Klasztory Miasta Zamki W Życiu I Twórczości Jana Długosza

Panorama dziejów jednej z najpotężniejszych dynastii średniowiecznej i nowożytnej Europy


przedstawia wyniki najnowszych badań nad dynastią Jagiellonów i państw znajdujących się w ich władaniu,
pisze o religijności Jagiellonów, ich wykształceniu, pracy, pożywieniu, wypoczynku i rozrywce
przedstawia życie dworu jagiellońskiego w czasach jego politycznej i kulturalnej świetności,
zawiera biogramy wszystkich przedstawicieli dynastii jagiellońskiej.

Autorka niezwykle kompetentnie i na szerokim tle europejskim ukazała dokonania polityczne Jagiellonów, ich dwór oraz życie dworskie i rodzinne, wnosząc także mnóstwo szczegółowych ustaleń badawczych w tym zakresie. Wysokie walory pracy siostry Urszuli Borkowskiej OSU, a także jej piękna polszczyzna oraz klarowny wykład sprawiają, że będą z niej korzystać badacze (mediewiści i nowożytnicy rozmaitych dziedzin), ale również studenci kierunków humanistycznych i miłośnicy historii.

(Prof. dr hab. Krzysztof Ożóg, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Stanisław Wasylewski (1885-1953) – jeden z największych, choć dziś zapomnianych nieco, polskich pisarzy sławiących historię swego kraju. Sławił ją w anegdocie, w dziejach osób, Szczególnie upodobał sobie epoki rokoka i romantyzmu. W tym kontekście nie może dziwić zainteresowanie autora dworem, otoczeniem ostatniego króla polskiego. Z zebranych materiałów, dokumentów i wspomnień z epoki powstała wspaniała panorama dziejów schyłku Rzeczypospolitej szlacheckomagnackiej, tworzona przez osoby to kochające, to wykorzystujące króla Stasia. Były to całe zastępy metres królewskich, czy też typy wszelkiego autoramentu zapełniające komnaty Zamku Królewskiego w Warszawie, jak też osoby, które godnie zapisały się w dziejach naszej Ojczyzny: twórcy Konstytucji 3. Maja, poeci, malarze, ludzie oświecenia. O nich wszystkich opowiada Wasylewski, krocząc, sala po sali, po Zamku Królewskim i Łazienkach, biorąc udział w słynnych obiadach czwartkowych, na różnego typu przyjęciach dworskich. Pierwsze wydanie książki ukazało się w 1919 roku (nakładem Wydawnictwa Polskiego Rudolfa Wegnera, kolejne w 1931 roku. Ostatni raz czytelnicy mieli okazję poznać to dzieło w 1957 roku, już po nagłej śmierci autora.

Pamiętniki, które spisał Jan Chryzostom Pasek (ok.1636–1701) najprawdopodobniej pod koniec życia, zostały po raz pierwszy wydane drukiem w 1836 przez hrabiego Edwarda Raczyńskiego. Dzielą się one na dwie części: pierwsza obejmuje lata 1655–1666, w czasie których autor służył jako żołnierz Rzeczypospolitej, druga lata 1667–1688, gdy prowadził spokojny żywot ziemiański. W tej przeważają sprawy domowe i publiczne. Oprócz wspomnień autor umieścił w swym dziele m.in. wiersz liryczny na cześć ukochanego konia Deresza, panegiryki opiewające zwycięstwa nad rzeką Basią i pod Wiedniem, listy króla Jana Kazimierza i Stefana Czarnieckiego, uroczyste mowy, fragmenty popularnych piosenek, przyśpiewek, kąśliwych paszkwili na Litwinów. Pasek to urodzony gawędziarz, taką konwencję przyjął też w swym dziele. Mnóstwo w nim anegdot, dowcipów, zabawnych sytuacji, dobrego humoru i rubasznego słownictwa. Jego Pamiętniki są nazywane „epopeją Sarmacji polskiej”.

Przenieś się do średniowiecznego świata Piastów, pełnego waśni i namiętności.
Przekonasz się, że począwszy od Mieszka i jego Dąbrówki do żon i nałożnic Kazimierza, historia Polski obfitowała w intrygi i rozgrywki miłosne, jakich nie powstydziliby się bohaterowie kultowej sagi „Gra o tron”.
Którego z władców na polskim tronie nazwalibyśmy dziś prawdziwym macho?
Która synowa nie przypadła do gustu królowej Jadwidze, ze względu na swoje wesołe usposobienie i upodobanie do muzyki?

W swojej najnowszej książce Iwona Kienzler – znana popularyzatorka historii i autorka bestsellerów biograficznych – przybliża nam dynastię, której nieobce były wszelkie zbrodnie i okrucieństwa, a w której kobietom spryt i determinacja przydawały się bardziej niż pochodzenie i koneksje.

Prezentowany katalog jest pierwszą w polskiej historiografii próbą całościowego zebrania wiadomości o pożarach miast i miasteczek Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVIII w. Zawiera informacje o blisko pięciu tysiącach pożarów, z których około dwa tysiące zostało dokładniej opisanych. W szczegółowych notach uwagę zwrócono m.in. na przyczyny poszczególnych klęsk ognia, czas ich trwania, skutki, jakie za sobą pociągnęły, śmiertelne ofiary. Wszystkie zapisy dotyczące poszczególnych miast i miasteczek zaopatrzone zostały w przypisy, na końcu tomu zaś zamieszczono obszerną bibliografię.

Fires in the Cities of Polish Republic in the 16th to 18th Centuries and Their Economic, Social and Cultural Consequences. A Catalogue

The presented catalogue is the first attempt in Polish historiography to collect complete information concerning fires of cities and towns in the Polish Crown and the Grand Duchy of Lithuania in the 16th to 18th centuries. It includes data on nearly five thousand fires, two thousand of which are described in more detail.

Tom zawiera teksty z konferencji poświęconej różnym formom zachowywania i mechanizmom przekazywania tradycji-rozumianej jako przejmowane i kultywowane z pokolenia na pokolenie treści kultury: mity, obyczaje, wierzenia, sposoby myślenia i normy zachowania uznawane przez zbiorowość za doniosłe dla jej współczesności i przyszłości. Pojęcia tradycji czy dziedzictwa kulturowego są z założenia wartościujące, dotyczą tylko tych elementów czerpanych z zasobu pamięci społecznej, które zbiorowość uważa za godne naśladowania i kontynuacji.