Łagodna Lektura z opracowaniem

Jean-Paul Sartre (1905–1980), francuski pisarz i filozof, trzy swoje dzieła poświęcił innym pisarzom, klasykom francuskiej literatury. Opisał kolejno, w coraz obszerniejszych pracach (ostatnia ma trzy tomy), Charles’a Baudelaire’a, Jeana Geneta i Gustave’a Flauberta. Niniejsza, opublikowana w 1947 roku, krótko po wydaniu Bytu i nicości, pochodzi z czasów rozkwitu egzystencjalizmu i nie jest zwykłą biografią ani analizą twórczości, lecz obszernym esejem z zakresu „psychoanalizy egzystencjalistycznej”. Sartre stara się zrekonstruować „fakt poetycki” Baudelaire’a, czyli opisać mechanizmy i przygody jego świadomości, postawy, duchowych strategii. Obraz Baudelaire’a, jaki się z tej analizy wyłania, jest szokujący. Zdaniem Sartre’a ten wzorcowy poeta przeklęty wszystkie swoje nieszczęścia precyzyjnie zaplanował, poczynając od mizerii finansowej przez nieudane życie prywatne po chorobę weneryczną. Ekscentryczność poety, dandyzm, perwersja, narcyzm, autodestrukcja – cały ten drastyczny wizerunek jego osoby stanowi zarazem paradoksalną afirmację potęgi wolnej woli, kluczowego pojęcia psychoanalizy egzystencjalistycznej. Ta niemal sensacyjna podróż przez meandry świadomości i wyborów poety jest niewątpliwie kontrowersyjna – każe zapytać o kontr-wersję opisu fenomenu Baudelaire’a, o to, na ile opis ten jest pełny, a na ile jednostronny.

Bibliografia stanowi próbę retrospektywnego ukazania obecności francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży w Polsce w ostatnim stuleciu. Obejmuje 1915wydań polskich przekładów i adaptacji utworów dla młodych czytelników opublikowanych pierwotnie we Francji. Może stanowić użyteczne narzędzie dla wszystkich zainteresowanych literaturą dla dzieci i młodzieży, literaturą francuską, historią tłumaczeń lub recepcją wydawniczą literatur obcych w Polsce.

Bibliografia stanowi podstawę badań przedstawionych w wydanej równolegle monografii Sto lat przekładów dla dzieci i młodzieży w Polsce. Francuska literatura dla młodych czytelników, jej polscy wydawcy i ich strategie (1918–2014).

Utworzenie bibliograficznego korpusu polskich przekładów i adaptacji francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży wydanych w latach 1918–2014 uważam za wielką wartość, co wynika z mojego głębokiego przekonania, że bez zebrania pełnych danych bibliograficznych nie sposób zauważyć i opisać wszystkich zjawisk zachodzących w danym obszarze literatury.

dr hab. Marzena Chrobak

Poeta, purytanin, patriota, jak pisze o nim Pierre Legouis, czy szpieg i szyderca? Niniejsze studium poświęcone jest człowiekowi, wobec którego, na różnych etapach recepcji jego twórczości, stosowano wszystkie te określenia. Andrew Marvell to niewątpliwie jeden z najważniejszych angielskich poetów XVII w. Kojarzony jest on najczęściej, choć nie do końca słusznie, z poezją metafizyczną. Współczesnego czytelnika zaintryguje w tej twórczości niezwykła samoświadomość poety i autoreferencyjność jego wierszy. To poezja, która na siebie wskazuje, wnikliwie przygląda się słowom, doszukując się w nich nieoczywistych znaczeń. Niezwykłą rolę odgrywa w niej rym i zestroje dźwiękowe. Słychać w tych lirykach zwielokrotnione echa, za pomocą których poeta prowadzi dialog z tradycją, z twórcami sobie współczesnymi, a często również z samym sobą. Tak wnikliwie przypatruje się obrazom rzeczy tworzonym przez język poezji, że zaczynamy dostrzegać w nich drobną siatkę pęknięć i szczelin. Z tych popękanych obrazów, z drobnych kawałków znaczeń poeta wciąż wznosi nowe budowle, wyrastające na ruinach przebrzmiałych tradycji i minionych sensów.

