Gracze. Lehman Brothers. Upadek

Dawno temu na Dzikim Zachodzie nieprzypadkowo nawiązuje tytułem do słynnego spaghetti westernu Sergia Leone. Zawarte tu historie opowiadają o pogoni za marzeniem, która dla niektórych kończyła się odkryciem skarbu na cmentarzu, a dla innych, nawet częściej – samym cmentarzem. Dzieje amerykańskiego pograniczna, zwłaszcza XIX-wiecznego Dzikiego Zachodu, wciąż inspiruje historyków, filmowców czy pisarzy. Także w Polsce przeżywa swój renesans, tym bardziej że w historii Ameryki zapisało się wielu Polaków, nie tylko osadników przybywających tam „za chlebem”, lecz także żołnierzy i rewolwerowców, awanturników, po których zostały groby na teksańskich cmentarzach, a których rzadko wymienia się na kartach książek historycznych.
Książka dzieli się na trzy części: historyczną, filmową i suplement polski. Autor barwnie opisuje dzieje amerykańskiego pogranicza nie tylko w XIX wieku. W swojej opowieści cofa nas aż do czasów hiszpańskich konkwistadorów i misjonarzy, wykracza także poza granice dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Przedstawia losy znanych bohaterów, jak „apostoł Indian” Bartolomé de Las Casas, Geronimo, „Dziki” Bill Hickok czy Buffallo Bill, ale i tych mniej lub zupełnie nieznanych, w tym wielu postaci o polskich korzeniach, jak kondotier Krzysztof Arciszewski czy kawalerzyści cesarza Maksymiliana w Meksyku, a nawet... Henryk Sienkiewicz. Historia Dzikiego Zachodu to nie tylko historia mężczyzn. Na kartach książki pojawiają się i kobiety: amerykańska „dziewczyna z tatuażem” Olive Oatman i miłość polskiego rewolwerowca Helen Beulah-M’Rose.
W historii o amerykańskim pograniczu fakty splotły się nierozerwalnie z mitami. Autor opowiada nam także o tworzeniu się tych mitów i wrastaniu Dzikiego Zachodu w kulturę popularną. Western, powstały jako filmowy gatunek opowieści awanturniczej dziejącej się na Dzikim Zachodzie w połowie XIX wieku lub na przełomie XIX i XX wieku, jest charakterystyczny dla Stanów Zjednoczonych, stał się jednak tak popularny, że wybiegł daleko poza granice USA. Bez niego opowieść o zdobywaniu Dzikiego Zachodu nie byłaby pełna.

Detroit – niegdyś w amerykańskiej awangardzie, słynące z wielkiego przemysłu, nowatorskich rozwiązań, śmiałych biznesmenów i znanych na całym świecie samochodów – dziś jest stolicą bezrobocia, nędzy i przestępczości. Charlie LeDuff, zdobywca Nagrody Pulitzera, porzuca pracę w „New York Timesie” i wraca do miasta, w którym się urodził. Puka do drzwi wpływowych polityków, wędruje przez squaty, rozmawia z bezdomnymi i przedsiębiorcami, z właścicielami pustostanów, policjantami i strażakami walczącymi z plagą podpaleń, wreszcie sięga do tragicznych losów własnej rodziny i próbuje zrozumieć, co stało się przyczyną upadku jednego z najbogatszych kiedyś miast Ameryki.

„Kto by pomyślał, że książka o parszywym rozpadzie amerykańskiego snu może być taka wciągająca, a przy tym taka zabawna? Mało kto potrafi tak pisać jak Charlie LeDuff. Kusi mnie, żeby powiedzieć, że jest pisarzem naszych rozpaczliwych czasów, tak jak Steinbeck czy Orwell byli piewcami rozpaczliwych czasów innych ludzi; tyle że LeDuff jest tak oryginalny, że nie sposób go z kimkolwiek porównywać.” Alexandra Fuller, autorka „Rozmów pod drzewem zapomnienia” i „Dziś wieczorem nie schodźmy na psy”

