Infantka Małgorzata we współczesnej sztuce polskiej

Publikacja pokonferencyjna przygotowana z okazji 10-lecia działalności Koła Naukowego Law&Art stanowi próbę wskazania aktualnych problemów i współczesnych wyzwań będących domeną niemal wszystkich gałęzi prawa w odniesieniu do kultury i sztuki. Zebrane w tomie artykuły dotyczą między innymi ochrony dziedzictwa, rynku sztuki, działalności kulturalnej, zmian zachodzących w obszarze kultury, zagadnień dotyczących prawa własności intelektualnej, rozwoju nowych technologii, wyzwań związanych z konfliktami zbrojnymi, terroryzmem oraz innym formami przestępczości.

******

What Can Be Done with a Work of Art? The Legal Aspects of Art Culture and Art

This post-conference publication, prepared to mark the 10th anniversary of Law & Art Scientific Circle, attempts to show current problems and contemporary challenges which are the domain of almost all branches of law in relation to culture and art. The articles collected in the volume cover the heritage protection, art market, cultural activities, changes taking place in culture, intellectual property rights issues, the development of new technologies, and challenges related to armed conflicts, terrorism and other forms of crime.

Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880 to książka o fascynujących latach w dziejach teatru polskiego, nazywanych „epoką gwiazd". Korzystając z metody rzetelnej dokumentacji oraz fenomenu wyobraźni, autorka proponuje stopniowe odkrywanie historii dzisiejszego Teatru Narodowego porównane do pracy kamery filmowej, która najpierw śledzi życie niegdysiejszej Warszawy, a następnie plac Teatralny i gmach teatru. Wjeżdża do wnętrza, fotografując poszczególne sale - Teatr Wielki,Teatr Rozmaitości, gabinet Sergiusza Muchanowa, zatrzymując się na zbliżeniach prezesa, dyrektorów, dalej reżyserów oraz całego zespołu. Bada proces tworzenia repertuaru, pracy nad przedstawieniami, a potem wraz z publicznością uczestniczy w wieczorze teatralnym.
Książka o próbie zrozumienia dawnego teatru oraz tajemnicy sztuki aktorskiej wielkich artystów sceny warszawskiej - Heleny Modrzejewskiej, Alojzego Żółkowskiego, Jana Królikowskiego i wielu innych.

„Praca ma zapewnione trwale miejsce w badaniach historii teatru polskiego".
Z recenzji prof. dr bab. Jana Michalika

Książka jest pierwszą w literaturze polskiej i kanadyjskiej rekonstrukcją owianej legendą historii migracji zbiorów wawelskich, znanych pod nazwą „skarbów”, z Londynu do Kanady w lipcu 1940 r. i piętnastoletniego wyczekiwania na ich powrót do kraju (1946-1961). Autor przedstawia przyczyny i szczególne okoliczności, które spowodowały, że po zakończeniu II wojny światowej aż do 1961 r. zbiory nie zostały sprowadzone z Kanady do Polski. Pracując nad tą monografią, wykorzystał całą literaturę przedmiotu, liczne źródła drukowane
i znajdujące się w archiwach w Ottawie, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie oraz w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Losy tych zbiorów poza krajem pokazał z trzech perspektyw: rządu i dyplomacji Polski Ludowej, kanadyjskich władz federalnych i prowincjonalnych oraz rządu na uchodźstwie w Londynie i środowisk emigracyjnych. O pracy profesor Włodzimierz Borodziej napisał, że: „Wyłania się z tego gęsty, znakomicie odzwierciedlający marginalny z punktu widzenia historii powszechnej, całkiem ważny dla dziejów PRL – obraz strukturalnych konfliktów, możliwości oddziaływania jednostek i roli instytucji pozarządowych, negocjacji dyplomatycznych w punkcie szczytowym zimnej wojny”. Narracja autora udanie prowadzi czytelnika przez fascynujące losy skarbów, dlatego książkę czyta się znakomicie.
W styczniu 2016 r. upłynęło 55 lat od powrotu arrasów na Wawel.

