Kasztelanowa Katarzyna Z Potockich Kossakowska. Historie I Anegdoty

Wśród autorów książki „966. Narodziny Polski” znajdują się wybitni naukowcy oraz dziennikarze POLITYKI. Dowiemy się z niej co istniało przed państwem Mieszka I, jak doszło do chrztu tego władcy i wejścia Piastów w krąg cywilizacji łacińskiej, jaki obraz państwa wyłania się z przekazów z epoki, jak wyglądała chrystianizacja i ewangelizacja Polaków, co się właściwie wydarzyło się w Gnieźnie w 1000 r. Te tematy uzupełnia panorama życia codziennego Piastów – ich ubiory, kuchnia, język, broń, religia. Poznany też najbarwniejsze postaci z pocztu dynastii piastowskiej.
Książka jest bogato ilustrowana, zawiera wiele pomocnych haseł, kalendarium oraz mapy. 

Wędrówka w czasie i przestrzeni po najciekawszych zabytkach czasów ostatnich Jagiellonów, nie bez powodu nazywanych złotym wiekiem dziejów Polski. Autor wraz z synem przemierza nie tylko ziemie będące dzisiaj w granicach naszego kraju, ale odwiedza również inne terytoria znajdujące się pod władzą tej dynastii a obecnie leżące na terytorium: Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Czech, Słowacji i Węgier. To książka o czasach i ludziach, polityce i kulturze, wojnach i obyczajach. Wybitne postacie mieszają się ze zwykłymi ludźmi, Polacy z innymi narodowościami, tworząc razem niezwykłą opowieść o tamtej epoce.
Czy Zygmunt August kochał Barbarę Radziwiłłównę?
Czy Bona była jedzą, czy też wielkim politykiem?
Czy klątwa pięknej szlachcianki spowodowała wygaśnięcie dynastii Gryfitów?
Jak wyglądał renesans w Polsce?
Czy szlachecki parlamentaryzm i przywileje szlacheckie przynosiły więcej szkody, czy pożytku?
Dlaczego wygasła dynastia Jagiellonów?
Na te, i nie tylko te pytania odpowiedź znajdziemy w najnowszej książce Sławomira Kopra.

Stanisław Wasylewski (1885-1953) – jeden z największych, choć dziś zapomnianych nieco, polskich pisarzy sławiących historię swego kraju. Sławił ją w anegdocie, w dziejach osób, Szczególnie upodobał sobie epoki rokoka i romantyzmu. W tym kontekście nie może dziwić zainteresowanie autora dworem, otoczeniem ostatniego króla polskiego. Z zebranych materiałów, dokumentów i wspomnień z epoki powstała wspaniała panorama dziejów schyłku Rzeczypospolitej szlacheckomagnackiej, tworzona przez osoby to kochające, to wykorzystujące króla Stasia. Były to całe zastępy metres królewskich, czy też typy wszelkiego autoramentu zapełniające komnaty Zamku Królewskiego w Warszawie, jak też osoby, które godnie zapisały się w dziejach naszej Ojczyzny: twórcy Konstytucji 3. Maja, poeci, malarze, ludzie oświecenia. O nich wszystkich opowiada Wasylewski, krocząc, sala po sali, po Zamku Królewskim i Łazienkach, biorąc udział w słynnych obiadach czwartkowych, na różnego typu przyjęciach dworskich. Pierwsze wydanie książki ukazało się w 1919 roku (nakładem Wydawnictwa Polskiego Rudolfa Wegnera, kolejne w 1931 roku. Ostatni raz czytelnicy mieli okazję poznać to dzieło w 1957 roku, już po nagłej śmierci autora.

Lektura z opracowaniem
Notatki na marginesie
Cytaty, które warto znać
Streszczenie

Biografia Seweryna Rzewuskiego
Kalendarium życia i twórczości
Geneza utworu
Charakterystyka wybranych bohaterów z kręgu konfederacji barskiej
Problematyka utworu
Gatunek
Kompozycja
Cytaty, które mogą się przydać
Indeks komentarzy do tekstu

Pamiętniki, które Pasek spisywał najprawdopodobniej pod koniec życia (w latach 1690–1695), zostały wydane drukiem w 1836 r. przez Raczyńskiego na podstawie uszkodzonego rękopisu. Stanowią one znakomity dokument szlacheckiej obyczajowości i mentalności w XVII w. Dzielą się na dwie części: lata 1655–1666 – żołnierska służba Rzeczypospolitej, lata 1667–1688 – żywot ziemiański (sprawy domowe i publiczne). Bezpośrednie obserwacje, wspomnienia i przeżycia autora dają odzwierciedlenie jego zachowań i przemyśleń, konfrontując sarmackie myślenie z nieznanymi mu obyczajami i ludźmi. Relacja Paska jest barwna, pełna anegdot i przygód, łączy elementy autobiografii i wspomnień, zbliżając się do formy powieści historyczno-obyczajowej. Nie bez powodu nazywano Pamiętniki epopeją Sarmacji polskiej. Stały się one źródłem pisarskiej inspiracji w XIX w. (np. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Henryka Sienkiewicza, Zygmunta Krasińskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Henryka Rzewuskiego) i w literaturze XX w., np. w poezji Jerzego Harasymowicza, Ernesta Brylla, w powieści Witolda Gombrowicza Trans-Atlantyk (parodia gawędy szlacheckiej). Niniejsza edycja oparta jest na wydaniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich z roku 1979 w opracowaniu edytorskim ze wstępem i przypisami Władysława Czaplińskiego. Publikację wzbogaca przedmowa prof. Janusza Tazbira oraz kolekcja XIX-wiecznych rycin autorstwa Jana Nepomucena Lewickiego.

Kochanowski nieustannie podróżował, tak jak jego bohaterowie: Jan Baptysta Tęczyński, Krzysztof Radziwiłł „Piorun” i Apolliński ptak, za życia i po śmierci. Alpy, Królewiec, Kraków, Neapol, Paryż, Policzna, Padwa, Wenecja, Iłża, Adriatyk, Tatry, Sycyna, Wiedeń, Marsylia, Radom, Warszawa, Wilno, Antwerpia, Rzym i Radoszkowice. Północ, południe, Lublin i Zwoleń. Podróżował dla szlachetnych studiów i brudnego zysku, z ciekawości i konieczności, dla króla i Rzeczypospolitej, dla rodziny, przyjaciół i dla sławy, dla sprawiedliwości, zemsty i z miłości, na wojnę i sejm, i na własny pogrzeb. Tę przestrzeń podróży organizowały mu mapa i globus. Było to możliwe, ponieważ w czasach, kiedy żył, dokonała się rewolucja kartograficzna. Poezja Kochanowskiego, w której znajdziemy prawie wszystkie wymienione przed chwilą miejsca, nie tylko odzwierciedla ten proces, ale stanowi jego integralną część. I o tym jest ta książka.
Ze Wstępu