Fenomen długowieczności

Dlaczego się starzejemy? Co przesądza o długości życia człowieka i wszelkich innych gatunków?

Biologia starzenia podejmująca problematykę starzenia biologicznego, to pierwszy podręcznik na ten temat od momentu wyjaśnienia przyczyn starzenia się i długowieczności. Treść angażuje Czytelnika i została skomponowana tak, że ma się wrażenie, iż jest to opowieść, jednocześnie bez szkody dla dokładności, która jest cechą nieodłączną jakiegokolwiek tekstu biologicznego.

Poznanie biologicznego procesu starzenia się wymaga zrozumienia podstawowych koncepcji z zakresu biochemii i fizjologii, które mają zastosowanie do wszystkich form życia i wszystkich jego etapów. Dlatego też każdy z rozdziałów rozpoczyna się od omówienia podstawowych praw biologicznych odnoszących się do systemów, które nie uległy procesowi starzenia się. Ilustracje są łatwo zrozumiałe i towarzyszą im obszerne legendy, stanowiąc uzupełnienie tekstu głównego, a nie jego zwykłe powtórzenie. We wszystkich rozdziałach kluczowe pojęcia zostały pogrubione, a ich definicje znajdują się z obszernym Słowniku pojęć. Ramki uszczegóławiają wywód z tekstu głównego bądź wprowadzają dygresje związane z tematem rozdziału. Kluczowe pojęcia stanowią podsumowanie najważniejszych wiadomości zaprezentowanych w każdym z rozdziałów. Pytania do dyskusji stanowią pomoc dydaktyczną, zaś Literatura uzupełniająca to lista źródeł przyporządkowanych każdemu z rozdziałów.

W rozdziałach 1 i 2 omawiane są podstawowe pojęcia z zakresu biogerontologii, które odnoszą się zarówno do jej zastosowań eksperymentalnych, jak i klinicznych. Została w nich zaprezentowana i wytłumaczona terminologia, którą posługują się biogerontolodzy, przedstawiono rozwój tej subdyscypliny, a ponadto opisano organizmy modelowe, które naukowcy wykorzystują do badania procesu starzenia się i długowieczności. Przyglądamy się bliżej podstawowym metodom używanym przez biogerontologów do pomiaru tempa starzenia się osobnika i populacji.

Rozdziały 3–6 dotyczą odkryć w dziedzinie biogerontologii ewolucyjnej, komórkowej i genetycznej, którym zawdzięczamy obecny stan wiedzy na temat przyczyn i mechanizmów starzenia się. Śledzimy rozwój teorii ewolucyjnych na temat długowieczności i starzenia się, począwszy od dawnych propozycji obserwacyjnych, a skończywszy na eksperymentach matematycznych i laboratoryjnych prowadzonych przez współczesnego ewolucjonistę.

Tłumaczymy, w jaki sposób prawa termodynamiki określają fundamentalną zasadę starzenia komórkowego, głoszącą, że odzwierciedla ono akumulację uszkodzonych białek. Przedstawiając mechanizmy biochemiczne i fizjologiczne odpowiadające za akumulację uszkodzonych białek i określoną długość życia komórki, odwołujemy się do dwóch zjawisk: stresu oksydacyjnego i skracania telomerów. Omawiamy wyniki wyrafinowanego badania laboratoryjnego na drożdżach i robakach, dzięki któremu zidentyfikowano konkretne geny odpowiadające za długość życia. Omawiamy starzenie się roślin, a także znaczenie tego procesu dla zjawiska starzenia się człowieka i zwierząt.

Z kolei w rozdziałach 7–10 mowa jest o związkach między opisaną wcześniej podstawową wiedzą a zjawiskami starzenia się człowieka i jego długowieczności. Uwzględniony został tu także związek między starzeniem się a chorobami, a ponadto mowa jest w nim o sposobach, w jakie można spowolnić tempo starzenia się człowieka. Przyglądamy się nowemu obszarowi badań na temat starzenia się i długowieczności – biodemografii gerontologicznej oraz analizujemy przyczyny bezprecedensowego wzrostu oczekiwanej dalszej długości trwania życia w XX wieku. Omawiamy zależne od czasu zmiany głównych układów fizjologicznych, tj. związane z wiekiem zmiany, które – ogólnie rzecz biorąc – nie zwiększają ryzyka choroby lub zgonu, ale też takie, których konsekwencją może być rozwój choroby, w związku czym zwiększa się umieralność i chorobowość. Książkę zamyka rozdział podsumowujący obecny stan wiedzy naukowej na temat możliwej modulacji starzenia się i długowieczności.

Od pewnego czasu babcia jest bardziej zapominalska niż kiedyś. Nie pamięta, jak jeździła na plażę swoim niebieskim autem ani jak rodzina spotykała się u niej na niedzielnym obiedzie. Wymyśla nowe zasady do starych gier i często chowa klucze tak, że trudno je znaleźć. Ale to nie szkodzi – cała rodzina jest przy babci i pamięta za nią… Ta podnosząca na duchu historia pomoże dzieciom zrozumieć, dlaczego ukochana babcia czy ukochany dziadek coraz częściej zapominają o wielu sprawach i zaczynają zachowywać się inaczej niż zwykle. Rodzicom zaś ułatwi podjęcie w rodzinie szczerej rozmowy o demencji – chorobie zmieniającej naszych bliskich. Autor tej pełnej ciepła książki z wyczuciem oswaja nas wszystkich z tym niełatwym tematem i mówi o potrzebie troszczenia się o starsze osoby dotknięte problemami z pamięcią.

