Jestem obywatelem Unii Europejskiej

Od poprzedniego wydania Bezpieczeństwa w Unii Europejskiej minęło już ponad siedem lat. We współczesnych stosunkach międzynarodowych to wręcz cała epoka. Zmieniło się środowisko bezpieczeństwa, w jakim funkcjonuje Unia Europejska, zmieniła się sama Unia, zmiany te są dalekie od zakończenia. W ciągu tych lat Unia Europejska musiała stawić czoła kryzysowi bliskowschodniemu i będącego jego konsekwencją kryzysowi imigracyjnemu. Fala uciekinierów z Syrii i innych państw regionu spowodowała znaczące perturbacje polityczne zarówno w poszczególnych państwach członkowskich, jak i w samej Unii. Polityka „otwartych drzwi” kreowana przez kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Angelę Merkel spotkała się z narastającym sprzeciwem, przede wszystkim na Węgrzech i w Polsce. Zagrożenia terrorystyczne, głównie ze strony organizacji islamistycznych, nadal powodują w Europie reakcje strachu, a w wielu przypadkach także niechęci, a nawet wrogości wobec imigrantów. Kryzys finansowy, który zaczął się w 2008 r. upadkiem banku Lehman Brothers, miał swoje konsekwencje także w Europie. (...) Coraz częściej zarówno w samej Brukseli, jak i w stolicach poszczególnych państw członkowskich, mówi się o konieczności reformy struktur unijnych i zasad ich funkcjonowania, a ostateczny kierunek tych reform (a przede wszystkim samo ich zapoczątkowanie) nadal pozostaje w sferze bliżej nieskonkretyzowanych zamierzeń.

Książka ma charakter podręcznika akademickiego przeznaczonego przede wszystkim dla studentów kierunków tj. bezpieczeństwo wewnętrzne, bezpieczeństwo narodowe, europeistyka, prawo i administracja oraz stosunki międzynarodowe, politologia, czy stosunkowo nowa specjalność, jaką są studia strategiczne. Podręcznik przydatny będzie także słuchaczom szkół resortowych służb policyjnych.

Zaprezentowane w książce rozwiązania obejmują stan prawny na dzień 1 kwietnia 2018 roku.

Mamy do czynienia z wartościową, twórczą rozprawą naukową, która wypełnia lukę w literaturze przedmiotu i poważnie wzbogaca dorobek polskich nauk społecznych, zwłaszcza nauk o polityce, prawa i nauki o stosunkach międzynarodowych. Praca ta, oprócz walorów naukowo-poznawczych, ma także duże znaczenie praktyczne. Z jej ustaleń naukowych i rekomendacji powinni szeroko korzystać nie tylko badacze, ale również eurodeputowani, unijni urzędnicy, eksperci i w ogóle politycy.
(z recenzji prof. dr. hab. Józefa Fiszera)

Decyzja Wielkiej Brytanii o rezygnacji z członkostwa w Unii Europejskiej oraz kryzys migracyjny, zdominowały w ostatnim czasie dyskusje, odbywające się w krajach członkowskich wspólnoty oraz jej instytucjach. Dlatego pojawiła się konieczność przygotowania piątego, znacząco zmienionego i uaktualnionego „Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej”.
Nowe wydanie ma na celu aktualizację zagadnień, w kontekście obecnych wieloletnich ram finansowych 2014-2020 oraz innych procesów, jakie zaszły w rozwoju i funkcjonowaniu Unii Europejskiej w ostatnich latach. Autorzy omawiają m.in.: kolejne rozszerzenia UE i strefy euro, zmiany w funkcjonowaniu strefy euro po kryzysie, nowy budżet UE, fundusze europejskie i system ich wdrażania oraz zmiany w wybranych politykach sektorowych. W publikacji oprócz aktualizacji treści poruszane są zagadnienia powiązane z powtarzającymi się pytaniami o suwerenność państw członkowskich oraz obecną sytuację w UE – politykę azylową i migracyjną.
Ważnym uzupełnieniem są treści poświęcone Polsce, w których zawarto informacje takie jak: proces akcesji do Unii Europejskiej, w tym negocjacje, uzyskane okresy przejściowe i derogacje, prze­pływy finansowe między Polską a UE oraz obowiązujące w naszym kraju procedury i możliwości pozyskiwania funduszy pomocowych.
Podręcznik skierowany przede wszystkim do licealistów, maturzystów i kandydatów na studia. Jest to również podstawowe źródło wiedzy dla studentów ekonomii, prawa, politologii, szczególnie na kierunkach: Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Gospodarka międzynarodowa, Europeistyka, Komunikacja europejska, Dyplomacja europejska.
Kompendium powstało pod kierunkiem prof. dr hab. Ewy Małuszyńskiej i prof. dr hab. Bohdana Gruchmana. Autorami poszczególnych rozdziałów są pracownicy naukowi z Katedry Europeistyki Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Podstawową zasadą funkcjonującego od kilku dekad tzw. modelu wspólnotowego w Europie była solidarność wobec słabszych uczestników integracji. Jednakże ów model uległ erozji w okresie kryzysu strefy euro, który zaczął się w 2010 roku. Stopniowo doszło również do ukształtowania nowego modelu integracyjnego, w ramach którego rosnące wpływy polityczne mają najsilniejsze państwa członkowskie. Rozpoczął się też proces rosnącej segmentacji politycznej w UE na różne kręgi integracyjne, zgodnie z mechanizmem „Europy dwóch prędkości”. Towarzyszyły tym procesom takie zjawiska, jak: wzmocnienie roli politycznej Komisji w UE, postępująca instytucjonalizacja strefy euro oraz podział terytorialny i polityczny na państwa centralne i peryferyjne. Trudno odgadnąć, czy wspomniane zmiany procesów integracyjnych w dobie kryzysu są tylko tymczasowe, czy też będą miały charakter bardziej trwały i konsekwencje systemowe (a więc dotyczące ustroju politycznego obowiązującego w Europie). Nie wiemy również, jak te zmiany wpływają na poszczególne polityki unijne. Zamierzeniem niniejszej książki jest m.in. próba znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania.
dr hab. Tomasz Grzegorz Grosse, prof. UW

