Dziedzictwo Chopina i szkice muzyczne

Cztery ballady Chopina zaliczane są w poczet najbardziej znaczących dzieł fortepianowych XIX wieku. Jim Samson w szeroko zakrojonej, szczegółowej rozprawie poświęconej balladom Chopina łączy rozważania z perspektywy historycznej i analitycznej. Rozpoczyna od zbadania społecznego i kulturowego podłoża unikalnego stylu kompozytora. Następnie opisuje źródła rękopiśmienne i szereg wydań ballad, dalej zaś rozważa kwestię krytycznej recepcji ballad a także przytacza różnorodne interpretacje znanych XIX-wiecznych i XX-wiecznych pianistów.

Dwa kolejne rozdziały książki poświęcone zostały zagadnieniom teoretyczno-analitycznym i opatrzone szeregiem przykładów nutowych. Pojawiają się w nich czytelnie zaprezentowane schematy formalne i analizy harmoniki każdej z ballad. Autor poświęca też uwagę Chopinowskiej koncepcji znaczenia tytułu „ballada”, a także rozumieniu owego tytułu w kontekście gatunku muzycznego. W ostatnim rozdziale skupia się zaś na zagadnieniu narracyjności i bada wpływ poezji romantycznej na tenże aspekt Chopinowskich ballad.

Książka dla każdego wrażliwego melomana, który Cortotowi zawdzięczać może skuteczną zachętę do uwewnętrznienia muzyki, do wpisania jej w rytm własnego życia, własnych wspomnień. Można dzięki temu uświadamiać sobie, jak zmienia się Chopin w naszej płytotece wewnętrznej - jakie interpretacje poruszają nas na różnych etapach życia. A może przeciwnie, odkrywać stałość własnych wyborów estetycznych, które mówią wiele na temat tego, jacy jesteśmy.

Anna Chęćka

Mistrz batuty szczerze i barwnie, nie skąpiąc anegdot, w szesnastu chronologicznie i tematycznie ułożonych rozdziałach opowiada o swoim życiu, rodzinie, zainteresowaniach, a przede wszystkim o bogatym dorobku artystycznym.

Artysta wprowadza czytelników w świat zarówno wspaniałych dzieł muzycznych, jak i znakomitych śpiewaków, instrumentalistów, słynnych orkiestr oraz wielkich kompozytorów. Opisuje środowisko muzyczne na podstawie własnych doświadczeń. W ciekawy i klarowny sposób pokazuje też warsztat pracy dyrygenta o bogatym repertuarze, który rozwijał przez kilkadziesiąt lat swojej działalności. Czytelnik poznaje różnorodne problemy w kreowaniu wielorakiej muzyki. Jednakże książka nie jest podręcznikiem dla adeptów studiów muzycznych, a raczej przewodnikiem po wydawałoby nieprzystępnym świecie muzyki poważnej.

Dyrygowanie. Sprawa życia i śmierci ukazuje osobowość Antoniego Wita, dokumentuje jego wkład w popularyzację polskiej muzyki i jej twórców, a także w kreowanie wydarzeń muzycznych naszych czasów w kraju i zagranicą, którym przydał doskonałości i splendoru.

Trzecie, zaktualizowane wydanie pierwszej polskiej monografii poświęconej Glennowi Gouldowi. Książka jest próbą spojrzenia na Goulda - pianistę, kompozytora i myśliciela - przez pryzmat muzycznej konstrukcji fugi. Zdaniem autora, nieprzypadkowo Gould był genialnym wykonawcą fug Bacha, sam pozostając nowym wcieleniem polifonii. Fuga, po włosku "ucieczka", wydaje się formą najodpowiedniejszą dla artysty-outsidera, pragnącego uciec od narzuconej z góry formy i wykreować formę własną, stworzyć ją mocą własnej woli. Gould, pustelnik stroniący od wszelkiej rywalizacji, wierzył w "miłosierdzie technologii", która ludzi oddziela od siebie buforem, eliminując konflikty, a zarazem zbliża ich, rozpinając nić bezpośredniej czystej łączności w nieskażonych agresją rejonach abstrakcji.

„Pierwszym wrażeniem, jakie odniosłam w trakcie lektury książki prof. Macieja Goła?ba była konsternacja i uczucie niedowierzania, z˙e taka praca została napisana dopiero teraz. W cia?gu znacznie ponad 200 lat od czasu powstania Mazurka Da?browskiego i 100 lat jego funkcjonowania jako konstytucyjnie zatwierdzonego hymnu narodowego (II Rzeczpospolitej, Polskiej Republiki Ludowej i III Rzeczpospolitej) nie zostały gruntownie, na podstawie przekazo´w z´ro´dłowych – faktograficznych i przede wszystkim muzycznych (w tym nutowych i dz´wie?kowych) – zbadane okolicznos´ci powstania melodii Mazurka oraz jej recepcji, rozpowszechniania i przemian, kto´rym podlegała zanim ukształtował sie? inwariant znany wszystkim Polakom jako ich najwaz˙niejsza narodowa pies´n´. [...] Recenzowana ksia?z˙ka jest pozycja? znakomita? i wejdzie do kanonu prac nie tylko muzykologicznych, ale takz˙e historycznych, literaturoznawczych i kulturologicznych, całkowicie zmieniaja?c wyobraz˙enie badaczy oraz innych oso´b zainteresowanych historia? Polski schyłku XVIII i XIX wieku o pocza?tkach i „dojrzewaniu” melodii Mazurka Da?browskiego, o funkcjach ro´z˙nych muzycznych warianto´w tej pies´ni na ziemiach polskich i w rozmaitych krajach europejskich, zwłaszcza w czasie powstania listopadowego i w latach naste?pnych, mniej wie?cej do połowy XIX stulecia,a wreszcie, o znaczeniu zachodza?cych w tym czasie proceso´w dla ukształtowania sie? naszego hymnu narodowego”.

z recenzji prof. Barbary Przybyszewskiej-Jarmin´skiej



„Melodia Pieśni Legionów to już u zarania jej historii szczególny tekst. Niczym sonda geologiczna przenika do wszystkich warstw społecznych. Śpiewają ja? zarówno oficerowie, jak i pochodzący z gminu legioniści Dąbrowskiego, a w następnym pokoleniu uczestnicy powstania listopadowego; jest równie popularna w środowiskach szlacheckich i wśród mieszczaństwa. Stanowi cały czas żywą tradycje? oralna?, która z opóźnieniem oddziałuje na zainspirowanych nią muzyków, dokumentujących poprzez zapisy nutowe jej muzyczne treści”.

„Pieśń ta przenika wszystkie warstwy kultury. Jej ogromny potencjał recepcyjny oddziałał na hymny innych narodów. Znajdziemy ja? kultywowana? w utworach muzyków amatorów, kompozytorów minorum gentium, lecz także w dziełach znakomitości swojej epoki. Przenika niezmiernie popularne w tym czasie formy batalii muzycznych, znajdujemy ja? w wodewilu i w chóralnej pieśni burszowskiej, a zbanalizowana? w formie walczyków, fantazji i morceaux w salonie mieszczańskim jako przejaw ówczesnej Trivialmusik. Ma także swój krąg sublimacji artystycznych, wkraczając na teren klasycznych gatunków muzycznych: wariacji i rozbudowanych dzieł wokalno-instrumentalnych. To korpus twórców i dzieł zupełnie zapomnianych, które łączy muzyczny temat Pieśni Legionów. Czyż nie jest to wystarczający powód, by nie tylko przywrócić je świadomości badaczy, lecz także wskrzesić repertuarowo?”

Maja jest już całkiem dużą dziewczynką,a nie wie, kim był Fryderyk Chopin. Jej babcia, nauczycielka muzyki, pianistka postanawia ich sobie przedstawić. Odwiedzają Żelazową Wolę, podróżują palcem po mapie Europy, podążając śladami młodego Frycka. Dzięki załączonej do książki płycie CD z audiobookiem, razem z Mają czytelnik słucha utworów Chopina. Wiedzę młodego czytelnika uporządkuje umieszczone na końcu książki kalendarium i album rodzinny Chopinów.