Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w klasie szkolnej Vademecum nauczycieli i rodziców

Red. naczelny Ewa Syrek, red. części monograficznej Ewa Wysocka Prezentowany Czytelnikowi tom jest w jego części monograficznej próbą przedstawienia sposobu doświadczania życia i oceny jego jakości w sposób wielowymiarowy (holistyczny), interdyscyplinarny (ujęcie psychopedagogiczne i społeczne), a także uwzględniający wyznaczniki opisujące (wymiary i poziom) oraz czynniki determinujące (kulturowe, psychologiczne, społeczne) kształt świata i życia dostępnego młodemu pokoleniu. Młode pokolenie, współcześnie epatowane ideologią sukcesu, wzmacnianą ideologią egalitaryzmu i uprawomocnianą ideą indywidualizmu, a przy tym traktowane jako kategoria kulturowo i społecznie najbardziej znacząca (terror młodości, nadzieja świata) ma prawo żywić przekonanie, że żyje w świecie wielkich możliwości, które nie są niczym ograniczane. Dowodzą tego stwierdzane przez socjologów cechy funkcjonowania tego pokolenia, a głównie: wzrost aspiracji edukacyjnych i statusowych, wzrost oczekiwań związanych z jakością życia (poziom życia), pragmatyzm i „pierwotny” optymizm, aktywne postawy zawodowe i życiowe. Część monograficzną niniejszego tomu „Chowanny” stanowią opracowania zróżnicowane, w różny sposób funkcjonalnie powiązane z jakością życia: opracowania teoretyczne, analizy empiryczne, doniesienia z badań i próby konstruowania warsztatu pomiaru jakości życia młodego pokolenia, przygotowane przez osoby z różnych ośrodków naukowych i o różnym doświadczeniu badawczym (głównie młode, ze względu na przedmiot zainteresowań, jakim jest młode pokolenie). Na część tekstów rozproszonych tomu składają się artykuły, których autorzy rozważają między innymi postawy wobec osób jąkających się, uwarunkowania rozwoju ludzkiej potencjalności, ekshibicjonizm społeczny w przestrzeni wirtualnej, jakość życia osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Część monograficzna tomu 1/2018 „Chowanny” pod redakcją Aliny Budniak została zatytułowana Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych. Treści zawartych tu rozważań odnoszą się do kształtu, celów, zakresu, przebiegu i znaczenia edukacji małego dziecka; stanowią głos w dyskusji i wyraz troski o jej stan w trakcie bezustannie trwających szkolnych reform. Z jednej strony ogromny rozwój zakresu wiedzy merytorycznej, łatwość dostępu do różnych źródeł informacji, przemiany celów i ideałów wychowania na przestrzeni lat, rozwój wiedzy psychologicznej i pedagogicznej na temat możliwości uczenia się dzieci, a z drugiej kilkukrotne zmiany podstaw programowych, zasad organizacji kształcenia w szkołach, narzucenie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich, a następnie odstąpienie od niego, ekspansywna działalność wydawnictw oferujących szkolne podręczniki i liczne materiały edukacyjne, sukcesywne wprowadzenie jednolitego („rządowego”) zestawu podręczników dla klas początkowych, a po ledwie kilku latach rezygnacja z niego – to zaledwie parę przykładów ciągłego dokonywania zmian, często bez możliwości sprawdzenia efektów dopiero co podjętych działań. O ile poszukiwanie lepszych, bardziej efektywnych metod edukacji, atrakcyjnych dla dzieci, odpowiadających ich potrzebom sposobów działania jest zadaniem koniecznym każdego nauczyciela, o tyle ilość narzucanych zmian, ich często chaotyczne wprowadzanie, brak możliwości i czasu do właściwego przygotowania się do nowych zadań mogą wywoływać niepokój, zagubienie i dezorganizację pracy szkoły i nauczycieli. Przedstawione w części monograficznej postulaty wskazują na konieczne uzupełnienie zagadnień programowych czy działań nauczycieli w sytuacji permanentnych przeobrażeń i przebudowy systemu oświaty.

Dział tekstów rozporoszonych tomu 1/2018 tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak nadzór pedagogiczny, postawy rodzicielskie, otwartość na karierę międzynarodową młodych dorosłych, wizerunek starości i osób starszych czy płciowość.

