Edukacja do starości młodzieży szkolnej

Wojna jest współcześnie tematem „gorącym” społecznie, nawet w miejscach, w których od drugiej wojny światowej panuje pokój. Świadomość zagrożenia wojną konstruowana jest w rozmaitych doświadczeniach kulturowych – z udziałem przekazów medialnych, historycznych, filmów, literatury, opowieści naocznych świadków. Takie doświadczenia dotyczą także polskich dzieci, które dowiadują się o konfliktach wojennych – toczących się, kiedyś czy obecnie, na całym świecie, także tuż za naszą granicą – z telewizji, Internetu oraz z rozmów i opowieści dorosłych. Fikcjonalne i historyczne obrazy wojny dziecko znajduje w książkach (m.in. lekturach szkolnych), filmach, grach komputerowych, sztuce ikonicznej. Wszystkie te złożone doświadczenia wykorzystywane są w kreacjach dziecięcych, takich jak zabawa, rysunek czy opowieści.

[...] My proponujemy przyjrzeć się tym dziecięcym interpretacjom, by móc odnieść się do nich w propozycjach edukacyjnych. Warto zadać pytanie, czy w szkole bierze się pod uwagę te dziecięce obrazy świata i jaka jest edukacyjna odpowiedź na horyzont oczekiwań kulturowych współczesnych dzieci [ze Wstępu].

„Książka jest odpowiedzią na wzrastające zainteresowanie i popularność outdoor education jako strategii edukacyjnej angażującej uczniów w proces autentycznego poznawania realnych problemów w realnym świecie, uczenia się przez eksperymentowanie, samodzielne dochodzenie do wiedzy, przeżywanie, pracę metodą projektu, planowanie strategiczne a przy tym rozwijanie soft skills – umiejętności miękkich. Zrealizowany projekt badań pokazuje, jak wiele jeszcze wyzwań pozostaje w zakresie zmiany myślenia nauczycieli o problemie i zrozumienia wartości, jaką niesie podejście outdoor education. Książka z pewnością będzie znaczącym wkładem w doskonalenie pracy nauczycieli i rozwijanie ich profesjonalnej samoświadomości.” Z recenzji Prof. dr hab. Ewy Filipiak

Drugi tom publikacji zatytułowany #szkoła.2.0 został napisany, prócz pierwszego artykułu, przez studentki. Dla niektórych z nich niniejsza publikacja jest debiutem i jednocześnie, być może, początkiem przyszłych bardziej zaawansowanych działań naukowych. Z tego też powodu niniejsza książka jest niezwykła. Zawarto w niej – w przeważającej części – artykuły prezentujące wyniki empirycznych badań. Autorki tekstów, studentki kierunków nauczycielskich, w przyszłości rozpoczną pracę w szkole. Stanisław Palka twierdzi, że: „zawód nauczycielski narzuca niejako konieczność występowania w roli badacza pedagogicznego, wszak nauczyciel musi diagnozować, wyjaśniać, podejmować decyzje, posiłkując się między innymi wynikami rozmów z uczniami, innymi nauczycielami, rodzicami, analizą dokumentów, analizą wyników sprawdzianów i testów dydaktycznych”. Ich artykuły stanowią zatem pierwszy krok ku realizacji roli nauczyciela-badacza.
Także i w tym tomie hasztag grupuje informacje/artykuły tematycznie. Problemy omówione przez autorki są efektem ich zainteresowań badawczych, „naukowego niepokoju”, który skłania do przemyśleń i potrzeby eksplorowania danej problematyki.

Dzięki podejmowaniu przez coraz większe grono specjalistów problemów komunikacji, mowy
i języka, jak również praktycznego działania zmierzającego do wsparcia osób do niedawna określanych jako niekomunikujące/niekomunikatywne następuje zmiana w spojrzeniu na niepełnosprawność, która wcale nie musi oznaczać marginalizacji i depersonizacji.

Prezentowany tom, poruszający zagadnienie alternatywnych i wspomagających metod komunikacji, powstał dzięki ogromnemu zaangażowaniu wybitnych specjalistów, praktyków i teoretyków takich dziedzin, jak komunikacja interpersonalna, neuropsychologia, logopedia oraz komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC). Ważnym przesłaniem publikacji jest przekazanie skutecznego instrumentu rehabilitacji psychologicznej. Bez komunikowania się z dziećmi i młodzieżą w normie trudno mówić o ich rozwoju intelektualnym, poczuciu własnej wartości, a także rozwoju emocjonalnym. W przypadku niepełnosprawności komunikowanie się jest podstawowym warunkiem pozyskiwanych zmian rozwojowych. Tę tezę uzasadniono w prezentowanej pracy.

Problematyka komunikacji alternatywnej już od wielu lat znajduje się w centrum zainteresowania teoretyków i praktyków zajmujących się zagadnieniami edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, dodatkowo obarczonych trudnościami w sferze porozumiewania się.
Do pedagogiki specjalnej wprowadzane są nowe rozwiązania dotyczące pomocy człowiekowi niepełnosprawnemu w nawiązywaniu, utrzymywaniu i doskonaleniu interakcji komunikacyjnych w sposób alternatywny, tj. wykorzystujący gest, obraz i piktogram.

Książka będzie pomocna wszystkim, którzy podejmą trud łamania barier w porozumiewaniu się. Przede wszystkim skierowana jest do logopedów, psychologów, nauczycieli i terapeutów dokształcających się na podyplomowych studiach, do studentów i wszystkich zainteresowanych problematyką alternatywną i wspomaganą komunikacją.

Szczególna wartość aplikacyjna publikacji wyraża się głównie w swoistej odpowiedzi na zapotrzebowanie osób bezpośrednio zaangażowanych w wychowanie dzieci ze spektrum autystycznym. Zapotrzebowanie to odnosi się m.in. do wciąż niedostatecznego zakresu upowszechnianej wiedzy na temat autyzmu oraz specyfiki funkcjonowania rodzin z dzieckiem autystycznym.
[z recenzji dr hab. Stanisławy Byry]

Teksty zebrane w prezentowanej książce poświęcone są przemianom wzorów rodzicielskich we współczesnej Polsce i stanowią wciąż zbyt słabo reprezentowaną na rynku wydawniczym dokumentację zmian kulturowych dokonujących się w naszym kraju. Co istotne, zmiany te analizowane są w publikacji Być rodzicem na dwu ściśle ze sobą powiązanych poziomach. Z jednej strony, poprzez analizę dyskursów toczących się w różnego typu przestrzeniach komunikacyjnych, z drugiej strony, poprzez analizę rzeczywistych zachowań oraz ich społecznych, a często wręcz fizykalnych uwarunkowań. Obie części książki doskonale się uzupełniają i wzmacniają w swej wymowie, ukazując obraz społeczeństwa, w którym przy wyrazistej dominacji problematyki rodziny w dyskursie publicznym, a zwłaszcza politycznym, systematycznemu pomijaniu ulegają kwestie najbardziej ważkie dla zmieniającego się jej kształtu. I właśnie zajęcie się tymi, zazwyczaj pomijanymi kwestiami stanowi największy atut recenzowanej pracy. Powinna ona stanowić lekturę obowiązkową dla wszystkich osób chcących się wypowiadać na temat polskiej rodziny, jej obecnego kształtu i jej przyszłości. prof. Mirosława Marody