W.S. Merwin (ur. 1927) jest jednym z najwybitniejszych współczesnych poetów amerykańskich, dwukrotnym laureatem Nagrody Pulitzera oraz zdobywcą wielu innych wyróżnień, między innymi Międzynarodowej Nagrody imienia Zbigniewa Herberta. Uznaje się go za ważnego przedstawiciela nurtu poezji ekologicznej (ecopoetry). Merwin znany jest również jako tłumacz tekstów poetyckich oraz działacz na rzecz ochrony środowiska. Opublikował ponad dwadzieścia oryginalnych tomów poetyckich, z których największą popularność zdobył Lice z 1968 roku, odczytywany jako wymowny protest przeciw wojnie w Wietnamie. Twórczość W.S. Merwina jest stosunkowo mało znana w Polsce. Niniejsza monografia ma na celu przybliżyć jego poezję polskiemu czytelnikowi. Jej autor, Zygmunt Mazur, pracuje w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie wykłada literaturę amerykańską

Szczegółowe i przystępnie napisane streszczenie wraz z omówieniem problematyki zgodnie z aktualnym programem nauczania. Opracowanie zawiera również m.in.: plan wydarzeń, charakterystykę bohaterów (Pinokia, Dżepetta, Wróżki, Gadającego Świerszcza, Lisa, Kota i in.), przykładowe wypracowania (Napisz list, w którym zachęcisz do przeczytania książki "Pinokio"; Czy Pinokio może być dla nas wzorem?), istotne cytaty, ciekawe i różnorodne zadania sprawdzające – m. in. rebusy, wykreślanki, krzyżówki i testy do uzupełniania. Pomoc w przygotowaniu do lekcji i sprawdzianów. Treść opracowania konsultowana z nauczycielami języka polskiego z wieloletnim doświadczeniem zawodowym.

Autorka w kompetentny sposób i w szerokim ujęciu relacjonuje najważniejsze aspekty reakcji wschodnioniemieckich twórców na przełomowe w bloku wschodnim wydarzenia społeczno-polityczne. (…)
Ciekawe rozważania Magdaleny Latkowskiej dotyczą wydarzeń 1956 roku. Poznański Czerwiec i polski Październik stały się już wcześniej przedmiotem zainteresowania polskich i niemieckich badaczy. Autorka wprowadza do dyskursu nowe informacje i poszerza go o wcześniej nieuwzględnioną (lub wykorzystywaną w ograniczonym stopniu) bazę źródłową. Bardzo ważnym elementem publikacji jest zwrócenie uwagi na XX Zjazd KPZR w Moskwie. W połączeniu z analizą recepcji wydarzeń na Węgrzech otrzymujemy kompleksowy obraz reakcji wschodnioniemieckich pisarzy na niepokoje roku 1956 w obozie socjalistycznym.
Jeszcze większe zainteresowanie badaczy wywołały wschodnioniemieckie reakcje na rozwój sytuacji w Polsce w okresie Solidarności. Badając postawy literatów, autorka uwzględniła w tym kontekście dodatkowo pisarzy pochodzących z NRD, którzy wyemigrowali do drugiego państwa niemieckiego, np. Ericha Loesta, Wolfa Biermanna, Jürgena Fuchsa, Ulricha Schachta.
Najważniejszymi i najlepiej ukazanymi spośród przedstawionych wydarzeń są niepokoje towarzyszące Praskiej Wiośnie 1968 roku. Pionierskie – w kontekście polskich badań – opracowanie w pełni ukazuje skalę różnorodnych reakcji związanych z publiczną działalnością literatów, sygnalizując przy tym ewolucję postaw skorelowaną z rozwojem sytuacji politycznej.
Z recenzji wydawniczej dr. hab. Dariusza Wojtaszyna