Do Radości. Z Dodatkiem Słów IX Symfonii Ludwiga Van Beethovena

W książce znaleźć można treść lektury a także jej streszczenie i opracowanie. Dodatkowo notatki na marginesie oraz cytaty, które warto znać.

Tom Graffiti w siedmiu rozdziałach łączy jak zwykle u tego poety gorzko ironiczne wiersze i notatki poetyckie, odsyłające w swej ułamkowości do wielkomiejskich ulicznych graffiti, a ukazujące sceptyczny obraz współczesnej świadomości rosyjskiego „szarego człowieka” w całej grozie mentalnego absurdu wiecznie żywego dziedzictwa epoki totalitaryzmu i ludobójstwa. Również niemal diariuszowe miniatury i migawki liryczne pojawiają się tu w infernalnym anturażu codzienności. W obliczu wzbierającego szo­winistycznego amoku i lawiny propagandowego kłamstwa, fałszujących większość przyjętych dotąd w Rosji form publicznego dyskursu i ewokowanych systemów wartości, głos Stratanowskiego zachowuje godną podziwu duchową suwerenność, ton uczciwości i niezłomności indywidualnego charakteru, których sfałszować się nie da.

To nie jest tomik jednorodny, bo być nie może. Zamieszczone tu wiersze, wierszyki, przekłady i piosenki powstawały na przestrzeni dwóch dekad, czyli przez całą mijającą właśnie młodość autora. Pewnie żaden czytelnik nie polubi wszystkich tekstów, ale każdy powinien znaleźć coś dla siebie. O sobie.

O książce:

Spilnomowa, czyli wspólna mowa to projekt, którego owocem jest tomik dwujęzyczny stwarzający rzadką okazję do porównań translatorskich. Oto czytając krótkie teksty poetyckie (jakże aktualne, bo pisane często teraz przy okazji dramatycznych wydarzeń za wschodnią granicą), możemy przekonać się, jak bardzo nasze języki są podobne, a jedyną barierą może być i czasem jest… alfabet. 75% wyrazów w obu językach jest wspólnych, stąd łatwo zrozumieć, że ukraińskie „І пульсує країна маками” to polskie „I pulsuje kraj makami”. Brzmi to w obu językach niemal tak samo. Można zresztą zostawić słowo „kraina”, które jest obecne i w polszczyźnie, i języku ukraińskim. Podobną mamy kuchnię, historię, kulturę, a co z poezją? Prezentowany tomik wierszy w oryginale i tłumaczeniu daje na to odpowiedź.
Małgorzata Karolina Piekarska


Zasadne wydaje się pytanie, czy można wiarygodnie – i czy w ogóle można – pisać o wojnie, nie będąc jej uczestnikiem. W takim wypadku bardzo łatwo o niezamierzony fałsz, dramatyczne rozminięcie się z prawdą – zwłaszcza emocjonalną. W niniejszym tomie głos zabierają poetki ukraińskie, które doświadczyły wojny na własnej skórze. Wsłuchajmy się w ten głos, który nie jest lamentem (choć trochę jest) i nie jest oskarżeniem wobec oprawców (choć trochę jest). To przede wszystkim artystyczna, nie pozbawiona nadziei odpowiedź na nieakceptowalną rzeczywistość.
Andrzej Appel


O tłumaczach:

Bogdan Baran (ur. 1952 w Krakowie) - polski pisarz, eseista, autor książek i tłumacz ponad stu tytułów z humanistyki i literatury pięknej, wydawca, doktor filozofii UJ. Ukończył filozofię i matematykę na UJ (1976). Członek PEN Clubu, ZG SPP, prezes Zarządu Fundacji Domu Literatury w Warszawie.

Zbigniew Zbikowski (ur. 1952) - jako prozaik zadebiutował w 1977 r., rok później jako poeta. W latach 1978-2002 dziennikarz w prasie krajowej i emigracyjnej. W latach 2002-2012 nauczyciel akademicki w Instytucie Dziennikarstwa UW Autor 21 książek, publikuje w prasie literackiej prozę, poezję i przekłady z języka ukraińskiego.