SPIS TREŚCI

ARTYKUŁY I ROZPRAWY
MAŁGORZATA STAWIAK-OSOSIŃSKA, Dla społeczeństwa i nauki… Życie i działalność społeczna sir Beniamina Thompsona hrabiego Rumford 11
MARIYA OLIJNYK, NATALIYA MACHYNSKA, Formation and Development of Preschool Education and Teacher Training in the Bukovyna (the 19th and the beginning of the 21st century) 23
DANUTA KRZEŚNIAK-FIRLEJ, STANISŁAW MAJEWSKI, Szkolnictwo wyższe w Polsce w pierwszej połowie XX stulecia – zarys dziejów, przemiany i 35
WALDEMAR FIRLEJ, STANISŁAW MAJEWSKI, Odbudowa szkolnictwa wyższego w Polsce w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej po II wojnie światowej 57
PAULINA FORMA, KATARZYNA PAŁKA, Educational activities undertaken in Poland for children and youth at risk of social exclusion 75
YULIYA DERKACH, Spiritual and Moral Culture as the Component of the Professional Culture of Teacher 91
JUSTYNA DOBROŁOWICZ, Paradygmat interpretatywny w jakościowych badaniach społecznych 99
SŁAWOMIR CHROST, Hermeneutyka w badaniach pedagogicznych – szanse
i zagrożenia 113
BARBARA KLASIŃSKA, The Renaissance of the Research on Interests and a Systemic Paradigm 129
JUSTYNA DOBROŁOWICZ, Discourse analysis as a method of discovering social
reality 141
PAULINA FORMA, Socjalizacja poprzez media społecznościowe. Szansa i zagrożenie 151
RYSZARD BŁASZKIEWICZ, Invisible web academic search engines 161
PAULINA BARAŃSKA, Digital natives – modern teenagers’ use of the new media 173

BADANIA I KOMUNIKATY
ANNA RÓG, PATRYCJA SKRZYPEK, Dobry człowiek w opiniach dzieci w wieku przedszkolnym 191
BOŻENA MATYJAS, The culture of spending free time in families with primary school students 205
TETIANA KOLTUNOVYCH, Peculiarities of professional burnout of preschool teachers-pensioners 215
BEATA ZIĘBA‑KOŁODZIEJ, Potrzeba, konieczność czy moralny obowiązek? Opieka nad niesamodzielnym seniorem w rodzinie 235
RECENZJE, SPRAWOZDANIA I OPINIE
Władysława Szulakiewicz, O uczących i uczonych – szkice z pedeutologii historycznej, Toruń 2014 – HANNA MARKIEWICZOWA 259
Historyczno‑społeczne aspekty starzenia się i starości, red. Małgorzata Stawiak-Ososińska i Agnieszka Szplit, Agencja Reklamowa TOP – Drukarnia Cyfrowa, Kielce 2014 – BOŻENA ZBOINA 265
Tomasz Łączek, Społeczne i edukacyjne uwarunkowania sukcesu życiowego młodzieży (Social and educational determinants of youth’s success stories), Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2014 – MARTA WILK 267
Beata Górnicka, Metodyka pracy opiekuńczo‑wychowawczej – wybrane zagadnienia. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2015 – MAŁGORZATA WOLSKA-DŁUGOSZ

Autor, jako nauczyciel praktyk, miał możliwość obserwować młodzież podejmującą naukę w liceach profilowanych i w trakcie tych obserwacji zauważył, że samoistnie powstało środowisko do tej pory nieznane i szczególne. Owa inność objawiała się między innymi pojawianiem się wśród uczniów zachowań wychowawczo trudnych i skrajnie nieakceptowanych, dużej liczby niepowodzeń szkolnych, ogólnego zniechęcenia do nauki, braku wytrwałości i konsekwencji w działaniach, rezygnacji z kontynuowania nauki czy przystąpienia do egzaminu maturalnego – zupełnie innym patrzeniem na świat i własne możliwości oraz pragnienia. Nie ulega jednak wątpliwości, że znaczny wpływ na sposób postrzegania świata ma, ukształtowany na podstawie doświadczeń wyniesionych z różnych środowisk, system wartości, który z kolei stwarza podwaliny aspiracji. Analiza badań wyrażanych przez młodzież aspiracji wykazała głównie ich dążenia do zaspokajania potrzeb własnych, z ukierunkowaniem na materializm i konformizm. Konsekwencją tego zjawiska stała się możliwość zdefiniowania pojęcia aspiracji nie tylko pod kątem nauk psychologicznych i socjologicznych, ale także z punktu widzenia pedagogicznego.
Intencją autora było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, które przybrało następnie formę głównego problemu: czy i jaka jest zależność między czynnikami środowiskowymi i zamierzeniami edukacyjnymi badanej młodzieży a jej aspiracjami życiowymi oraz postrzeganymi wartościami? Oddzielnym zagadnieniem stała się próba rozpoznania wewnętrznej dynamiki wartości w kontekście wartości uznawanych i odczuwanych. Ustalenia w tej dziedzinie mogą okazać się przydatne w edukacji i naukach o niej, zwłaszcza w opracowywaniu programów dydaktyczno-wychowawczych oraz w administracji państwowej niezmiennie eksperymentującej na płaszczyźnie kształcenia ogólnego i zawodowego młodzieży na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej.
Praca, będąca wynikiem określonych w tytule badań, ma charakter diagnostyczny i składa się z sześciu rozdziałów oraz podsumowujących je wniosków (Ze Wstępu).

