Gdy Zabraknie Cienia. Z Perspektywy Praktyki Terapeutycznej

Opowieść o pracy i życiu Józefa Kozieleckiego – wybitnego psychologa, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, znakomitego nauczyciela akademickiego – pióra Maryli Goszczyńskiej, najbliższej, wieloletniej współpracownicy uczonego, uzupełniona o wypowiedzi osób ze środowiska akademickiego: współpracowników, uczniów i przyjaciół Profesora, ważna publikacja z historii polskiej psychologii.

Autorka pokazuje postać złożoną, o wyraziście ukierunkowanych zainteresowaniach i silnej motywacji osiągania sukcesów naukowych, przedstawia logikę rozwoju autorskich idei swojego Mistrza, pisze o kształtowaniu relacji między stronami dialogu akademickiego: nauczycielem i uczniem.

Publikacja będzie służyła wszystkim, którzy interesują się rozwojem psychologii, może stać się wzorcem nie tyle do naśladowania, ile do porównywania dorobku uczonych i ich uczniów.

Amerykański filozof William James (1842–1910, brat powieściopisarza Henry’ego Jamesa) położył "Odmianami…" podstawy pod nową dziedzinę nauki – psychologię religii. Niniejszy tom opiera się na cyklu wykładów, które James wygłosił w Edynburgu jako jeden z pierwszych uczonych „eksportujących” naukę z USA do Europy. Jednak nie akademicki, lecz ludzki, życiowy wymiar tego dzieła sprawił, że wkrótce po publikacji w 1902 roku przełożono je na główne języki europejskie, a oryginalna wersja angielska ma już kilkadziesiąt wydań. Autor rozważa „doświadczenie religijne”, a nie „religię” czy wprost jakieś konkretne wyznania jako takie. Chce zbadać, co się dzieje w takim doświadczeniu i czego właściwie doświadcza osoba uważająca, że doznaje przeżyć religijnych, czyli pozostaje pod wpływem czegoś, co w jej opinii ma „boski” charakter „energii” spoza naszego świata. Taka minimalna definicja wiary zupełnie abstrahuje od religii instytucjonalnej, którą autor wyklucza z badania jako czynnik zakłócający fenomenologię autentycznego doświadczenia religijnego. James, tak jak współczesny mu Lew Tołstoj w Rosji, nie był ortodoksyjnym wyznawcą religii dominującej w jego kraju, ale żarliwe pragnienie zgłębienia zjawiska religijności sprawiło, że jego dzieło fascynuje także jako traktat o wierze i boskości, który przy całym swoim naukowym obiektywizmie (i obfitości drastycznego materiału o umartwieniach) ujmuje ciepłem i zrozumieniem, a także głęboką tolerancją dla różnych odmian religijności.

Poszukiwanie dróg zagubionych w rzeczywistości to książka poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Gałkowskiego, wybitnego polskiego prekursora psychologii rehabilitacyjnej, badań nad autyzmem oraz psychologicznymi aspektami zaburzeń słuchu. Nowatorstwo, pasja badawcza i szeroki zakres zainteresowań naukowych Profesora, jak również liczne działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, skupiały wokół Niego grono licznych przyjaciół, współpracowników, uczniów. Wielu z nich wzięło udział w przygotowaniu tej publikacji, dzieląc się z Czytelnikami naukową wiedzą o współczesnych problemach osób z autyzmem, głuchych i niesłyszących, osób z trudnościami w rozwoju mowy, a także przedstawiając inne zagadnienia z zakresu psychologii rehabilitacyjnej, pedagogiki specjalnej i logopedii. Książka zawiera także bogaty rozdział biograficzny oraz liczne osobiste wspomnienia związane z Profesorem.

Tytuł monografii nawiązuje do jednej z pierwszych w naszym kraju książek poświęconych autyzmowi: Dziecko zagubione w rzeczywistości (Brauner i Brauner, 1988), którą wiele lat temu z języka francuskiego przetłumaczył dla polskiego czytelnika właśnie Tadeusz Gałkowski. Profesor nie godził się na niczyje zagubienie i samotność.


Książka jest wyjątkowa, gdyż dobrze utrwala pamięć po wybitnym Profesorze, promuje jego dokonania w obszarze badań naukowych i organizacji pomocy dla osób niepełnosprawnych, zapoznaje z ważnymi problemami, które ciągle – mimo wysiłków Profesora – czekają na rozwiązanie, wreszcie dostarcza wiele informacji, które mogą być pomocne w rozwoju polskiej szkoły rehabilitacji, poszukiwaniu skuteczniejszych rozwiązań pomocowych dla osób z autyzmem i ich rodzin oraz osób niesłyszących i niedosłyszących.

z recenzji prof. Stanisława Kowalika



Warto dokumentować dla potomnych postać Profesora, tak skromnego w sposobie bycia na co dzień, a jednocześnie wybitnego naukowca, niedościgniony wzór nauczyciela kadr naukowych wrażliwych na sytuację osób, które w życiu codziennym są zmuszane do heroicznego wysiłku, aby być takimi jak tzw. pełnosprawni.