OPIEKUN OSÓB CHORYCH I STARSZYCH

• pomocny dla opiekunów, rehabilitantów, pielęgniarek w domach prywatnych i specjalistycznych placówkach
• fachowe słownictwo medyczne
• słownictwo ogólne przydatne w pracy opiekuna (prowadzenie domu, sprzątanie itp.)
• rozmówki zawierające zwroty przydatne przy pracy z osobą chorą / niepełnosprawną

Opracowanie Opiekun osób chorych i starszych to specjalistyczna publikacja kierowana do osób wykonujących pracę opiekuna, pielęgniarza czy rehabilitanta. Publikacja składa się z części słownikowej oraz części z rozmówkami.

Część słownikowa posiada zarówno układ polsko-angielski oraz układ angielsko-polski i zawiera dwa typy haseł. Pierwszą grupę stanowią najbardziej potrzebne zwroty medyczne obejmujące najczęstsze schorzenia, badania, lekarstwa oraz metody i procedury terapeutyczne. Wszystkie hasła w tej grupie zawierają definicje. Umożliwia to nie tylko komunikację w języku angielskim ale również ułatwia właściwe zrozumienie terminów medycznych. Bogaty zbiór haseł specjalistycznych sprawia, że publikacja może być przydatna również dla personelu świadczącego bardziej specjalistyczne usługi medyczne.

Druga grupa haseł to bardziej ogólne słownictwo potrzebne w codziennej pracy opiekuna, pielęgniarza czy rehabilitanta. Hasła ogólne nie posiadają definicji, chyba że w danej sytuacji może zachodzić wątpliwość co do znaczenia.

Hasła z obu grup są przedstawione w porządku alfabetycznym. Zarówno hasła specjalistyczne, jak i ogólne zawierają liczne przykłady użycia.

Część z rozmówkami zawiera rozmówki polsko-angielskie obejmujące zwroty szczególnie przydatne dla osób wykonujących pracę opiekuna.

Rozmówki podzielone są na kilka grup tematycznych. Największą grupę stanowią zwroty bezpośrednio związane z opieką. Zadania przedstawione w rozmówkach ujęte są kolejności logicznej / tematycznej.

Starość i starzenie się społeczeństw staje się stopniowo coraz lepiej rozpoznanym problemem. Wyzwaniem pozostaje zdiagnozowanie, na ile starość można uczynić produktem i to rentownym. Autorki określają zakres, w jakim seniorzy wpisują się w najnowsze strategie marketingowe na rynku, w jakim zakresie ich zasoby stają się doceniane na rynku pracy (międzygeneracyjny mentoring) i jak oni sami rewolucjonizują technologię (telesenior).

Bezsprzecznym atutem książki jest wpisanie się w najnowsze trendy badań społecznych dotykające aktualnych rewolucji w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi z nakierowaniem na mentoring międzygeneracyjny oraz żywo dyskutowaną dehumanizację medycyny w kierunku teleusług jako sposobów na redukcję kosztów starzenia się globalnego społeczeństwa.

Starość jak ją widzi psychologia. Zagrożenia, możliwości, wspomaganie jest owocem czwartej konferencji naukowej poświęconej starości z perspektywy rozważań teoretycznych i badań empirycznych w obszarze psychologii. Jej organizatorami byli: Komisja Psychologi Polskiej Akademii Nauk oraz Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Treść artykułów dowodzi, że jakość starości każdego człowieka zależy przede wszystkim od jego własnej aktywności we wcześniejszych fazach rozwoju, jak również w samym okresie późnej dorosłości. Oczywiście jest ona także uwarunkowana podmiotowymi zasobami danej osoby oraz szerokim spektrum czynników środowiskowo-sytuacyjnych. O dobrą starość trzeba się troszczyć przez cały bieg życia i rozwoju, poczynając od troski innych o nas, zmierzając do troski o siebie (samotroski) i zwrotnie – do troski o drugich.

Publikacja będzie na rynku wydawniczym pozycją poszukiwaną zarówno przez przedstawicieli środowisk akademickich, jak i instytucji podejmujących działania aktywizujące, rehabilitacyjne i opiekuńcze na rzecz osób w wieku senioralnym. Pierwszych będzie inspirować do nowych konceptualizacji teoretycznych i eksploracji empirycznych, zaś drugim pozwoli lepiej zrozumieć potrzeby seniorów oraz opracowywać coraz bardziej skuteczne programy wspomagające ich psychospołeczne funkcjonowanie i podnoszące jakość ich życia.

Z recenzji prof. dr hab. Władysławy Pileckiej

Książka powstała w koedycji z Polską Akademią Nauk

W społeczeństwie, dla którego pieniądze, sukces, władza, a zwłaszcza młodość stały się bogiem, nie ma już miejsca dla ludzi starych. Usuwa się ich z ich własnych domów rodzinnych, zamyka w domach starców, pozbawia praw stanowienia o sobie, mówiąc krótko: traktuje się ich jak kulę u nogi. W oczach społeczeństwa starość nie przedstawia sobą żadnej wartości: jesień życia stała się czymś z definicji negatywnym - kojarzy się głównie z nieczynnością zawodową, brakiem celu, brakiem radości życia, po prostu: brakiem młodości.
Manifest Esther Vilar (w przekładzie Bożeny Intrator) skierowany jest przeciwko kultowi młodości i stanowi zachętę dla ludzi starych, żeby wreszcie bez kompleksu wieku otwarcie przyznali się do siebie: doświadczonych życiowo, kompetentnych, godnych. Nie tylko po to, żeby złagodzić paniczny strach przed starością, którym zarażeni są młodzi ludzie. Jest to manifestacja wartości, a zarazem apel o akceptację najbardziej naturalnej rzeczy na świecie.