Pierwsze w języku polskim panoramiczne opracowanie sztuki holenderskiej XVII wieku, uwzględniające najwybitniejszych artystów tego okresu: Hendricka Goltziusa, Hendricka Vrooma, Rembrandta i Johannesa Vermeera.

Autor ukazuje integralny związek między grą iluzji a realistyczną reprezentacją. Kluczem interpretacyjnym w jego badaniach jest koncepcja obrazu otwartego na widza, bezpośrednio odwołującego się do odbiorcy i wciągającego go do przestrzeni i treści przedstawienia.

Autor, wykorzystując swoje doświadczenia naukowca, wykładowcy akademickiego oraz muzealnika, prezentuje bogato ilustrowaną, ogólnohumanistyczną rozprawę, wychodzącą poza hermetyczny dyskurs naukowy, dostępną wszystkim zainteresowanym nie tylko sztuką holenderską Złotego Wieku (1580-1660), ale również historią sztuki i kultury europejskiej.

******

Illusion and realism. The game with spectator in Dutch art in the years1580-1660

The work constitutes the panoramic study of the 17th century Dutch art taking into regard the greatest artists of this period: Hendrick Goltzius, Hendrick Vroom, Rembrandt, Johannes Vermeer. The author presents an integral relationship between the game of illusion and the realistic representation. The conception of picture open to spectator constitutes the interpretation’s key in author’s studies. This conception refers directly to recipient and involves him to the space and content of performance.

Keywords: illusion, realism, painting, 17th century, Dutch art, history of art, history of painting, Netherlands

Sztuka ludowa to Nemezis polskiej inteligencji, nowoczesny fanta­zmat oparty na micie dobrego dzikusa oraz przekonaniu o auten­tyczności „człowieka naturalnego” i stanowiącej jego pochodną wierze w „prawdę prymitywu”. Ewa Klekot pisze o praktykowaniu tych przekonań i wierzeń przez kolejne pokolenia inteligentów różnych orientacji politycznych; o uwikłaniu wiejskiej wytwórczości i twór­czości plastycznej w romantyczną legendę o ludowych korzeniach narodu – jedną z najsilniej ugruntowanych struktur długiego trwania w potocznej wizji narodowej przeszłości. O tym, że w procesie tworzenia sztuki ludowej kolekcjonerzy, artyści i badacze ubierali własną kreatywność w poetykę odkrycia, podczas gdy wytwórcy poddawanych metamorfozie rzeczy uzyskiwali status odkrywanych, od których oczekiwano jedynie, by spełniali zdefiniowane podczas wytwarzania odkrycia warunki ludowości.

Prof. zw. dr hab. Teresa Grzybkowska, historyk sztuki, zajmuje się malarstwem polskim i europejskim XVI–XXI wieku, dawną sztuką gdańską i malarstwem Jacka Malczewskiego, początkami muzealnictwa, historią ogrodów, związkami malarstwa z muzyką. Autorka 12 książek oraz rozpraw, artykułów i recenzji m.in. współczesnych wystaw artystycznych. Założycielka studiów historii sztuki (i rocznika „Porta Aurea”) na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie pracowała w latach 1989–2002, wicedyrektor do spraw naukowych Muzeum Narodowego w Gdańsku (2000–2002), członek Rady Naukowej Muzeum Narodowego w Krakowie w latach 2009–2015. Autorka wystaw w Muzeach Narodowych: w Warszawie – Andrzej Stech – malarz gdański 1974; w Krakowie (Arsenał, Muzeum XX Czartoryskich) – Mitologia Jacka Malczewskiego 1996, w Gdańsku – Aurea Porta Rzeczypospolitej 1997. Wspólnie ze Zdzisławem Żygulskim jun. wystawy: w Muzeum Historycznym Miasta Gdańska – Miecz i kimono. Sztuka dawnej Japonii 2003 i Gdańsk dla Rzeczypospolitej 2004, a w Muzeum Narodowym w Gdańsku Cuda Orientu 2006; w Muzeum w Wilanowie – Amor Polonus, czyli miłość Polaków 2010. Od 2002 związana z Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Członek Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata.