Autyzm i rodzina

Red. naczelna Ewa Syrek, redaktor części monograficznej Teresa Wilk Część monograficzna tomu ("Proces rewitalizacji społecznej – perspektywa kulturowo-edukacyjna"), poświęcona jest zagadnieniom rewitalizacji społecznej, postrzeganej jako proces odbudowy pożądanych wartości, struktur funkcjonujących w przeszłości, decydujących w istotnej mierze o pomyślności życia jednostek i grup społecznych. Proces ów jest kategorią pragmatyczną utrwalającą więzi społeczne, wzajemne relacje oraz korygującą postawy. W poszczególnych tekstach Autorzy, w wybranym obszarze tematycznym, ukazali możliwości i przesłanki do kreowania warunków umożliwiających realizację indywidualnych i społecznych potrzeb. Wspomniany proces doskonale wpisuje się w budowanie/kształtowanie poczucia tożsamości lokalnej/regionalnej i narodowej oraz w kreowanie identyfikacji z lokalną społecznością i środowiskiem. Rewitalizacja społeczna to doskonałe narzędzie rozwiązywania problemów społecznych. Autorzy poszczególnych opracowań podejmują analizy tematyczne, wskazując realne szanse powodzenia podejmowanych procesów naprawczych poprzez działania edukacyjne, w tym edukację regionalną, międzykulturową i językową. Istotnym czynnikiem usprawniającym ową edukację, a tym samym proces rewitalizacji jest kultura i sztuka. Wybrane i zaprezentowane przez Autorów obszary tematyczne czytelnie potwierdzają zasadność i konieczność zaimplikowania rewitalizacji społecznej w przestrzeni codziennego życia. Na część tekstów rozproszonych tomu składają się artykuły rozważające tematykę zdrowia w kontekście ludzkiego potencjału, twórczej rewitalizacji grup faworyzowanych, postrzegania ojcostwa przez osoby uwięzione, społecznych konsekwencji upadku komunizmu, charakteru obecności edukacji w dyskursie prasowym, specyfiki przedstawiania elementów systemu edukacyjnego w środkach masowego przekazu, warsztatu mediacyjnego oraz poniżania wychowawców przez wychowanków.

Część monograficzna tomu 1/2018 „Chowanny” pod redakcją Aliny Budniak została zatytułowana Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych. Treści zawartych tu rozważań odnoszą się do kształtu, celów, zakresu, przebiegu i znaczenia edukacji małego dziecka; stanowią głos w dyskusji i wyraz troski o jej stan w trakcie bezustannie trwających szkolnych reform. Z jednej strony ogromny rozwój zakresu wiedzy merytorycznej, łatwość dostępu do różnych źródeł informacji, przemiany celów i ideałów wychowania na przestrzeni lat, rozwój wiedzy psychologicznej i pedagogicznej na temat możliwości uczenia się dzieci, a z drugiej kilkukrotne zmiany podstaw programowych, zasad organizacji kształcenia w szkołach, narzucenie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich, a następnie odstąpienie od niego, ekspansywna działalność wydawnictw oferujących szkolne podręczniki i liczne materiały edukacyjne, sukcesywne wprowadzenie jednolitego („rządowego”) zestawu podręczników dla klas początkowych, a po ledwie kilku latach rezygnacja z niego – to zaledwie parę przykładów ciągłego dokonywania zmian, często bez możliwości sprawdzenia efektów dopiero co podjętych działań. O ile poszukiwanie lepszych, bardziej efektywnych metod edukacji, atrakcyjnych dla dzieci, odpowiadających ich potrzebom sposobów działania jest zadaniem koniecznym każdego nauczyciela, o tyle ilość narzucanych zmian, ich często chaotyczne wprowadzanie, brak możliwości i czasu do właściwego przygotowania się do nowych zadań mogą wywoływać niepokój, zagubienie i dezorganizację pracy szkoły i nauczycieli. Przedstawione w części monograficznej postulaty wskazują na konieczne uzupełnienie zagadnień programowych czy działań nauczycieli w sytuacji permanentnych przeobrażeń i przebudowy systemu oświaty.

Dział tekstów rozporoszonych tomu 1/2018 tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak nadzór pedagogiczny, postawy rodzicielskie, otwartość na karierę międzynarodową młodych dorosłych, wizerunek starości i osób starszych czy płciowość.

Celem rozważań teoretycznych Autorki oraz badań eksperymentalnych jest próba określenia wpływu aktywności estetycznej wprowadzonej do nauczania zintegrowanego, na rozwój dzieci w młodszym wieku szkolnym, a przede wszystkim na ich rozwój twórczy (wyobraźni i myślenia twórczego, aktywności twórczej), estetyczny (wrażliwości estetycznej i zasobu pojęć z dyscyplin artystycznych), społeczny (w zakresie funkcjonowania w zespole).

Podstawy do określenia wartości proponowanej i zastosowanej przez Autorkę formy pracy z dziećmi, stał się trzyletni eksperyment pedagogiczny (zatwierdzony przez MEN), którego efekty zostały zaprezentowane w prezentowanej publikacji. Książka powinna znaleźć adresatów wśród nauczycieli klas I-III, nauczycieli studiujących i zajmujących się innowacjami i eksperymentami oraz studentów kierunków pedagogicznych.

Przedmiotem niniejszej pracy jest związek ambiwalencji postaw z przejawianiem się oporu względem instytucji edukacyjnej. Szkoła wraz z charakterystycznymi dla niej zjawiskami i relacjami społecznymi jest tym typem instytucji, z którym mało kto nie zetknął się w przebiegu własnej historii doświadczeń, a zatem mało kto nie ma ukonstytuowanych postaw wobec szkoły i szkolnego środowiska. Poza tym, jak każda organizacja społeczna, ma ona określone cele i funkcje, w związku z którymi formułuje wymagania i oczekiwania wobec jednostek w niej uczestniczących. Może to pozostawać w konflikcie z ich indywidualnymi interesami i wywoływać opór. Jednak postawa tych uczestników wobec źródła wymagań czy nacisków, która towarzyszy sprzeciwianiu się, nie musi przebiegać zgodnie z kierunkiem negatywnych przeżyć związanych z samym oporem. Może być bowiem zależna od wielu innych czynników i w rezultacie rozwijać się w ambiwalentną postać. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy uczestnictwo w tej instytucji jest dobrowolne, np. w przypadku nauczycieli, kandydatów do tego zawodu czy w ogóle studentów szkół wyższych.
[...] Prezentowane w pracy badania skoncentrowane są przede wszystkim na analizie relacji zachodzącej między instytucją edukacyjną a funkcjonującą w jej ramach jednostką. Ich przedmiotem jest więc, używając określenia Joanny Rutkowiak (2009), opór w aspekcie instytucjonalno-interakcyjnym (Ze Wstępu).

Arteterapia w wąskim znaczeniu obejmuje terapię z użyciem sztuk plastycznych, w szerokim znaczeniu obejmuje natomiast muzykoterapię, biblioterapię, a ponadto działania terapeutyczne z wykorzystaniem teatru, filmu oraz malarstwa, rzeźby, grafiki i innych sztuk plastycznych.

Książka jest niezastąpioną pomocą w zwalczaniu problemu z nauką czytania i pisania, który nie polega na tym, jak wielu sądzi, czy dziecko nauczy się czytać i pisać, lecz na tym, jakim sposobem i w jakim czasie to osiągnie. Prezentowane w niniejszej publikacji bajki pomagają dzieciom zbudować zbiór skojarzeń ułatwiających prawidłowe rozpoznawanie liter, a dzięki zabawie uatrakcyjniają proces nauki czytania i pisania.