Życie obok systemu Maciej Święcicki

Opracowanie zawiera listę publikacji Profesor Ewy Łętowskiej, a także wykaz orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego, w których była ona sprawozdawcą.

Bibliografia jest kompletna w zakresie publikacji o charakterze stricte naukowym, natomiast w zakresie publikacji o charakterze publicystycznym jest to subiektywny wybór autorstwa Profesor Ewy Łętowskiej.

Orzeczenia zostały wybrane według następującego klucza: w odniesieniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego – te tylko, w których była ona sędzią sprawozdawcą bądź współsprawozdawcą, w odniesieniu do Trybunału Konstytucyjnego – te, w których była ona sędzią sprawozdawcą, oraz te, w stosunku do których zgłosiła zdanie odrębne

Historia prawa Katarzyny Sójki-Zielińskiej przedstawia ewolucję prawa prywatnego, prawa karnego oraz procedury sądowej od starożytności do współczesności. Autorka szczególną uwagę poświęciła tym instytucjom, których przeszłość pozwala na lepsze zrozumienie współczesnych rozwiązań prawnych oraz poznanie historycznych korzeni norm prawa obowiązującego.

W publikacji zaprezentowano historyczne uwarunkowania systemów prawa sądowego, które obecnie obowiązują w państwach Unii Europejskiej, a także tradycje i wspólny dorobek myśli prawniczej stanowiące o istocie tożsamości europejskiej.

Książka stanowi syntezę poglądów Ronalda Dworkina (1931–2013) – filozofa prawa i polityki, krytyka pozytywizmu prawniczego. Zdaniem autora prawo nie jest wyłącznie zbiorem reguł, lecz połączeniem reguł, zasad moralnych i standardów, które stanowią moralnie spójną całość.

Ta klasyczna obecnie pozycja z teorii prawa została opublikowana w oryginale w 1986 r. Pierwsza polska edycja Imperium prawa ukazała się w 2006 r.

„Dworkin ma styl pisania bliski prawnikowi praktykowi, bo skupia się bardziej na kultywowaniu postawy argumentacyjnej wobec prawa niż na teoretyzowaniu. Nie oznacza to, że proponuje prawnikom postawę wartościującą wobec prawa, tak jak to czynią doktryny prawa natury. Dworkin podkreśla jedynie, że cały wysiłek jurysprudencji powinien być nakierowany na osądzanie (judgment), bo to jest problem, który przenika prawo i jego instytucje. Dla prawnika ważna jest tylko taka refleksja ogólna nad prawem, która pozwala mu dokonać lepszego osądu na podstawie prawa. Zadaniem jurysprudencji, czy wszelkiej ogólnej refleksji nad prawem, jeśli chce być ważna dla prawników, musi stać się proces argumentowania umożliwiający nadanie prawu najlepszego sensu jako swoistej praktyce społecznej”.
Prof. dr hab. Marek Zirk-Sadowski, fragment Wprowadzenia

Myślą wiodącą opracowania jest powiązanie z układem oraz treścią podręcznika Powszechna historia ustroju i zilustrowanie materiałem, głównie normatywnym, omawianych w nim ustrojów państwowych, poszczególnych instytucji oraz obszarów życia publicznego przeszłych epok.

Książka jest przeznaczona dla studentów prawa oraz innych kierunków w obszarze nauk społecznych i humanistycznych. Może służyć zarówno w przygotowaniach egzaminacjnych, jak i na seminariach magisterskich oraz doktorskich. Dzięki obszernemu i głębokiemu przedstawieniu tekstów (od progu średniowiecza po wiek XX) może być także pomocą dla prawników bądź historyków, którzy w analizach przeszłości widzą sens i możliwość rozwiązań problemów współczesnych.

Jako obrońca sądowy w Rosji Włodzimierz Spasowicz (1829–1906) – polski prawnik, publicysta, krytyk i historyk literatury – rozwiązywał niewiarygodne zagadki kryminalne. Mowy obrończe trwały po osiem godzin dziennie, a że pasją mówcy łączył Spasowicz z dociekliwością i wdawał się w nieprawdopodobne szczegóły obyczajowe, w tym również najdrastyczniejsze, czyta się te mowy jak pasjonujący kryminał i reportaż z epoki.

Publikacja zawiera teksty odnoszące się do szeroko pojmowanej problematyki informatyzacji i jej wpływu na kształt prawa. Problemy te ukazane zostały, począwszy od prawa rzymskiego, poprzez prawo globalne, aż do prawa nowych technologii. Autorzy skupili się na zagadnieniach związanych z kwestiami rodzinnymi, np.: modelami rodziny, pozycją kobiety w systemie prawa, obowiązkiem alimentacyjnym. Omówiono też różne formy przemocy związane z cyfryzacją oraz problemy dotyczące sytuacji kobiety w społeczeństwie od czasów antycznego Rzymu do świata wirtualnego.

Publikacja zawiera ponadto teksty dotyczące sztucznej inteligencji, np.: prawo do prywatności w wirtualnym świecie czy prawo gospodarcze a technologie teleinformatyczne. Monografia w swym założeniu ma stanowić swoisty pomost dyskusyjny pomiędzy prawnikami, którzy zajmują się prawem tradycyjnym, czyli prawem rzymskim, a tymi, którzy zajmują się prawami nowych technologii, prawem typowym dla epoki cyfryzacji. Bez tego dialogu wiele rozwiązań normatywnych, budowanych w odseparowanych, zamkniętych środowiskach prawniczych, byłoby bowiem oderwanych od siebie. Nowe rozwiązania zaś mogą pozostać niezrozumiałe w dotychczasowym kontekście kulturowym. Tylko dialog i wspólne publikacje przedstawicieli różnych środowisk prawniczych mogą doprowadzić do powstania dobrej jakości przepisów prawa, akceptowanych przez większość społeczeństwa uformowanego już w sposób typowy dla społeczeństwa cyfrowego.

Książka została przygotowana głównie przez pracowników Uniwersytetu SWPS, studentów i doktorantów, uczestniczą w niej także osoby z ośrodków krajowych (Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Wrocławski czy Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie) oraz zagranicznych (Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, Universitat Jaume I, Universita degli Studi di Bari Aldo Moro), współpracujących z Uniwersytetem SWPS.