Dramaturgia opery

Tom zbiorowy „Beckett w XXI wieku. Rozpoznanie” zawiera 10 artykułów przedłożonych do publikacji przez krajowych i zagranicznych autorów. Całość otwiera tłumaczenie tekstu J.M. Coetzeego – noblisty z 2003 roku – w którym przedstawia istotne ścieżki interpretacyjne twórczości Becketta. Wśród autorów znajdziemy wybitnych teatrologów i literaturoznawców, chociażby profesora S.E. Gontarskiego (USA) oraz profesora D. Attridge’a (Wielka Brytania). Współczesnymi, nie zawsze oczywistymi, kontekstami odczytywania twórczości Becketta zajmują się również młodsi badacze z różnych ośrodków w Polsce, a związani z Beckett Research Group in Gdańsk, afiliowaną przy Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Przedstawione w jedenastym tomie serii Between.Pomiędzy badania odzwierciedlają ważniejsze problemy poruszane podczas corocznych gdańskich seminariów beckettowskich.

Monografia zawiera 13 artykułów przedłożonych do publikacji przez krajowych i zagranicznych autorów. Książka proponuje splot tekstów wyrastających ze ściśle naukowej perspektywy badawczej z bardziej praktycznym podejściem proponowanym przez autorów będących jednocześnie twórcami. U źródeł proponowanego zestawienia leży przekonanie redaktorów tomu, że w ostatnich dziesięcioleciach dokonało się znaczne przewartościowanie relacji pomiędzy tkanką tekstową i tkanką sceniczną przedstawienia teatralnego.

Materiał badawczy jest zróżnicowany i obejmuje zarówno teatr polski – przywoływana jest chociażby twórczość Gardzienic, Teatru Wierszalin oraz Andrzeja Wajdy – jak i teatr światowy, nie tylko anglojęzyczny. Książka doskonale wpasowuje się w profil serii wydawniczej BETWEEN.POMIĘDZY, będąc jubileuszową – dziesiątą – propozycją.

Książka Iwony Sowińskiej Chopin idzie do kina to jedyna tego rodzaju pozycja zarówno w literaturze polskiej, jak światowej. Wymagała ona bowiem podwójnej kompetencji – filmoznawczej i muzykologicznej; tymczasem muzykologowie nie interesują się filmem, a filmoznawcy nie znają się na muzyce. Iwona Sowińska ma stosowne kwalifikacje i kompetencje w obu tych dziedzinach. Swój zamysł wykłada nader prosto: „Chcę w tej książce opowiedzieć o filmowych wizerunkach Chopina i o tym, jak jego muzyka żyje w filmach”. Pozornie takie sformułowanie tematu wyznacza obszar badawczy, ale obszar ten pozostawał dotąd nieoznakowany. Książka składa się z trzech części. Część pierwsza – Wariacje na umykający temat, z podtytułem FilmowE biografiE Chopina – obejmuje wszystkie poświęcone Chopinowi filmy biograficzne, a w każdym razie wszystkie, które się zachowały. Prawdziwym wyzwaniem były jednak części: druga – Muzyka Chopina w filmach zagranicznych – i trzecia – Muzyka Chopina w filmach polskich. Poza fundamentalną trudnością ze zdobyciem materiałów, podstawowym problemem było znalezienie takiego sposobu ich eksplikacji, by nie przypominał sporządzania katalogu i nie sprowadzał się do wyliczania typu „kto, gdzie, kiedy”. Można podziwiać inwencję, talent narracyjny i ekspresję, z jaką autorka zrealizowała swój zamysł.
Prof. Alicja Helman

Książka Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu jest nowatorskim dziełem naukowym na temat istoty i znaczenia cielesności ruchu teatralnego dla tworzenia samego dzieła teatralnego, jak i zarazem znaczenia tego dzieła i w nim ruchu ciała we wspieraniu rozwoju i transgresji uczestników spektaklu ku pełni ich potencjału człowieczeństwa. Na tle ogólnej dyskusji o celu i znaczeniu edukacji kulturalnej i edukacji teatralnej Autorka szeroko dyskutuje o teatrze jako polu tworzenia sztuki i pełnego człowieczeństwa jej uczestników oraz dokonuje interpretacji i reinterpretacji ciała i ruchu w teatrze jako akcie twórczym. (…) Nie ulega dla mnie wątpliwości, że książka Katarzyny Krasoń jest dziełem dojrzałym, pełnym, oryginalnym, całkowicie nowatorskim w polskiej pedagogice kultury oraz w edukacji teatralnej. Autorka wykazała się bardzo szeroką i doskonale ugruntowaną i spożytkowaną erudycją, niezwykle odważnym, innowacyjnym warsztatem wytwarzania złożonych źródeł i błyskotliwym analitycznym i pisarskim ich wykorzystaniem - z recenzji prof. zw dr hab. Zbigniewa Kwiecińskiego

Prezentowana praca jest zbiorem interpretacji filmów takich jak Marzyciel, Zostań czy Quantum of Solace. Nadrzędną kategorią podejmowanych w niej analiz jest pojęcie wyobraźni, podlegającej istotnym przemianom we współczesnej kulturze. Tłem rozważań są problemy kina najnowszego, na czele z zagadnieniami filmowego postmodernizmu, rekonstrukcji tradycyjnych wzorców narracyjnych oraz reinterpretacji popkulturowych mitów, np. mitu Jamesa Bonda jako ikony kina głównego nurtu. Autorka ukazuje rozmaite realizacje poszczególnych funkcji wyobraźni, zarówno tych kompensacyjnych, jak i związanych z tematyką tożsamości i poszukiwania własnego miejsca w świecie, zastanawiając się przy tym nad statusem Marca Forstera jako filmowego autora. Książka jest adresowana do osób zainteresowanych przede wszystkim kinem najnowszym, zarówno do filmoznawców, jak i studentów, krytyków filmowych oraz – w szerokim rozumieniu – miłośników kina. Powinna służyć także osobom poszukującym we współczesnej kulturze tropów związanych z reinterpretacją kategorii wyobraźni. Jej celem jest również upowszechnianie i spopularyzowanie wiedzy o współczesnym autorstwie filmowym poprzez uzupełnienie luki, jaką w polskim filmoznawstwie stanowi brak obszerniejszych publikacji dotyczących twórczości Marca Forstera. Książkę poleca PortalFilmowy.pl

Książka jest bardzo rzetelnie przygotowanym studium historycznym dziejów sceny miejskiej na początku XIX wieku. Zostało ono oparte na bogatych materiałach źródłowych i wzbogacone o wiele zagadnień kontekstowo poszerzających główny temat książki. Przedstawione w publikacji szczegółowe rozważania o czterdziestoletnich losach gdańskiej sceny zawodowej ujęte zostały w trzy części. Część pierwsza dotyczy siedmioletniego okresu działalności następców i spadkobierców Karoliny Schuch – Jeana Bachmanna i Carla Steinberga. Omówienie losów teatru gdańskiego w części drugiej sięga roku 1819, natomiast część trzecia dotyczy dwudziestolecia zamykającego się rokiem 1841. Przyjęte cezury są zatem podyktowane z jednej strony strukturą organizacyjną teatru i osobą dyrektora, z drugiej zaś szczególnymi warunkami działalności teatru w okresie oblężenia przez wojska napoleońskie. Publikacja z pewnością spotka się z dobrym odbiorem nie tylko ze strony historyków teatru polskiego i niemieckiego, badaczy teatru jako instytucji, ale także czytelników zainteresowanych kulturą lokalną w pierwszej połowie XIX wieku.