Alfabet Iner Christiansen

„Antena” to poetycki reportaż z ostatnich lat, które dla Ukrainy okazały się bardzo trudne, a okazały się zapowiedzią jeszcze gorszego. Żadan, niegdysiejszy spadkobierca ruchów awangardowych, zmuszony jest przestroić się na nowe częstotliwości i mroczniejsze tonacje. I choć nigdy nie stronił od tematyki społeczno-politycznej i religijnej, to nowa antena wyczula jego wrażliwość, a tym samym poezję na wiele mniej oczywistych kwestii. Serhij Żadan jest laureatem wielu nagród, m.in. Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2015 za powieść „Mezopotamia”, Nagrody Mosty Berlina oraz Nagrody im. Josepha Conrada. Za przekład tomu odpowiada Bohdan Zadura, wybitny polski poeta, prozaik, tłumacz i krytyk literacki, laureat m.in. Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt pracy twórczej.

Prezentacja siedemdziesięciu poetów z różnych regionów Niemiec, z Austrii i Śląska piastowskich książąt. Poezja minnesingerów, Anioła Ślązaka, J.W. Goethego, F. Hölderlina, J. v. Eichendorffa, H. Heinego, E. Mörikego, S. Georgego, R.M. Rilkego, E. Stadlera, G. Trakla, G. Heyma, G. Benna w obszernych wyborach, obok poetów słabiej (albo wcale nie) znanych w Polsce, z licznymi przekładami publikowanymi w tej antologii po raz pierwszy. Rozdziały Pieśni o Nibelungach, Parsifala Wolframa von Eschenbach, Hymnów do nocy Novalisa, Oda Do Radości F. Schillera, ballada C. Brentano Lolelei, nowo odczytany Rapsod o miłości i śmierci korneta Krzysztofa Rilke. Wątki polskie: pieśń-minnesang wrocławskiego księcia Henryka IV Prawego, śpiewogra A. Gryphiusa o narodzinach piastowskiej dynastii, wiersze popowstaniowe (Suchodolski) koszalińskiego poety J.E. Benno i A. v. Platena (On tańczy w Moskwie). Teksty pieśni Schuberta (Piękna młynarka, Podróż zimowa, pieśni do słów Heinego), Schumanna (Miłość i życie kobiety), Mahlera (Cudowny róg chłopca, Treny na śmierć dzieci) i inne utwory-niespodzianki, które prowadzą czytelnika przez szczyty, ścieżki ogrodowe, ostępy i zakamarki bliskiej nam kultury. Od dawna oczekiwana, pierwsza tak obszerna antologia klasycznej poezji naszych zachodnich sąsiadów, niezbędna dla każdego, kto chce głębiej wniknąć w świat niemieckiej wyobraźni i mowy wysokiej.

W „Cyklu białym” Atheny Farrokhzad członkowie rodziny, których łączy doświadczenie rewolucji i migracji, mówią o przemocy i bieli. Głos lirycznego ja pojawia się tu wyłącznie w formie cytatów przytaczanych przez krewnych, cytatów, które na przemian oskarżają owe ja lub go bronią. Cykl biały przypomina koncert chóru; nie istnieje tu jedna odpowiedź na pytania o pochodzenie i odpowiedzialność, ale wciąż na nowo spisuje się potworne prawa represji. Athena Farrokhzad urodziła się w 1983 roku w Teheranie. Zadebiutowała w 2013 roku książką Cykl biały, którą przełożono na dwanaście języków i kilkakrotnie dramatyzowano. Zbiór wierszy Trado z 2016 r. jest wynikiem współpracy z rumuńską poetką Svetlaną Cârstean. Farrokhzad jest również krytyczką literacką, tłumaczką, dramaturgiem i nauczycielką w szkole pisarskiej. Jest jednym z najważniejszych głosów współczesnej poezji szwedzkiej. Mieszka w Sztokholmie.

Pierwszy pełny przekład na język polski utworu greckiego poety Muzajosa, powstałego prawdopodobnie na przełomie V i VI wieku. Poemat jest poprzedzony obszernym wstępem, a sam tekst wyczerpującymi objaśnieniami i komentarzem.

Na zadane pytanie: "Czym jest dialog i w jaki sposób może nawiązać się między dwoma nieznajomymi"? - odpowiedział: "Naprzód jest przed-dialog, będący naszym powolnym albo gorączkowym przygotowaniem do dialogu. Nie wiemy, oczywiście, jak się potoczy, ani jaką przybierze formę, nie mogąc go wszakże wyrazić, z góry jesteśmy przekonani, że już się nawiązał: milczący dialog z nieobecnym rozmówcą. E.J.

„Ostatni pocałunek Iljicza” – Jak światowa miała być rewolucja, tak światowa jest poezja Wana Kruegera, nie tylko dlatego, że pojawia się w niej i Kreml, i Biały Dom, Watykan i Stambuł, Warszawa, Berlin, Lwów, Sarajewo i Twin Towers, Mao i Radovan Karadžić. Freud i Cthulhu. Ten ostatni to dobry pretekst, by mówić o lovecraftowskim horrorze niektórych wierszy, choćby Chemicznego ślubu, poświęconego Elżbiecie Batory, Krwawej Hrabinie z Čachtic, uchodzącej za największą seryjną morderczynię w historii. Straszności nagromadzone w poezji Kruegera, często skontrastowane z niezapowiadającą ich sielanką, pozwalają czytelnikowi na przeżycie czegoś w rodzaju katharsis – nie każda poezja ma to do zaoferowania. – Bohdan Zadura.

Wano Krueger (właściwie Iwan Kołomijeć, ur. w 1976 roku w Kijowie) – absolwent Akademii Kijowsko-Mohylańskiej, politolog. Jeden z najbardziej skandalizujących poetów we współczesnej literaturze ukraińskiej, określający swój styl jako nekrokomunizm. Autor tomów wierszy: ????? ???????? ????? (Łagodny uśmiech Berii), 2010; ????? ????? & ??????n (Ziggi Freud i Cthulhu), 2014; ?????? ?? ????????? (Jaskinia na Kureniowce) 2015; ?????????? ????????? ?????? (Pożegnalny pocałunek Iljicza), 2015; ????? ??? ??? (Ceber bez dna), 2020.