Conversations With Stalin

Extraordinary stories about what it was like to be a Soviet child during the upheaval and horror of the Second World War, from Nobel Laureate Svetlana Alexievich

What did it mean to grow up in the Soviet Union during the Second World War? In the late 1970s, Svetlana Alexievich started interviewing people who had experienced war as children, the generation that survived and had to live with the trauma that would forever change the course of the Russian nation. With remarkable care and empathy, Alexievich gives voice to those whose stories are lost in the official narratives, uncovering a powerful, hidden history of one of the most important events of the twentieth century.Published to great acclaim in the USSR in 1985 and now available in English for the first time, this masterpiece offers a kaleidoscopic portrait of the human consequences of the war - and an extraordinary chronicle of the Russian soul.

Antoni Słonimski w 1932 roku odbył podróż do ZSRR, której plonem stał się prezentowany tom. O jego odbiorze w Rosji tak pisał sam autor: Od czasu książki "Moja podróż do Rosji" jestem na czarnej liście u sowieckich urzędników. Proszą co pewien czas wszystkich literatów i karmią kawiorem – a ja za karę muszę siedzieć w domu.

Każde przeinaczenie prawdy zwiększa niebezpieczeństwa, które nam grożą ze strony bolszewizmu. Ale właśnie dlatego, że pisałem prawdę, przedstawiłem całą ohydę życia bolszewickiego, tego człowieka, którego nie tylko, że jest głodny i źle odziany, ale przede wszystkim ma myśl trzymaną w obcęgach. Człowieka trzymanego w najgorszej katordze, bo katordze myśli.
Stanisław Cat-Mackiewicz

Nie wydaje się, by zestarzał się język, by zwietrzały diagnozy trafiające w najczulsze punktu ludzkiej psychiki poddanej totalitarnej presji. Niestety także nie możemy mieć pewności, że sam temat rozważań Mackiewicza – sytuacja takiej presji, ogłupiającej obcęgami masowej propagandy – jest już tylko wspomnieniem dawno przebrzmiałej historii. Dlatego warto chyba zobaczyć jak wygląda Myśl w obcęgach.
prof. Andrzej Nowak

Wiosną 1921 roku w sowieckiej Rosji wybuchła przerażająca klęska głodu. Państwo bolszewickie działało tak źle, że milionom ludzi groziła zagłada. Aby uratować komunistyczny reżim, Włodzimierz Lenin musi zwrócić się o pomoc do śmiertelnego wroga – kapitalistycznego Zachodu. Na apel odpowiedziały Stany Zjednoczone, a do Rosji przybyła grupa amerykańskich zapaleńców, którzy w krótkim czasie zorganizowali jedną z największych akcji pomocowych w dziejach świata.

O tych wydarzeniach nigdy nie pisano w sowieckich podręcznikach historii, a ten wstydliwy dla ZSRR epizod szybko wymazano też z ludzkiej pamięci. Douglas Smith, wykładowca uniwersytecki i dyplomata, autor nagradzanych książek o historii Rosji (m.in. Rasputin oraz Skazani. Ostatnie dni rosyjskiej arystokracji) w błyskotliwej i wartkiej opowieści przedstawia zapomniane zdarzenia, które zaważyły na historii XX wieku. Oczyma młodych Amerykanów zobaczymy obrazki z dziwnego i strasznego kraju, jakim była Rosja, a liczne fotografie archiwalne uzmysłowią nam klęskę głodu, której rozmiary szokowały nawet uczestników I wojny światowej.

Zaskakująca historia amerykańskiego altruizmu, który pozwolił ocalić nie tylko miliony Rosjan, Ukraińców, Żydów, Tatarów i Baszkirów, lecz prawdopodobnie również i bolszewickie rządy.

„Czyta się jak thriller, gdy autor opisuje zaangażowanie antykomunistycznych kapitalistów pomagających narodowi rosyjskiemu przetrwać jedną z najbardziej katastrofalnych klęsk głodu w historii”.

Nick Licata, „Daily Kos”

„Książka oparta na bogatych materiałach archiwalnych, skupia się na grupie młodych Amerykanów, którzy wyruszyli do Rosji zwabieni egzotyką i nieznanym, a znaleźli się pośrodku przerażającej tragedii. Rzadkie zdjęcia dołączone do tekstu nadają relacji Smitha upiornej wyrazistości”.

Maria Lipman, „Foreign Affairs”

„Próbowanie zabijania ludzi może się wydawać bardziej ekscytujące niż próbowanie utrzymywania ich przy życiu, ale nie wierzcie nigdy, że tak jest w istocie”.

George McClintock, Amerykańska Administracja Pomocy, Samara, Rosja 1922

Spotkane w labiryntach Kremla kobiety pachną tylko Czerwoną Moskwą, ale na gwarnych ulicach króluje aromat żytniego chleba. W upalny dzień trudno nie skusić się na łyk orzeźwiającego napoju. Po chwili w ustach pojawia się przyjemny słodko-kwaśny smak. Już tylko nieliczni przechodnie szepczą o miłosnym trójkącie Lenina. Ich uwagę przykuwają niepokorna Nadieżda i tajemnicza Olga Czechowa. Dla której z nich los nie będzie łaskawy?
Otwarcie Sowietskoje Szampanskoje zwiastuje nowy rozdział. Raisa Gorbaczow zostaje oskarżona o doprowadzenie do rozpadu Związku Radzieckiego. Ulicą pędzi ził, na placu Czerwonym ląduje „wroga” cessna, a z portu odpływa „statek filozofów”. Na kolejnych stronach Anna German czaruje głosem i zdradza tajemnicę, że w jej żyłach nie płynie ani kropla słowiańskiej krwi, a Jurij Gagarin opowiada o swoich 108 minutach na orbicie okołoziemskiej. Za rogiem witryna Bieriozki zaprasza po deficytowe wyroby radzieckiej produkcji: jesiotra, kawior, łososia, szynkę, wędliny, czekoladę, gruzińskie wina, zegarki…

Wśród tego zgiełku Kraj Rad ciemnieje, pokazuje mroczną stronę. Lecący z Irkucka Tu-154 zostaje porwany, Sawinkow planuje zabójstwa, Leningrad dusi się w śmiertelnym uścisku, a zbrodniarz Stalin nie oszczędza nawet swojego syna! Aby ukoić nerwy, Anatolij Kaszpirowski zaprasza na jeden ze swoich specjalnych seansów! Nie zwlekaj.

Stunning photographs of Soviet Metro Stations from across the former states of the USSR and Russia itself, many of which have never previously been documented For us, said Nikita Khrushchev in his memoirs, ‘there was something supernatural about the Metro’. Visiting any of the dozen or so Metro networks built across the Soviet Union between the 1930s and 1980s, it is easy to see why. Rather than the straightforward systems of London, Paris or New York, these networks were used as a propaganda artwork – a fusion of sculpture, architecture and art, combining Byzantine, medieval, baroque and Constructivist ideas and infusing them with the notion that Communism would mean a ‘communal luxury’ for all. Today these astonishing spaces remain the closest realisation of a Soviet utopia. Following his best-selling quest for Soviet Bus Stops, Christopher Herwig has completed a subterranean expedition – photographing the stations of each Metro network of the former USSR. From extreme marble and chandelier opulence to brutal futuristic minimalist glory, Soviet Metro Stations documents this wealth of diverse architecture. Along the way Herwig captures individual elements that make up this singular Soviet experience: neon, concrete, escalators, signage, mosaics and relief sculptures all combine build an unforgettably vivid map of the Soviet Metro. The photographs are introduced by leading architecture, politics and culture author and journalist Owen Hatherley.