Na Dworze Króla Stasia

Wśród autorów książki „966. Narodziny Polski” znajdują się wybitni naukowcy oraz dziennikarze POLITYKI. Dowiemy się z niej co istniało przed państwem Mieszka I, jak doszło do chrztu tego władcy i wejścia Piastów w krąg cywilizacji łacińskiej, jaki obraz państwa wyłania się z przekazów z epoki, jak wyglądała chrystianizacja i ewangelizacja Polaków, co się właściwie wydarzyło się w Gnieźnie w 1000 r. Te tematy uzupełnia panorama życia codziennego Piastów – ich ubiory, kuchnia, język, broń, religia. Poznany też najbarwniejsze postaci z pocztu dynastii piastowskiej.
Książka jest bogato ilustrowana, zawiera wiele pomocnych haseł, kalendarium oraz mapy. 

Studia, które wchodzą w skład tomu, są z jednej strony kontynuacją i poszerzeniem stałych zainteresowań autora epoką renesansu i oświecenia, z drugiej zaś nawiązują do kwestii bardziej uniwersalnych kultury europejskiej i słowiańskiej, jak również do związków polsko-włoskich. Jestem głęboko przeświadczony o celowości udostępnienia studiów Sante Graciottego polskim odbiorcom nieznającym języka włoskiego. Nie tylko wzbogacają one z pewnością ich wiedzę i świadomość własnej tradycji, ale mogą stać się ponadto inspiracją dla tych, którzy nie mieli dotychczas okazji zetknąć się z metodami badawczymi i sposobem myślenia tradycyjnej i rygorystycznej włoskiej filologii. [ z recenzji wydawniczej Piotra Salwy]

"Edycja dotyczy listów książąt, duchowieństwa, szlachty, miast i mieszczan polskich od najstarszych, pochodzących jeszcze z XIV stulecia, aż po rok 1497, który poprzez zakończenie tzw. wojny popiej, zamykał pierwszy okres funkcjonowania Gdańska i całych Prus Królewskich w ramach Królestwa Polskiego, co zapoczątkowane zostało inkorporacją z roku 1454, a potwierdzone drugim pokojem toruńskim z 1466 r. Zgodnie z założeniami projektu edytorskiego dotyczącego źródeł epistolarnych nie zostały natomiast edycją objęte dokumenty polskich niekoronowanych wystawców, które muszą jeszcze poczekać na wydanie. Choć warto podkreślić, że ich liczba nie jest bardzo duża, a chodzi głównie o dokumenty biskupów i oficjałów włocławskich" (ze wstępu)

„Ramy chronologiczne funkcjonowania dwory Zygmunta nie są łatwe do precyzyjnego wyznaczenia z powodu niemożności wskazania jego dokładnego początku. Z pewnością Jagiellończyk miał własną służbę wcześniej, ale najstarszy zapis o jego dworzaninie pojawił się dopiero 2 lutego 1493 r. i dotyczył Krzysztofa Szydłowieckiego. Datę tę wypada uznać za pierwszą pewną cezurę czasową w dziejach dworu królewicza.

[...]

Podstawą źródłową niniejszego opracowania są przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie w zespole Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1: Rachunki Królewskie, księgi noszące numery 21, 29 i 33. Pierwsza z nich jest spisanym w języku łacińskim wykazem konnych dworzan Zygmunta, uzupełnionym nielicznymi dodatkami, obejmującym lata 1493-1510. Dwie następne są typowym dla rachunkowości dworskiej zestawieniem wydatków oraz częściowo dochodów Jagiellończyka od 1500 do 1507 r.

(fragmenty Wstępu)

Pamiętniki, które Pasek spisywał najprawdopodobniej pod koniec życia (w latach 1690–1695), zostały wydane drukiem w 1836 r. przez Raczyńskiego na podstawie uszkodzonego rękopisu. Stanowią one znakomity dokument szlacheckiej obyczajowości i mentalności w XVII w. Dzielą się na dwie części: lata 1655–1666 – żołnierska służba Rzeczypospolitej, lata 1667–1688 – żywot ziemiański (sprawy domowe i publiczne). Bezpośrednie obserwacje, wspomnienia i przeżycia autora dają odzwierciedlenie jego zachowań i przemyśleń, konfrontując sarmackie myślenie z nieznanymi mu obyczajami i ludźmi. Relacja Paska jest barwna, pełna anegdot i przygód, łączy elementy autobiografii i wspomnień, zbliżając się do formy powieści historyczno-obyczajowej. Nie bez powodu nazywano Pamiętniki epopeją Sarmacji polskiej. Stały się one źródłem pisarskiej inspiracji w XIX w. (np. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Henryka Sienkiewicza, Zygmunta Krasińskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Henryka Rzewuskiego) i w literaturze XX w., np. w poezji Jerzego Harasymowicza, Ernesta Brylla, w powieści Witolda Gombrowicza Trans-Atlantyk (parodia gawędy szlacheckiej). Niniejsza edycja oparta jest na wydaniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich z roku 1979 w opracowaniu edytorskim ze wstępem i przypisami Władysława Czaplińskiego. Publikację wzbogaca przedmowa prof. Janusza Tazbira oraz kolekcja XIX-wiecznych rycin autorstwa Jana Nepomucena Lewickiego.

Przenieś się do średniowiecznego świata Piastów, pełnego waśni i namiętności.
Przekonasz się, że począwszy od Mieszka i jego Dąbrówki do żon i nałożnic Kazimierza, historia Polski obfitowała w intrygi i rozgrywki miłosne, jakich nie powstydziliby się bohaterowie kultowej sagi „Gra o tron”.
Którego z władców na polskim tronie nazwalibyśmy dziś prawdziwym macho?
Która synowa nie przypadła do gustu królowej Jadwidze, ze względu na swoje wesołe usposobienie i upodobanie do muzyki?

W swojej najnowszej książce Iwona Kienzler – znana popularyzatorka historii i autorka bestsellerów biograficznych – przybliża nam dynastię, której nieobce były wszelkie zbrodnie i okrucieństwa, a w której kobietom spryt i determinacja przydawały się bardziej niż pochodzenie i koneksje.