Niniejsza publikacja jest efektem czteroletniej pracy z pacjentami z zaburzeniami głosu. Wykorzystanie elementów techniki śpiewu klasycznego z indywidualnym dostosowaniem do możliwości ćwiczącego może stanowić uzupełnienie i urozmaicenie terapii foniatrycznej oraz fizykoterapeutycznej chorych z dysfoniami czynnościowymi i organicznymi.

Rehabilitacja chorych z zaburzeniami głosu jest istotną częścią ich leczenia. Wobec zwiększającej się liczby zachorowań wśród wielu grup zawodowych ważna jest optymalizacja metod rehabilitacyjnych.

Przeprowadziłam badania nad zastosowaniem elementów śpiewu klasycznego w rehabilitacji 56 kobiet i mężczyzn wieku od 18 do 57 lat ze średnią wieku 35,8 roku, u których wystąpiły zaburzenia głosu na tle czynnościowym i organicznym. Większość z nich pracowała w zawodzie nauczycielskim. Każdy pacjent zrealizował minimum 3 jednogodzinne spotkania.

Wykonałam rutynowe badanie narządu głosu i czasu fonacji oraz komputerowe pomiary pola głosowego przed i po zakończeniu terapii. Stwierdziłam istotną statystycznie poprawę wielkości pola głosowego i średniego czasu fonacji. Rodzaj zaburzeń, muzykalność i wiek przy indywidualizacji programu ćwiczeń nie miały wpływu na wyniki rehabilitacji.

Wprowadzenie elementów techniki śpiewu klasycznego do rehabilitacji chorych z zaburzeniami głosu może stanowić uzupełnienie terapii foniatrycznej i fizykoterapeutycznej.

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie to inicjatywa wydawnicza pracowników i studentów Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nawiązująca do wielowiekowych cieszyńskich tradycji kształceniowych i publikacyjnych. Praca zbiorowa pt. Między teorią a praktyką zapoczątkowuje serię wydawniczą Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie – forum prezentacji i wymiany myśli przyszłych i początkujących pedagogów, animatorów, etnologów, które w przyszłości może przyczynić się do jeszcze większej aktywności naukowej, organizacyjnej i społecznej środowiska studenckiego i zainteresowania młodej kadry podejmowaniem badań naukowych. Tom pierwszy serii wydawniczej Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie zatytułowany Między teorią a praktyką prezentuje i upowszechnia autorski dorobek żaków. Obejmuje swą tematyką obszar nauk społecznych i humanistycznych, stwarza pole do namysłu nad współczesnymi zjawiskami edukacyjnymi, społecznymi, kulturowymi, psychologicznymi, ekonomicznymi i politologicznymi. Autorzy poszczególnych tekstów, studenci i absolwenci Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach podejmują próby ukazania związków teorii naukowych ze współczesną praktyką (społeczną, edukacyjną, kulturalną), rozpoznają nowe tropy kulturowe, budują krytyczny ogląd i perspektywę obrazu świata i życia społecznego. Publikacja gromadzi artykuły naukowe, komunikaty z badań, sprawozdania z konferencji, recenzje prac naukowych oraz materiały pomocnicze dla studentów. Prezentuje także doświadczenia krajowe i zagraniczne studentów oraz ukazuje działalność studencką. Praca zainteresować może głównie obecnych, przyszłych i początkujących pedagogów, ale także psychologów, socjologów, filozofów, badaczy kultury oraz osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityki oświatowej i społecznej.