Bestia O Ludziach Którzy Nikogo Nie Obchodzą

Baskonia to kraj, który niełatwo znaleźć na mapie. Położona na pograniczu Hiszpanii i Francji, została boleśnie doświadczona przez historię – jednym z jej najdramatyczniejszych momentów było bombardowanie Guerniki. To region zwykle kojarzony z organizacją terrorystyczną ETA i często nieodróżniany od Hiszpanii. Miłość do Baskonii zaczęła się u Katarzyny Mirgos od euskary – języka Basków. Potem objęła kulturę, zwyczaje, kuchnię i przede wszystkim ludzi. Ta miłość jest zapisana w książce. Gure to osobisty przewodnik po historii tego niezwykłego kraju, jego polityce, wierzeniach i współczesnym życiu. Znajdziemy tu między innymi fascynujące opowieści o dawnych mitach i towarzyszącej im religijności, wstrząsające opisy kradzieży dzieci oraz analizę baskijsko-katalońskich relacji i rodzenia się odrębnej tożsamości. Mirgos odczarowuje Baskonię i sprawia, że natychmiast chcemy pakować walizki i wyruszać w podróż, żeby spróbować prawdziwej baskijskiej porrusaldy.

Warren Niesłuchowski zmarł dokładnie rok temu, 17 czerwca 2019. Był on jednym z najbardziej ekscentrycznych, charyzmatycznych i dyskretnych obywateli świata i świata sztuki, ontologicznym wagabundą, tłumaczem-poliglotą, samoukiem i erudytą, uważnym towarzyszem artystów, networkerem bez statusu, chodzącą bibliografią i przypadkowym świadkiem ważnych wydarzeń. Urodził się jako Jerzy Niesłuchowski w obozie pracy w Altstadt w Niemczech w 1946 roku. Pięć lat później rodzina wyruszyła statkiem do USA i osiadła w stanie Massachusetts. Imię Warren pojawiło się po tym, jak pewien życzliwy Anglik pożyczył mu brytyjski paszport, do którego Jerzy wkleił swoje zdjęcie. Warren zdezerterował wówczas, w 1969 roku, ze Stanów do Paryża, unikając służby w armii amerykańskiej w Wietnamie i wyruszając z legendarnym teatrem Bread and Puppet na Bliski Wschód. Tułaczka, przesiedlenie i podróż były jedynymi stałymi w jego bardzo płynnym życiu. Warren był człowiekiem ontologicznie bezdomnym. Bezdomnym z urodzenia, ale też z wyboru. W 2003 roku porzucił mieszkanie w Nowym Jorku i przez kolejnych szesnaście lat żył jako gość innych po dwóch stronach Atlantyku, w poszukiwaniu, jak mówił, wyimaginowanej adopcji. Podstawą wystawy i publikacji będzie wybór bogatej korespondencji mejlowej Warrena z ostatniego okresu jego nieustającej podróży, przedstawiający go jako niezwykłego towarzysza innych. Jego listy są pełne erudycji, ciepła, językowej finezji, ale też praktykaliów dotyczących zakwaterowania, podroży i konieczności znalezienia kolejnego locum. Oddają doświadczenie bezdomności, testowania koncepcji gościnności, a także wchodzenia w rolę gospodarza w czyimś imieniu. Z tej korespondencji wyłania się obraz kogoś, kto udowadniał, że radykalne, transkulturowe i transnarodowe połączenie sztuki i życia jest możliwe. Książka wydana wspólnym staraniem Cabinet Books, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundacji Galerii Foksal.

Znakomity reporter tym razem postanowił przyjrzeć się historii Janusza Walusia, który w 1993 roku zamordował Chrisa Haniego, charyzmatycznego działacza Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej. Jak to się stało, że zwykły, interesujący się sportami motorowymi chłopak z Podhala, który wyjechał do RPA i pracował jako kierowca TIR-a, dał się wplątać w politykę, stając po złej stronie – białych Afrykanerów, którzy za wszelką cenę chcieli utrzymać rasistowski apartheid. Waluś od 26 lat przebywa w afrykańskim zakładzie karnym, będąc tym samym najdłużej więzionym skazańcem w Republice Południowej Afryki. Autor dociera nie tylko do samego Walusia, do jego najbliższych przyjaciół, znajomych, akt sprawy, wspomnień, świadków oraz nigdzie wcześniej niepublikowanych dokumentów, ale również do córki Haniego, z którą odbył wzruszającą rozmowę. Łazarewicz opisuje tragiczne wydarzenie z 1993 roku, przygotowania do zabójstwa Haniego i to, co działo się po morderstwie.

Wszyscy wiemy, jak doszło do powstania NSZZ „Solidarność” w 1980 roku i jak załamał się komunizm w krajach bloku wschodniego w roku 1989, ale mało kto wie, w jaki sposób Solidarność przetrwała w podziemiu przez osiem lat. W ferworze zwycięstwa zapomniano o poprzednim, trudnym okresie. Liderzy związku objęli nowe funkcje, gospodarcze lub polityczne, i nie mieli czasu na pisanie pamiętników. Niektórzy już nie żyją, gdyż walka z komuną była stresująca i wyniszczająca. Niniejsza książka zawiera świadectwa ważnych uczestników niezależnego ruchu lat osiemdziesiątych, a także wypowiedzi naukowców, którzy mają dostęp do zróżnicowanych zasobów archiwalnych: francuskiego i polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ośrodka „Karta”, Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Sądu Rejonowego w Świnoujściu, i potrafią podejść krytycznie do tekstów źródłowych. Opracowanie Zagraniczne Związki Solidarności (1980–1990) zawiera wiele nowych informacji faktograficznych (w tym „znalezisk” archiwalnych) oraz nieszablonowych, a nawet kontradyktoryjnych interpretacji. [...] Stanowi ono ważny wkład w badania nad dziejami NSZZ „Solidarność” jako ruchu społecznego. Prof. Andrzej Paczkowski

Adieu Varsovie to wspomnienie o utraconej tożsamości autorstwa córki ocalałych z Zagłady. Opowieść o tajemniczej Irenie Gelblum – bohaterce Powstania Warszawskiego lub włoskiej poetce oraz o Ignacym Waniewiczu – uwiedzionym komunizmem dziennikarzu prasowym i telewizyjnym lub statecznym pobożnym Żydzie. Przepełniona empatią autobiograficzna historia o tym, jak antysemityzm w komunistycznej Polsce pokierował życiem jednostek. Niezwykle osobista introspekcja w głąb rodziny, której bieg dziejów nie stworzył warunków do prawdziwej bliskości. 
Surowe świadectwo wystawione Polsce oparte na intymnej rodzinnej opowieści, która staje się kolejną - współczesną - wersją mitu Żyda wiecznego tułacza.
To historia o tym, jak z dnia na dzień można stać się Innym.

Minęło 70 lat od odczytania Deklaracji niepodległości przez Dawida Ben Guriona, chyba najważniejszego z „ojców założycieli” izraelskiej państwowości. Ten jubileusz oraz ważne zmiany zachodzące obecnie na Bliskim Wschodzie stały się impulsem do powstania książki, która jest próbą stworzenia całościowego opisu funkcjonowania demokracji w Izraelu, zarówno na poziomie instytucji państwowych, jak i społeczeństwa. Demokracja izraelska przybliża nieoczywistą relację pomiędzy żydowskim a demokratycznym charakterem państwa, pomiędzy jego wyjątkowością a cechami wspólnymi z demokracjami europejskimi. Pokazuje także bolesne rozdarcie między wysiłkiem podtrzymania wartości liberalnych a koniecznością neutralizacji zagrożeń dla bezpieczeństwa w bliskowschodniej rzeczywistości.
Autorom podręcznika powiódł się zamiar stworzenia swoistego kompendium wiedzy o współczesnym Izraelu. Publikacja stanowi cenne opracowanie wyjaśniające meandry izraelskiej historii, polityki oraz życia społecznego, stawiając przy tym ważkie pytania o przyczyny i konsekwencje określonych zjawisk, procesów, czy też konkretnych politycznych rozwiązań. (…) Ksiązka, zarówno dla studentów, jak i badaczy oraz, miejmy nadzieję, także dziennikarzy, polityków i dyplomatów, będzie użytecznym narzędziem ułatwiającym przyswojenie wiedzy, jej systematyzację i pogłębienie. Podręcznik stanowi obecnie jedną z najcenniejszych tego typu publikacji w Polsce.
- z recenzji dr hab. Joanny Dyduch, Uniwersytet Wrocławski