FRAGMENT

* * *  

I teraz,
Kiedy milczę
Jak ściana płaczu,
Jak wyrwa,
Której osuwanie się słyszał cały świat,
Jak krzyż,
Przesiąknięty łzą i krwią –
Wwierca się we mnie:
„To było.
Wszystko to było!".
(...)

                    Julia Bereżko-Kamińska

Nowiutki rower starych binokli (oryginalne wydanie w 2007) – tom poetycki wybitnego ukraińskiego poety Wasyla Słapczuka – jest wyjątkowym zjawiskiem we współczesnej poezji, być może nawet nie tylko ukraińskiej. Wyjątkowość tej niewielkiej książeczki polega na tym, że bohaterem wierszy Słapczuka jest inny poeta, postać historyczna – Pawło Tyczyna (1891–1967), polskiemu czytelnikowi znany z wydania wyboru jego wierszy w PIW-ie w tzw. „serii celofanowej” w przekładach m.in. Józefa Czechowicza, Mieczysława Jastruna, Adama Ważyna czy Zuzanny Ginczanki.
Tyczyna – według słów Bohdana Zadury, autora przekładu i posłowia – był „cudownym dzieckiem ukraińskiej poezji, którego talent starł się z radziecką rzeczywistością”. Tyczyna – z jednej strony przez wielu uważany za geniusza poetyckiego, z drugiej zaś urzędnik państwowy (np. w latach 1953–1959 był przewodniczącym Rady Najwyższej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej) – w wierszach Słapczuka jest postacią tragikomiczną, kimś zmagającym się z każdym aspektem ludzkiego życia, a przede wszystkim z samym sobą. Błyskotliwy, zabawny, a wręcz dowcipny tom Nowiutki rower starych binokli jest doskonałą opowieścią poety o poecie.

Niniejszy zbiór zawiera wiersze pochodzące z trzech ostatnich tomików Aušry Kaziliūnaitė. Jest to wybór podyktowany chęcią pokaza- nia polskiemu czytelnikowi koherentnego zestawienia twórczości litewskiej poet- ki, które łączyłoby tematy, motywy i środki poetyckie. W prezentowanych tekstach − w przeciwieństwie do wczesnych wierszy − autorka odchodzi od eks- perymentowania z formą, poetycką kreatywność inwestuje raczej w konsekwentne budowanie swojego imaginarium, w którym napotykamy m.in. rodzący się z błękitnego jaja świat, pozornie istniejące akweny czy „prawdziwszych” nas po drugiej stronie lustra. Do jej fantastycznego kolażu trafiają wycinki twórczości innych osób, odłamki teorii filozoficznych, okruchy świata rzeczywistego.
Paulina Ciucka (tłumaczka)
Aušra Kaziliūnaitė (ur. 1987 r. w Wilnie) – poetka, filozofka, pisarka. Studiowała historię i religioznawstwo. W 2020 r. obroniła pracę doktorską na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Wileńskiego. Od 2019 r. pełni funkcję wiceprezes Związku Pisarzy Litwy. Opublikowała dotychczas pięć zbiorów poezji: Pirmoji lietuviška knyga (Pierwsza litewska książka, 2007), 20% koncentracijos stovykla (Obóz pracy przymusowej na pół gwizdka, 2009), Mėnulis yra tabletė (Księżyc jest tabletką, 2014), esu aptrupėjusios sienos (wiecznie drżę w posadach, 2016) i Jūros nėra (Morza nie ma, 2021). Jej twórczość została nagrodzona prestiżową Nagrodą im. Jurgi Ivanauskaitė, Nagrodą Ministra Kultury Litwy „Dla Młodych Twórców” oraz Nagrodą im. Eleny Mezginaitė.