk. „Rębajły” zdali żołnierski egzamin, walcząc przez wiele godzin nie tylko z wrogiem, ale też z zimnem i zmęczeniem.

Autor jest oficerem Straży Granicznej, absolwentem Akademii Obrony Narodowej, specjalizuje się w historii wojskowości, zwłaszcza okresu powstania styczniowego

Gdy pisałem te wspomnienia Kongo nazy­wało się Zair (a w 1997 roku przywrócono krajowi dawną nazwę). Jak wiadomo, dyktatura Mobutu była „dale­ka od wzorów demokracji”. Ale olbrzymie złoża uranu, kobaltu, miedzi i diamentów nie służą czerwonemu. W jakimś tam maleńkim stopniu jest w tym i moja zasługa. Choćby całą moją działalność sprowadzić do kłucia szpilką. „Milion ukłuć szpilką i słonia zabi­je” – powiedział Mao. Niech więc każdy chwyta za szpilkę!

W Jemenie obie walczące strony dogadały się. Opuszczając ten kraj, nie wiedzieliśmy, że rokowania były prowadzone już od miesięcy. Jemen pozostał re­publiką. Ale niekomunistyczną. Na początku 1970 ro­ku wydalono „doradców” sowieckich. Zamknięto so­wiecką bazę w Al-Hudejda. W lipcu tegoż roku Jemen Północny wznowił stosunki dyplomatyczne ze Stanami Zjednoczonymi i uzyskał od nich pomoc. 300 tysięcy uchodźców z Południowego, „ludowego” Jemenu na­płynęło jeszcze tego samego roku. W 1979 roku Połud­niowy Jemen napadł na Północny, próbując go przyłączyć siłą (na wzór Korei, gdzie się to nie udało, czy też Wietnamu, gdzie, niestety, się powiodło). 300 milionów dolarów pomocy wojskowej od USA. Inwazja się zała­mała. Zamachy stanu. Kraj jest „daleki od wzorców demokracji”. Ale jest wolny. I ma przed sobą przy­szłość. I w tym jest i moja maleńka zasługa.
Rafał Gan-Ganowicz

Kondotierzy to lektura młodości. Kiedy wiele lat później Rafał został kolegą, poczytywałem to sobie za zaszczyt. Zbliżyły tatarskie korzenie, namiętność do dobrej whisky i umiejętność posługiwania się bronią. Rafał był kolorowym ptakiem, bohaterem żywcem wyjętym z powieści Sergiusza Piaseckiego, na dodatek potrafił świetnie pisać i jeszcze lepiej opowiadać. Kiedy o nim myślę – mimowolnie – staję na baczność. Gan-Ganowicz, zawadiaka i polski bohater.
Witold Gadowski

Duchowa zbroja na czasy niepokoju Arcybiskup Fulton Sheen w czasie II wojny światowej przygotował dla słuchaczy swoich audycji wyjątkowy modlitewnik. Wiedział, że w walce potrzebujemy nie tylko broni, ale przede wszystkim duchowej zbroi, którą dla każdego z nas jest modlitwa. Ten modlitewnik został przygotowany z myślą nie tylko o żołnierzach, ale też o wszystkich, którzy choć zostali w domu, żyją w niepewności i strachu z powodu toczącej się tuż za naszymi granicami wojny. W niebezpiecznych i niepewnych czasach, w jakich przyszło nam żyć, najgroźniejszy wróg, z jakim mamy do czynienia, to szatan, który oferuje nam tylko gniew, nienawiść i rozpacz. Ten modlitewnik każdemu z nas pomoże w wewnętrznej walce tak, byśmy mogli założyć duchową zbroję i pokonać zło, które nas doświadcza.

To autentyczna relacja o okrucieństwach, rzezi i śmierci, przepojona nadzieją, że pewnego dnia życie ponownie będzie toczyło się tak jak dawniej – bez wojny.
Operacja Barbarossa przeobraziła się w największe i najbardziej krwawe zmagania II wojny światowej. Mimo że po obu stronach przez kilka lat walczyły miliony żołnierzy, zachowało się niewiele osobistych, prowadzonych na gorąco dzienników ze służby na froncie wschodnim.
Opowieść Hansa Rotha rozpoczyna się późną wiosną 1941 roku i urywa w lipcu 1943 roku. Ten niemiecki żołnierz – w cywilu właściciel dobrze prosperującego biura projektowego we Frankfurcie – został wcielony w szeregi batalionu niszczycieli czołgów 299. Dywizji Pancernej. Szeregowiec, a później sierżant Roth opisuje swój udział w najbardziej zaciętych walkach na froncie wschodnim, w tym w bitwie o Stalingrad. Jego zapiski dają wgląd w codzienne życie żołnierzy Rzeszy toczących rozpaczliwe zmagania z wrogiem. Z wielką wrażliwością Roth opisuje też miejscowy krajobraz, wiele uwagi poświęca także sytuacji Ukraińców i Rosjan.
Dziennikom Rotha brakuje nieco literackiej ogłady. Ich wielkim atutem jest jednak to, że były pisane na bieżąco, a nie po wojnie, gdy pamięć o minionych wydarzeniach mogła się już zatrzeć, a późniejsze przeżycia wypaczyć wspomnienia. Jego myśli zostały utrwalone w postaci niezmienionej, a surowy opis wypadków nie uległ zniekształceniom ani nie został przykrojony do późniejszych oczekiwań. Dzienniki Hansa Rotha upamiętniają losy nie tylko ich autora, ale też milionów żołnierzy, którzy z dala od rodzinnych domów oddali życie w tej strasznej wojnie.