z recenzji prof. Romana Ossowskiego

Książka stanowi gruntowną analizę Jungowskiej koncepcji archetypów, opartą na rzetelnym studium oryginalnego tekstu twórcy psychologii analitycznej. Pojęcie archetypu ma zasadniczą wartość dla rozwoju współczesnej psychologii głębi, psychologii religii, psychologii kultury, teorii psychoterapii; znajduje coraz szersze zastosowanie w antropologii, filozofii, wiedzy o kulturze. Teoria archetypów otwiera przed współczesną wiedza o człowieku nowe horyzonty badawcze (uniwersalny wymiar kultury, nieświadomość zbiorowa, świat wyobraźni, duchowe przesłanie sztuki i religii, rola symboli, mitów marzeń sennych). Podstawy psychologii archetypów zaprezentowane w tej książce to niezwykle cenny wkład w dialog polskiej myśli psychologicznej i filozoficznej inspirowanej dziełem Junga, jednego z najwybitniejszych psychologów dwudziestego wieku. Według Junga pojęcie archetypu nie jest wyłącznie jego wynalazkiem, lecz posiada bardzo długą historię. Można je bowiem spotkać zarówno u teologów wczesnochrześcijańskich, jak i w pismach filozoficznych od starożytności po oświecenie. Jung stara się ująć i opisać wszystkie wymiary ludzkiej duszy, poczynając od sfer najniższych o charakterze popędowym, przez czysto psychiczne procesy, kończąc na duchu - bo taki właśnie jest człowiek.

Tom Uwikłany temperament  jest wyrazem podziwu dla dokonań Profesora Andrzeja Eliasza, rektora Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w jubileusz jego 70-lecia. Dla przyjaciół i współpracowników uroczystość ta stanowi okazję zarówno do przypomnienia głównych tez Transakcyjnego Modelu Temperamentu – oryginalnej koncepcji Andrzeja Eliasza – oraz podstawowych wyników jego badań, jak i do prezentacji najnowszych danych empirycznych pochodzących z badań inspirowanych pracami uczonego. Zaprezentowana tematyka poszczególnych rozdziałów (patrz niżej PDF spisu treści) wskazuje na duże zróżnicowanie merytoryczne, wynikające z indywidualnych zainteresowań badawczych ich Autorów. Wszystkich łączy jednak chęć dedykowania swoich prac Jubilatowi i wyrażenia mu wdzięczności za inspiracje badawcze.
W tomie publikują:
Eleonora Bielawska-Batorowicz, Hermann Brandstätter, Roman Cieślak, Julie K. Cremeans-Smith, David B. Fruehstorfer, Lucyna Golińska, Lucyna Kirwil, Magdalena Marszał-Wiśniewska, Benjamin H. Newberry, Ewa Pragłowska, Jan Strelau, Włodzimierz Strus, Grażyna Wieczorkowska-Wierzbińska, Anna M. Zalewska, Bogdan Zawadzki, Piotr Olaf Żylicz.

W pewnym momencie doszedłem do wniosku, że nie chcę, żeby pamiętano mnie tylko z tego badania. W dodatku ze swoją czarną kozią bródką wyglądam jak diabeł. Oto facet, który stworzył zło. Umiałem wyjaśnić swoje podejście − naprawdę tworzyłem zło, bo badałem zło, wydobywając je na powierzchnię. (…) Wtedy przyszło mi do głowy, że to z tego zostanę zapamiętany. Możliwe, że ktoś nawet zapytał: czy na twoim nagrobku wyryją napis „Był dyrektorem Więzienia Stanfordzkiego”?

Wychował się w sycylijsko-amerykańskiej rodzinie w czasach wielkiego kryzysu. Od dzieciństwa zmagał się z biedą, poważnie chorował. Ze względu na pochodzenie szkolni koledzy uznali go za członka sycylijskiej mafii i wykluczyli z grupy. Podobnych historii przeżył jeszcze kilka.
Pierwszy kurs psychologii, którego był słuchaczem, śmiertelnie go znudził. Wyciągnął wnioski i we własnej pracy ze studentami był daleki od przyjętych konwencji akademickiego wykładu. Zaplanował i przeprowadził jedno z najbardziej kontrowersyjnych badań w historii psychologii i choć badał także zagadnienia nieśmiałości, perspektywy czasowej, bohaterstwa, kryzysu męskości i PTSD, to wydarzenia z piwnicy Stanforda wciąż budzą najsilniejsze emocje.
Ta książka to zilustrowany fotografiami z prywatnego archiwum zapis siedmiu rozmów przeprowadzonych w ramach projektu historii mówionej Uniwersytetu Stanforda. Zimbardo opowiada w nim o swoim dzieciństwie, karierze akademickiej i społecznej działalności. Z osobistych wspomnień wyłania się także obraz samej psychologii społecznej i głębokich przemian, jakie od lat 70. XX wieku zaszły w sposobie uprawiania tej dyscypliny.