„Co możesz robić, gdy jesteś reporterem, a twoje rodzinne miasto obraca się w perzynę? Jeżeli jesteś LeDuffem, porzucasz „New York Timesa” i wyruszasz ku ruinom, by jeździć na akcje ze strażakami, spotykać się ze skorumpowanymi politykami i słuchać o ludziach zniszczonych przez narkotyki. Inni dość dobrze opisywali miasto, ale nikt nie zrobił tego z wewnętrzną złością, frustracją i człowieczeństwem LeDuffa.” „Newsweek”

„Książka LeDuffa to coś pomiędzy wspomnieniami a reportażem, lektura wstrząsająca chłodnym podejściem do trudnej prawdy.” „The Wall Street Journal”

„Książka pełna zarówno literackiego wdzięku, jak i zrozumiałego zmęczenia życiem. […] To spotkanie Iggy’ego Popa z Jimem Carollem i Charlesem Bukowskim.” „Kirkus”

„Charlie LeDuff to pijak, chwalipięta, reporter i wspaniały pisarz. „Detroit” to książka pełna słusznej złości i rozdzierających serce detali. Jest również piekielnie zabawna.” Eric Schlosser

„W „Detroit” Charlie LeDuff ożywia rzeczywistość naszego ukochanego miasta. Miasta, w którym podczas mojej dwudziestosześcioletniej służby zostałem ośmiokrotnie postrzelony. Na razie Detroit przetrwało pomimo korupcji, politycznych niedorzeczności, słabej edukacji i dekad bezrobocia. „Detroit” to książka, którą powinien przeczytać każdy Amerykanin.” Ike McKinnon, emerytowany szef policji Detroit

Drugie wydanie jednej z najgłośniejszych książek Christophera Lascha, amerykańskiego historyka i wpływowego intelektualisty lat 70. i 80. XX wieku. Pierwsze amerykańskie wydanie książki ukazało się w 1979 roku i w następnym roku przyniosło autorowi prestiżową nagrodę U.S. National Book Award. Książka stała się bestsellerem dziennika „New York Times”. Odwołując się do teorii psychoanalitycznych i analizy historycznej, Lasch wyraża zatroskanie stanem społeczeństwa amerykańskiego (polityki, gospodarki i kultury) i ogólniej, cywilizacji zachodniej: „Przyszłość jawi się jako niespokojna i niepewna [a] społeczeństwo burżuazyjne wszędzie zużywa nagromadzony zasób twórczych koncepcji – współczesny świat staje w obliczu przyszłości pozbawionej nadziei”. Lasch dostrzega powszechny sprzeciw wobec polityki postrzeganej jako organizowany spektakl, zauważa pierwsze próby samoorganizacji obywateli w lokalnych wspólnotach w celu obrony swoich praw wobec organów państwa i korporacji. Dotychczasowy kult liberalizmu utożsamianego z indywidualizmem doprowadził do powstania osobowości narcystycznej oznaczającej niepohamowaną pogoń za szczęściem, chorobliwe skupienie na własnym „ja”. Narcyz żyje dniem codziennym a jednocześnie odczuwa stałe niezaspokojenie pragnień. Lasch uważa, że współczesny człowiek, zdany na ekspertów, stracił zdolność do odwoływania się do własnego doświadczenia, do samodzielnego określania własnych potrzeb, co powoduje niemożność ich zaspokojenia. Wyparcie się przeszłości prowadzi do rozpaczy, kryzys kulturowy wynika z deprecjacji przeszłości – diagnozy i analizy Lascha odnoszą się przede wszystkim do określonego w historii czasu z życia społeczeństwa amerykańskiego, niemniej zaskakują przenikliwością i zaangażowaniem autora aktualnością.
Co więcej, wydaje się, że po upływie tylu lat od jej pierwszego amerykańskiego wydania (w Polsce w 2015 roku) książka nic nie straciła na swej aktualności, zarówno w odniesieniu do zjawisk charakterystycznych dla społeczeństwa amerykańskiego, jak i – obecnie - polskiego. Drugie polskie wydanie ukazuje się na podstawie amerykańskiego wydania z 2018 roku, które zostało poprzedzone wstępem E.J. Dionne’a juniora, w którym pisze on m.in.:
„Lasch ubolewa nad upadkiem prawdy, pogłębiającą się różnicą między elitami i mniej uprzywilejowanymi grupami oraz trudnościami, z jakimi zmaga się amerykańska rodzina. Przestrzega przed społecznymi i psychologicznymi kosztami utraty kontroli nad warunkami pracy przez amerykańskiego robotnika. Wyjaśnia również wzrost »wszechobecnego braku zaufania do ludzi będących u władzy« […], a także ubolewa nad przemianą polityki z »narzędzia zmiany w sferze społecznej w narzędzie samorealizacji«. Lasch zwraca również uwagę na paradoks zdominowania »amerykańskiego społeczeństwa przez korporacyjne elity szerzące egalitarną ideologię«. Trudno byłoby dzisiaj znaleźć lepsze określenie opisujące czasy Trumpa. […] Lasch, historyk i krytyczny myśliciel, bez wątpienia oburzyłby się, gdybyśmy próbowali przenieść jego analizy do naszych czasów w celu sformułowania opinii na temat konkretnego polityka lub okoliczności, których nie miał okazji poznać. Jednakże lektura »Kultury narcyzmu« wzmaga naszą potrzebę usłyszenia tego przenikliwego i zdecydowanie niekonwencjonalnego myśliciela, który objaśniłby często niezrozumiałą rzeczywistość”.