Autorzy podjęli się przeprowadzenia ambitnej analizy uwarunkowań i skutków polityk w zakresie integracji Europy – co wymagało wiedzy z zakresu: ekonomii, historii, nauk politycznych, stosunków międzynarodowych, prawa, a nawet socjologii. Sprostali temu zadaniu, oferując czytelnikom kompleksowe wyjaśnienie fenomenu wpływu kryzysu na praktykę integracyjną i współczesne uwarunkowania integracji UE z punktu widzenia jej organizacji i funkcjonowania.
prof. zw. dr hab. Zbigniew Czachór

Prezentowany zbiór tekstów pod redakcją naukową Tomasza G. Grosse jest niezwykle cenną propozycją w polskich studiach europejskich. Wpisuje się w studia krytyczne nad integracją w Europie i tym samym niezwykle kreatywnie otwiera dyskusję nad stanem obecnym i przyszłością UE.
prof. zw. dr hab. Janusz Ruszkowski

Rola gazu ziemnego jako surowca energetycznego w zamożnych państwach europejskich staje się coraz ważniejsza. Stopniowa wypiera on tradycyjnie wykorzystywany w północnej i środkowej części Starego Kontynentu węgiel. Wobec nieodwracalności procesu dekarbonizacji gospodarki należy spodziewać się dalszego wzmocnienia pozycji "błękitnego paliwa" na rynku. Z dużą dozą prawdopodobieństwa należeć będzie do niego najbliższa dekada. Kluczowego znaczenia w kontekście prognozowanego wzrostu popytu na ten surowiec nabiera kwestia zaspokojenia go oraz logistycznych rozwiązań związanych z dystrybucją i zaopatrzeniem odbiorców. Naturalne stają się pytania o infrastrukturę przesyłową oraz magazynową, o pozaekonomiczne determinanty podejmowanych decyzji. Praca Mirosława Skarżyńskiego poświęcona Terminalom LNG w polityce państw bałtyckich jest czymś więcej niż kolejnym głosem w toczącym się dyskursie naukowym dotyczącym dostaw gazu ziemnego. Stanowi pionierskie na gruncie krajowym i międzynarodowym analityczne opracowanie zdefiniowanego tytułem książki problemu. Kierownik Pracowni Polityki Energetycznej i Bezpieczeństwa UZ, dr hab.Piotr Kwiatkiewicz, prof. UZ.

Współczesna Europa to kontynent pełen różnorodności o charakterze nie tylko politycznym, ale również społecznym czy etnicznym. Różnice te często są przyczyną powstawania wielorakich problemów czy konfliktów, dotyczących wielu dziedzin życia współczesnego człowieka. (…) Teksty zamieszczone w niniejszej książce włączają się w aktualny dyskurs na temat bieżących wyzwań Europy i dotyczą zarówno spraw ogólnych, jak i zagadnień bardziej szczegółowych. Artykuły są rezultatem badań i przemyśleń pracowników Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz innych ośrodków naukowych w Polsce, w Niemczech czy na Ukrainie. Autorzy koncentrują swe rozważania na wybranych problemach UE i uwarunkowaniach integracji europejskiej. fragment Wstępu