Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich

Przegląd obrzydliwych, odpychających i absurdalnych aspektów działania naszych ciał, Ziemi i wszechświata.
Poznaj najbardziej mordercze ssaki na ziemi, biologa, który dał się ukąsić wszelkim możliwym owadom, roztocze żyjące na naszych twarzach, najbardziej niechlujnych kochanków w królestwie zwierząt i wiele innych kuriozów. Poznaj opinie najwybitniejszych badaczy w poszczególnych dziedzinach i znajdź odpowiedzi na pytania, których nikt nie ma odwagi zadać. Uznana dziennikarka naukowa, autorka bloga Gory Details, zuchwale, z polotem i dużą dozą czarnego humoru mierzy się z tym, co obrzydliwe i chorobliwe, oraz z pozornie absurdalnymi odkryciami.

Pierwsza na polskim ryku publikacja w której autor analizuje funkcjonowanie globalnej nauki pokazując: skrajne nierówności indywidualnych osiągnięć naukowych i niesprawiedliwy rozkład produkcji wiedzy, silne związki między dochodami naukowców i umiędzynarodowieniem nauki a produktywnością badawczą, rosnące znaczenie międzynarodowych publikacji w krajowych systemach nauki, różnicującą rolę badań w systemach szkolnictwa wyższego oraz rolę różnic między mężczyznami i kobietami naukowcami w różnych wymiarach kariery akademickiej.
Wskazuje również na podstawową rolę dobrze przemyślanych fundamentów reform szkolnictwa wyższego we wspieraniu funkcjonowania polskich naukowców w światowym obiegu idei i innowacji. Pokazuje też, że do absorpcji globalnej wiedzy niezbędni są naukowcy – tylko oni są w stanie produkować globalną wiedzę i zarazem dokonywać jej przekładu na krajowe potrzeby. Globalizacja nauki stawia w centrum uwagi globalnego naukowca i jego indywidualne wybory zawodowe, takie jak sieci współpracy czy intensywność prowadzonych badań, pracującego na przecięciu nauki globalnej i krajowej. Globalizacja nauki promuje produktywnych uczestników globalnej konwersacji naukowej, funkcjonujących obok tradycyjnych naukowców lokalnych. Ponadto dzisiejsze wzorce publikacyjne silnie stratyfikują naukowców – pewne kanały publikacyjne liczą się radykalnie bardziej w karierze zawodowej naukowca niż inne; a niektóre kanały nie liczą się w niej wcale. Książka posługuje się niezwykle rozbudowanym materiałem empirycznym, poddając szczegółowej analizie dziesiątki tysięcy naukowców i setki tysięcy publikacji.

Książka opowiada o ikonach socjalistycznej nauki, o jej fenomenie, o wciąż niedocenianej roli radzieckich badaczy pomimo spektakularnych i bezprecedensowych osiągnięć potwierdzanych Nagrodami Nobla. O ludzkich wyborach, dążeniu do sukcesu, wierze w wartości wyższe i tryumf wiedzy, ale też o brudnym zaangażowaniu w politykę. Przedstawia kilkanaście sylwetek naukowców skazanych na zimnowojenną rzeczywistość ZSRR: ich życie, dokonania, porażki, sposoby radzenia sobie z opresyjnym systemem.

"Dziś polskie uniwersytety stają przed nowym wielkim wyzwaniem: polskie społeczeństwo oraz rząd oczekują, że nasze uniwersytety będą jasno błyszczeć na mapie światowej nauki, a zaświadczyć ma o tym ich pozycja w globalnych rankingach szkół wyższych. Zadanie to jest bardzo trudne. Dążenie do czegoś, co politycy szumnie nazwali „doskonałością naukową”, jest procesem złożonym i kosztownym. Ponadto stan jego zaawansowania rozkłada się nierówno w różnych obszarach nauk. Autorzy podjęli fascynujące wyzwanie zmierzenia się z opisem uwarunkowań tego procesu. Refleksja tego typu jest pilnie potrzebna.
Omawiane opracowanie stanowi bardzo ciekawe źródło rzetelnych, profesjonalnie opracowanych informacji o ważnym aspekcie funkcjonowania polskich uniwersytetów. Jako takie w pełni zasługuje na wydanie go oraz upowszechnienie w polskim środowisku akademickim, także ze względu na dużą aktualność podjętej problematyki. Warto podkreślić, że publikacja spełnia wszystkie wymogi stawiane opracowaniom naukowym w obszarze badań nad szkolnictwem wyższym."
Prof. dr hab. Zbigniew Marciniak - Uniwersytet Warszawski
"W książce jest bardzo wiele nowych myśli, interesujących, nieszablonowych i świeżych spostrzeżeń. Dwa leitmotivy zasługują na szczególną uwagę. Pierwszy znajduje się w artykule prof. Jerzego Axera: „Społeczność uniwersytecka powinna wyróżniać się tym, że potrafi prowadzić dyskurs wolny od instrumentalizacji życia codziennego. Zrezygnować z tego, pojmować uniwersytet nie jako sposób życia, lecz jako firmę pośród innych firm, oznaczałoby zakończyć dzieje uniwersytetu takiego, jaki narodził się w cywilizacji śródziemnomorskiej przed 900 laty i upowszechnił w świecie, lepiej lub gorzej znosząc zmiany ustrojów gospodarczych i politycznych, ale nie tracąc tożsamości” (str. 112). Drugi: „Znamienne jest to, że im większą wagę uniwersytet przywiązuje do tradycji i pozycji, tym istotniejsza jest dla niego jego własna kultura instytucjonalna, której kształtowanie wymaga troski i mądrości. Stopień rozwoju i poszanowania własnej kultury w uczelni staje się zatem znakiem tożsamości i autorytetu oraz miarą dojrzałości akademickiej” (J. Woźnicki, s. 139).
Gorąco popieram ideę wydania książki. Jest ona absolutnie na czasie, a wysoki poziom składających się na nią artykułów gwarantuje jej dobre przyjęcie w świecie nauki i szkolnictwa wyższego."
Prof. dr hab. Stanisław Waltoś - Profesor honorowy UJ

„Philip Tetlock jest światowej klasy ekspertem jeśli chodzi o to niezwykle istotne zagadnienie. „Superprognozowanie” to niesamowita opowieść o tym, jak on i jego zespół badawczy sprawili, że zwyczajni ludzie pokonali ekspertów w bardzo poważnej grze. Jest to również doskonała instrukcja ucząca trzeźwego myślenia w niepewnym świecie. Koniecznie przeczytaj.”
Daniel Kahneman, laureat Nagrody Nobla oraz autor „Thinking, Fast and Slow"

„Na świecie jest wiele książek o prognozowaniu, ale w niewielu jest napisane, jak to robić poprawnie.”
Piotr Zielonka, profesor w Katedrze Fizyki SGGW, autor „Giełda i psychologia”

Każdy mógłby skorzystać na możliwości dalszego spojrzenia w przyszłość, niezależnie czy kupuje akcje, tworzy strategie, wprowadza nowy produkt, czy też po prostu planuje menu na nadchodzący tydzień. Niestety ludzie są zazwyczaj marnymi prognostykami. Jak wykazał Philip Tetlock, profesor Wharton School of Business, w swoim przełomowym badaniu z 2005 roku, nawet prognozy ekspertów są niewiele lepsze niż wynik przypadku. Mimo to, istotnym oraz niedopowiedzianym wnioskiem wynikającym z tych badań było stwierdzenie, że niektórzy profesjonaliści naprawdę potrafią prognozować, a Tetlock spędził minioną dekadę starając się dowiedzieć dlaczego. Co czyni niektórych tak dobrymi? I czy można się tego nauczyć?

W „Superprognozowaniu”, Philip Tetlock i Dan Gardner przedstawiają nam arcydzieło predykcji, oparte o dekady badań oraz wynik rozległego, finansowanego przez rząd tournée prognozowania. W projekt Właściwe Osądy (Good Judgement Project) zaangażowano dziesiątki tysięcy zwykłych ludzi - włączając w to brooklyńskiego reżysera, emerytowanego hydraulika oraz tancerkę, których poproszono o prognozowanie globalnych wydarzeń. Niektórym poszło zadziwiająco dobrze. Pokonali specjalistyczne benchmarki, rywali oraz rynki prognostyczne. Wypadli lepiej niż zbiorcze opinie analityków z dostępem do zastrzeżonych danych. To „superprognostycy”.

W tej przełomowej oraz przystępnej książce, Tetlock i Gardner pokazują nam w jaki sposób możemy się uczyć od tej elitarnej grupy. Splatając razem historie prognostycznych sukcesów (wliczając w to nagonkę na Osamę bin Ladena), porażek (inwazja w Zatoce Świń) oraz wywiadów z decydentami wysokiego szczebla, od Davida Petraeusa do Roberta Rubina, udowadniają, że dokładne i udane prognozowanie nie wymaga wcale potężnych komputerów czy tajemniczych metod. Niezbędne są za to: zbieranie dowodów z różnych źródeł, probabilistyczne myślenie, praca zespołowa, notowanie rezultatów oraz umiejętność przyznania się do błędu i zmiany kursu.

„Superprognozowanie” oferuje pierwszy, widocznie efektywny sposób na poprawienie naszej zdolności prognozowania przyszłości - zarówno w biznesie, finansach, polityce, stosunkach międzynarodowych, jak i życiu codziennym – a jej przeznaczeniem jest zajęcie miejsca wśród współczesnych klasyków.

Szkolnictwo wyższe w krajach nordyckich się zmienia, podobnie jak w większości krajów świata. Krytycy obecnie dominującej idei uniwersytetu w tym obszarze Europy utrzymują, że tradycyjne wartości humboldtowskie, związane z prowadzeniem badań i nauczaniem, oraz skandynawskie, związane z dążeniem do wyrównywania szans i nierówności społecznych za pomocą edukacji akademickiej, zostają zastąpione przez utylitaryzm rynkowy. Rozważania zawarte w książce wskazują jednak na nierozerwalność myślenia o funkcji i roli uczelni oraz o zarządzaniu szkolnictwem wyższym z wizjami nowoczesnego rozwoju społecznego. Przeprowadzone analizy wykazują, że uniwersytet jest zawsze instytucją na miarę swego czasu, a szkolnictwo wyższe, będące na północy Europy nieodłączną częścią sektora publicznego, podlega zmianom analogicznym do reform zachodzących w nordyckim modelu państwa opiekuńczego w erze postindustrialnej.