Danuta Derlińska-Pawlak, doktor nauk prawnych, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wyjechała z Polski do Kalifornii ponad 30 lat temu. Tam zafascynowała się sztuką etniczną, która zainspirowała ją do zgłębiania wiedzy na temat autochtonicznej ludności stanu i zanikłej cywilizacji. Na zbieranie materiałów o ludności Kalifornijskich Indian przeznaczyła kilka lat. Podstawą wiedzy stały się przede wszystkim opracowania akademickie oraz akty prawne sięgające XIX wieku. Pomocne okazały się również podróże po Kalifornii, które pomogły zrozumieć, dlaczego ziemia tego stanu była dla żyjących tu ludzi najwyższym dobrem i mogła wyżywić setki tysięcy osób w okresie przedkolonialnym.

Głęboko poruszająca biograficzna opowieść o roku, który zmienił nie tylko rodzinę Bidenów, ale i Stany Zjednoczone. Joe Biden przez 36 lat reprezentował w senacie stan Delaware, a w latach 2009-2017 był wiceprezydentem przy Baracku Obamie. Prawdopodobnie wystartuje w najbliższych wyborach na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych. Święto Dziękczynienia w 2014 roku było dla rodziny Bidenów wyjątkowe. Kilkanaście miesięcy wcześniej zdiagnozowano u Beau, starszego syna Joego, glejaka mózgu i nie wiadomo było, co dalej. Beau miał jedną prośbę: „Obiecaj mi, tato. Daj słowo, że z tobą wszystko będzie w porządku”. I Joe dał słowo. Książka opowiada o następnym roku, tak ważnym i smutnym w życiu Joego Bidena. Miał on wówczas pokonać ponad milion mil jako wiceprezydent, by zajmować się Ukrainą, Ameryką Środkową czy Irakiem. Jednocześnie cały czas musiał dzielić uwagę i obowiązki między kraj i umierającego syna. Tej książki nie pisał jednak polityk, ale ojciec, dziadek i mąż. „Obiecaj mi, tato” to opowieść o tym, jak bardzo pomagają rodzina i przyjaźń oraz jak nadzieja i cel w życiu potrafią przeprowadzić nawet przez najgorsze doświadczenia do światła i nowego życia.

In 1960, when he was almost sixty years old, John Steinbeck set out to rediscover his native land. He felt that he might have lost touch with its sights, sounds and the essence of its people.

Accompanied only by his dog, Charley, he travelled all across the United States in a pick-up truck. His journey took him through almost forty states, and he saw things that made him proud, angry, sympathetic and elated.

All that he saw and experienced is described with remarkable honesty and insight.