Macierewicz Człowiek do zadań niemożliwych

Dzień 8 maja 1945 r. zapisał się w Polsce odmiennie, aniżeli w krajach zachodniej Europy. Nadal trwał zbrojny opór przeciw wrogowi, teraz już nie hitlerowskim Niemcom, ale „sojusznikowi naszych sojuszników” – Związkowi Sowieckiemu. Opłakującym setki tysięcy ofiar towarzyszył niepokój o przyszłość. Nie było wybuchu euforii, lecz co najwyżej w części społeczeństwa uczucie ulgi. Narzucone przez Związek Sowiecki władze mozolnie tworzyły podwaliny nowego ustroju państwa.Niniejsza praca wpisuje się w nurt badań nad położeniem państwa polskiego i społeczeństwa w momencie przełomowym, jakim było zakończenie II wojny światowej w Europie. Autorom i zespołowi redakcyjnemu zależało, aby znalazły się w niej artykuły wkraczające na obszary badawcze dotychczas w niewielkim stopniu rozpoznane, ukazujące mniej znane zagadnienia z zakresu wojskowości i życia gospodarczego oraz problemy nurtujące małe, lokalne społeczności za wartą zasygnalizowania uznano również kwestię strat wojennych poniesionych w latach 1939–1945.

Książka jest (opatrzonym komentarzami autora) zapisem rozmów Henryka Piecucha z pułkownikiem Anatolem Fejginem, który w latach 1947-1950 był zastępcą szefa Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego, a później, do 1954 r., dyrektorem Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Autor rozmawiał z płk. Fejginem kilkadziesiąt razy w jego mieszkaniu przy ul. Filtrowej w Warszawie w latach 80. i 90. XX wieku. Jest przekonany, że Fejgin traktował komunizm jak religię.
Stąd w tekście książki autor zapisuje jego personalia tak: Anatol pułkownik Fejgin. On po prostu pasjonował się komunizmem. Jego przewodnikiem po ideologii był „Lenin wiecznie żywy”. PułkownikFejgin, wspominając swoich najwybitniejszych wychowanków – generałów: W. Jaruzelskiego, Cz. Kiszczaka czy E. Bułę – opowiada Piecuchowi, jak religia komunistyczna (którą Partia – najpierw PPR, później PZPR – wykorzystała do budowy państwa doskonałego) tworzyła nowego człowieka i jaką rolę w tym procesie odegrały służby specjalne.

Uratowana z warszawskiego getta – najmłodsze dziecko ocalone dzięki Irenie Sendlerowej. Córka dwóch matek, żydowskiej i polskiej. Z wykształcenia – pedagog, z wyboru – dusza rogata. Żona poety, Jerzego Ficowskiego. Działaczka antykomunistycznej opozycji. W wolnej Polsce doradczyni i rzeczniczka prasowa ministra Jacka Kuronia.

Oto niepokorna Elżbieta Ficowska (ur. 1942), sportretowana w książce Cezarego Harasimowicza, który ze swoją bohaterką odbył wiele pasjonujących rozmów. „Bieta” nie jest jednak biografią. „Bieta” jest powieścią. Powieścią czułą, choć nieckliwą; dramatyczną, ale i dowcipną. Powieścią o kobiecie, w której losie lub przeznaczeniu, jak zwał tak zwał, odciska się historia narodów na wieki ze sobą związanych, żydowskiego i polskiego.

„To miłość ocaliła żydowską dziewczynkę z mroku zagłady. Doznała jej w obfitości i dzieli się nią przez całe życie. Także w tej książce, którą się czyta ze łzami w oczach, ale i z uśmiechem. Brawo czuły autor! Brawo bohaterka z piekła rodem! ”
Agata Tuszyńska

W serii „Dokumenty” publikowane są nieznane dotychczas materiały archiwalne dotyczące najnowszej historii Polski. Pokazują one różne formy represji, jakich obywatele polscy doświadczyli w latach 1939–1989 ze strony władz nazistowskich i komunistycznych, oraz zorganizowane i spontaniczne przejawy oporu społecznego. Na tom składają się uchwały, oświadczenia i komunikaty Krajowej Komisji Porozumiewawczej, a następnie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Zostały one zaczerpnięte z opublikowanych niegdyś zbiorów dokumentów oraz z prasy związkowej. Pokazują etapy organizowania się niezależnego związku zawodowego, a także najważniejsze wydarzenia społeczne Polski lat 1980–1981.

Autor odpowiada Wojciechowi Gąsowskiemu: "gdzie się podziały tamte wspomnienia naszych szalonych wspaniałych lat", poczynając opowieść od opisu okupacyjnej Warszawy, widzianej oczyma malca i dalej życie i zabawy na warszawskich rumowiskach. W intrygujący sposób przedstawia swą szkołę, dla dzieci "partyjnych bonzów" przy ulicy parkowej, słynne TPD V. Polski Październik i i rozgromienie przez Gomółkę tygodnika "Po Prostu". Ale te prawdziwie najwspanialsze lata to dopiero okres studiów lekarskich, działalność w Radzie Uczelnianej ZSP, zawsze krnąbrnej wobec Partii, szaleństwa w Stodole, Hybrydach, Medyku czy u Plastyków, brydż, jazz w wykonaniu Dudusia Matuszkiewicza, taki do ostatniego tchu, oczywiście w towarzystwie najpiękniejszych warszawskich dziewcząt, bez których jakże mogły by się obejść nasze prywatki.

Najnowsza synteza dziejów Polski od czasów I wojny światowej, kiedy naród walczył o odzyskanie niepodległości po latach zaborów, aż do przemian politycznych, gospodarczych i społecznych, zapoczątkowanych w 1989 roku. Autor - wieloletni wykładowca uniwersytecki - nie tylko opisuje dzieje polityczne, ale również przedstawia obraz społeczeństwa polskiego, jego kultury, nauki, sztuki, uwzględniając wyniki najnowszych badań, dotyczących przede wszystkim trudnych i niejednoznacznych lat 70. i 80. ubiegłego stulecia. Profesor Ryszard Kaczmarek zadbał również o wysoki poziom dydaktyczny swego dzieła, dzięki czemu czytelnicy, przede wszystkim studenci historii i kierunków humanistycznych, otrzymują nowoczesny, odważny podręcznik, w pełni odpowiadający wymogom stawianym tego typu publikacjom.